Skutull - 31.12.1949, Blaðsíða 2

2
S Ií U T U L L
Hæversk blaðamennska.
Hægra er að kenna heilræðin en halda þau.
Umrœður um opinber mál eiga
að eðlilegum liætti að snúast um
tvennt. Hæfni og eiginleika þeirra
manna, sem við opinber félagsmál
fást, til slíkra umboðsstarfa, — og
um málefnin sjálf, sem á dagskrá
eru hverju sinni.
Eftir mig liafa nú fyrir skemmstu
birzt tvær greinar í Skutli um
bæjarmál Isafjarðar. 1 fyrri grein-
inni ræddi ég einkum um eigin-
leika og hæfni nokkurra þeirra
bæjarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins,
sem farið liafa með völd og ábyrgð
á seinasta kjörtímabili. 1 hinni
greininni var um það rætt, livað
meirihluti bæjarstjórnartnnar þætt-
ist hafa afrekað — hverju liann
liefði í rauninni átt frumkvæði að
— og hvernig það hefði farið úr
hendi. Einnig var vikið nokkuð að
fjárhagsástandi því, sem skapast
hefur hjá bænum á þessu kjörtíma-
bili.
Þessar greinar virðast hafa farið
mjög í taugarnar á þeim vestur-
landsmönnum, einkum j)ó Sigurði
Halldórssyni.
Þetta sést berlega á seinasta
tölublaði Yesturiands. Þar er byrj-
að á ný persónuaurkast staksteina-
höfundarins, og eiga aurslettur
hans auðsjáaniega að koma í stað
rökræðna um bæjarmálin.
Grein Sigurðar Halldórssonar er
svo löng, að hún fyllir nokkuð á
þriðju síðu í blaðinu, og er full af
sárindum yfir því, að ég hafi dæmt
þá bæjarfulltrúa íhaldsins, og sér-
staklega hann sjálfan, of harkalega
og ekki gætt drengsapar í þeim
dómi. — Slíkt getur ávalll verið
álitamál — og vill reyndar við
brenna oftar en skyldi.
Hitt er fjarri öllum sanni, að
hún sé persómilcour rógur og nið
um pólitíska andstæðinga, eins og
liann endurtekur hvað eftir annað
í grein sinni. Mesta furðu inína
vakti þó, er Sigurður bregður mér
um „takmarkalausa öfundsýki“ Það
hafði ég aldrei heyrt andstæðinga
mína hafa á milli tannanna fyrr,
enda held ég, að ég sé nokkurn-
veginn laus við það að bera öfund-
arhug til nokkurs inanns. Og svo
mikið er víst, að þá nafnana Sig-
urð Bjarnason og Sigurðs Halldórs-
son öfunda ég a.m.k. allra manna
sízt.
En liver voru þá meginatriði
þeirra eiginda í fari bæjarfulltrúa
Sjálfstæðisflokksins, er ég taldi
valda því, að allt liefði sigið á ó-
gæfuhlið fyrir bæjarfélaginu und-
ir handleiðslu þeirra?
Ég taldi ])á hafa skort skilning á
þörfum borgarauna, og ég fullyrti,
að þeir liefðu ekki þekkt þarfir bæj-
arfélagsins i þýðingarmestu mál-
um.
Þessu til sönnunar minnti ég á,
að forseti bæjarstjórnar, Sigurður
Bjarnason, hefði verið utanbæjar-
maður fram til þess árs, er bann
gerðist forseti bæjarstjórnarinnar
— og eftir að hann tók að sér það
ábyrgðarmikla forustublutverk
hefði hann aðeins sést sem gestur
í bænum, þá sjaldan einhverrar
vegtyllu var von.
Veit það og hvert mannsbarn í
bænum, að þetta er hvorki rógur
né nið, heldur heilagur sannleikur.
Hafa allir hugsandi menn í bænum
— og þar á meðal Sigurður Hall-
dórsson sjálfur — oftlega álasað
Sigurði Bjarnasyni þunglega og
dæmt hann harðlega fyrir þann
skort á alvöru og skyldurækni, sem
þetta liátterni lians ber gleggstan
vottinn um. — Hér hafa svo þeir
bæjarfulltrúar, sem haiui þóttist
ætla að vera sverð og skjöldur fyr-
ir, setið uppi með öngþveiti bæj-
armálanna, ógreidd vinnulaun og
hengingavíxla í vanskilum, meðan
yfirborðsforsetinn lifði áhyggju-
lausu lífi í höfuðborg landsins eða
flaug út um lönd og álfur til eigin
lystisemda.
Það er rétt, að ég taldi Sigurð
Halldórsson einnig hafa verið
þekkingarlítinn um málefni bæjar-
ins og bæjarbúa, er hann varð hér
bæjarfulltrúi. — Fór ég líka um
það atriði einungis með alkunnan
sannleika. Er mönnurn sjálfsagt í
fersku minni, að fram til ársins
1946 liöfðu þeir einir kjörgengi lil
sveitastjórna, sem verið liöfðu eitl
ár fyrir kjördag heimilisfastir í
héraðinu. Þessu skilyrði fullnægði
Sigurður Halldórsson ekki, og var
þá illu heilli, knúin sú lagabreyt-
ing gegn um Alþingi, að einungis
yrði áskilin þriggja mánaSa lieim-
ilisfesti í viðkomandi sveitarfélagi,
sem skilyrði fyrir kjörgengi. — Þá
fyrst er landslögum hafði verið
breytt á þennan hátt, gat Sigurður
Halldórsson orðið bæjarfulltrúi á
ísafirði.
Ekki er þetta því heldur rógur
eða níð. — Það er byggt á fullum
rökum og eru óyggjandi sannindi.
Baldur Johnsen lilaut þá „Karak-
terislik“ í grein minni, að hann
hefði sjaldan varanlegan áhuga á
opinberum máluin. Hann væri
festulítill sprettamaður. — Er
Jietta nú svo fjarri því sanna og
rétta uin Baldur Jolinsen? Svari
þeir, sem þekkja manninn bezt. —
Hefði það til dæmis verið sann-
leikanum samkvæmara, ef ég liefði
lýst þessum bæjarfulltrúa íhaldsins
sem þolgóðuin og þrautseigum
seiglumanni, sem aldrei dofnaði í
áhuga, hversu sem í móti blési og
framkvæmdir drægjust á langinn?
Nei, ég liygg, að menn verði að
viðurkenna, að það sem ég sagði
um bæjarfulltrúann Baldur John-
sen er sannleikanum samkvæmt, en
hvorki rógur eða níð.
Verst ber Sigurður Halldórsson
sig þó sem vonlegt er út af lýsingu
minni á lionum sjálfum.
Skal það og játað, að á lionum
hafði ég tekið einna ómýkstum
höndurn, enda naumast viðeigandi
að eyða smáfuglaskotum á sjálfan
„borgarstjórann“.
Ummæli mín um hann í Skutuls-
grein minni voru þessi: „Þetta var
skipbrotsmaður af götum Reykja-
vjkur, viljaveill og þróttlítill og
liafði aldrei nálægt sveilastjórnar-
málum komið. Hann hafði reikað
milli allra skoðana og flokka í
landsmálum. Hafði verið alþýðu-
flokksmaður, kommúnisti, nazisti,
og var af tilviljun „sjálfstæðismað-
ur“ um það leyti sem ákveðið var
að flytja hann til ísafjarðar sem
rithöfund og ræðumann fyrir íhald-
ið á lsafirði“.
lit af síðari hluta þessara tilvitn-
uðu uminæla minna gerir Sigurður
IJalldórsson svohljóðandi játningu í
Vesturlandsgrein sinni: „Ég hefi
verið flokksbundinn í þremur
stjórnmálaflokkum, ef unglingsár
mín eru talin með, í Alþýðfl.,
Kommúnistafl., og Sjálfstæðisfl,. .“.
Ég virðist því ekki liafa farið
fjarri hinu rétta um skoðanahverf-
lyndi söguhetjunnar. Þó ber það á
niilli, að ég hefi fullyrt, að Sigurð-
ur hafi einnig verið nazisli. — Er
það nú af hæversku, feimni eða af
einskærri gleymsku, að Siguröur
nefnir ekki „Þjóðernishreyfingu Is-
leudinga“, sem eitl af sínum póli-
tísku viðkomustöðum og liafnar-
plássum? — Eða er það e.t.v. bara
„rógur og níð“ að ég skuli vera að
bendla hann við flokk þjóðernis-
sinna, eins og íslenzku nazistarnir
kölluðu sig, þegar þeir voru og
hélu?
En til þess að liafa heldur það,
er sannara reynist einnig um þetta
atriði, þá spyr ég nú Sigurð Hall-
dórsson og vænti svars hans í
næsta tölublaði Vesturlands:
Varsl þú ekki líka flokksbundinn í
„Þjófiernishreyfingunni", samiölc-
um íslenzkra nazista?
Staðhæfingu minni um, að Sig-
urður Halldórsson og flokksbræður
hans, allir með tölu, hefðu aldrei
nálægt sveitastjórnarmálum komið,
svarar hann orðrétt á þessa leið:
„Það er eitt, sem höfundur (]).e.
H. V.) telur sameiginlegt með okk-
ur öllum, sein rógi lians og niöi er
stefnt í gegn, og það er að við liöf-
um aldrei komið nálægt bæjarmál-
um fyrr en á yfirstandandi kjör-
tímabili: „Þetta er sennilega aö
mestu leyli rétt, ....“.
Þetta eru óbreytt orð Sigurðar
Halldórssonar, en hvernig dirfist
hann þá að stimpla það sem „róg
og ní5“, sem Iiann í sömu máls-
greininni cr að játa rétt u'ö vera.
Slíkt er helzt lil mikil bíræfni, sem
varla verður tekin sem góð og gild
vara, þólt í nauðvörn sé.
Þá er eflir að athuga, hvort ég
liafi farið með „róg og níð“ um Sig-
urð Halldórsson, er ég „karakterí-
seraði“ hann sein viljaveilan og
þróttlítinn mann. Ég skil vel, að
hann uni illa slíkum dónri, en sú
er þó bótin, að ef almenningsálitið
metur ummæli sem ])essi fjarstæðu-
kennda og hátursfulla persónuárás,
er við ekkert hafi að styðjast, þá
falla þau auðvitað máttlaus niður
og verða miklu fremur þeim sem
fyrir verður, lil álitsauka og fram-
dráttar. - — Á ég andstæðingum
mínum margt að þakka slíkra um-
mæla bæði fyrr og síðar.
Standi Sigurður Halldórsson ])ví
í vitund bæjarbúa sem hið vilja-
sterka þrekmenni, er dómur minn
um hann að sjálfsögðu rangur, og
ann ég honum ])á að njóta þess
hversu mér hafi skjátlast í ummæl-
uin mínum um skapgerð hans.
Út af þessum ummælum mínum,
að Sigurður hafi verið „skipbrots-
maður af götuin Reykjavíkur", fær
hann bókstaflega „hysterískt“ kast.
1 fyrstu þykist hann ekki gjörla
vita, hvað í ummælum mínuni eigi
að felast. En brátt verður niður-
staða hans sú, að þetta sé fullyrð-
ing um, að hann hafi verið „ræfill“
og „mannlegt rekald“, sem á nútíma
reykvíksku sé kallað „hafnarstræt-
isróni“. — En takið eftir, lesendur
góðir, þetta er útlegging Sigurðar
Halldórssonar sjálfs, en ekki mín
orð.
En eftir að Sigurður hefir þanu-
ig dregið sjálfan sig sem dýpst nið-
ur í svaðið, fer hann að lijala um,
að liafi hann verið svona illa farinn
þá hljóti ég að gefa sér þann vitn-
isburð, að hafa sýnt „eftirbreyinis-
verSa framför", sem komi illa
heim við uinmæli mín um vilja-
leysi lians og skort á karhnannleg-
um þrótti.
Þegar Sigurður liefir svo komið
sjálfum sér á þennan bataveg eftir
breytnisveróra framfara í dálkuin
Vesturlandsins, svellur hönum
móður, ])að er eins og honum
versni aftur og liann setur mér úr-
slitakosti með svofelldum orðum:
„Ég skal svo ekki frekar orðlengja
um þetta, en vil að lokum skora á
Hannibal Valdimarsson, ef hann
ekki að öðrum kosli vill liggja und-
ir því að vera stimplaður sein and-
legt úrjivætti og munnorösþjófnr, að
færa sönnur á umrædd ummæli,
eða taka þau aftur í næsta tbl.
Skutuls á þann hátt, sem drengi-
legt megi teljast".
Eins og menn sjá vantar liér
ekki hógværðina, ])rúðmennskuna
og stillinguna!! Og livar er ég nú
staddur, aumur maður, með sjálfan
borgarsljórann ægireiðan yfir mér,
já, meira að segja með brennimerk
mannorðsþjófa og andlegra úr-
]>vætta hvítglóandi á lofti í styrk-
um armi.
Jú, gegn um orðahvin hins ofsa-
reiða borgarstjóra, skynja ég þó, að
ég á tveggja kosta völ: Að taka aft-
ur ummæli mín um „skipbrots-
manninn“ —- ekki hans eigin orð
um „hafnarstrætisrónann“ — eða
Framhald á 3. síðu.
ISKYGGILEG TALA.
Á reikningi Bæjarsjóðs
fyrir árið 1948 sést, að
vextir þeir, sem Bæjar-
sjóður hefir orðið að
borga af skuldum sínum
það ár, nema a. m. k. kr.
119.000,00. — Eitt hundr-
að og nítján þúsund kr.
Er þetta ískyggileg tala
og sýnir ljóslega, hversu
geysiþungur skuldabaggi
hvílii nú á herðum ís-
firzkra skattborgara. —
Hvað skyidi vaxtasúpan
vera orðin á árinu 1949?
______