Vesturland - 28.03.1980, Side 1

Þvílíkt fjárlagafrumvarp getur einungis
Alþýðubandalagsmaður samið:
Skattar aukast -
framkvæmdir minnka
- Gert er ráð fyrir kjaraskerðingu
Þriðja fjárlagafrumvarpið á
nimum fimm mánuðum hefur
nú séð dagsins Ijós. Er það
•rumvarp Ragnars Arnalds
•yrsta fjármálaráðherrans úr
fööum Alþýðubandalagsins.
Meðal þeirra atriða er athygli
vekja í frumvarpinu eru eftirfar-
andi:
• Niðurstöðutölur reksturs-
feiknings eru tæplega 340 mill-
jarðar króna, en það er 62,7
Pfósent hækkun frá afgreidd-
um fjárlögum ársins 1979.
• Tekjuskattar einstaklinga
eiga að hækka um 65,1 pró-
sent.
• Gert er ráð fyrir tveggja
milljarða greiðsluafgangi, sem
þó getur minnkað í meðförum
Alþingis.
Þrátt fyrir að fjárlög hækki milli
ára og skattheimta aukist,
verður niðurskurður á ýmsum
fjárveitingum til atvinnuvega-
sjóða og framkvæmda úti á
landsbyggðinni. Til dæmis má
nefna eftirfarandi.
• Framlög til sjóða atvinnu-
veganna, sjúkrahúsa, flugvalla
og hafna verða rýrð um 8 mill-
jarða króna.
• Þessi niðurskurður kemur
þó ekki fram f skattalækkun,
heldur er ríkisbákniö þanið út.
• Fjármagn til þeirrar vega-
áætlunar er Ragnar Arnalds
fyrrv. samg. ráðh. lagði fram
og var samþykkt í fyrra, er nú
skorið niður af Ragnari Arn-
alds núverandi fjármálaráð
herra að raungildi um 7,5 mill-
jarða króna, eöa til nýbygging-
ar vega um 56 prósent.
Þá vekur það athygli að ríkis-
stjórn sem stofnuð var utan um
loforð um að ganga ekki á
umsamin kjör manna, gerir ráð
fyrir kjaraskerðingu. Að mati
Þjóðhagsstofnunar eru for-
sendur tekjuáætlunar fjárlaga
hvað snertir kauplag óg verð-
lag, þær að kaupmáttur kaup-
taxta verð ur 3 til 4 prósent
rýrari en hann var í fyrra.
Stórar fjárfúlgur eru ekki inni (
frumvarpinu. Nefna má eftirfar-
andi:
• Olíustyrk hefur verið ýtt
út. Er ætlunin að afla fjár til
hans með sérstökum auka-
skatti, utan við öll fjárlög. Sú
aukaskattheimta mun nema
mörgum milljörðum.
• Ýmsar óreiðuskuldir
vinstri stjórnarinnar verða
,,sa!taðar“ um óákveðinn tfma.
• Minna fé er ætlað til
greiðslu á skuldum við Seðla-
banka en hugmyndin var í upp-
haflegu frumvarpi Tómasar
Árnasonar frá því í oktober.
Þetta eru nokkrir punktar úr
fjárlagafrumvarpi fyrsta fjár-
málaráðherrans úr hópi Al-
þýðubandalags er afrekað hef-
ur að auka skattbyrði, og skera
niður framkvæmdir. - Já, miklir
menn erum við Hrólfur minn...
Engilbert Ingvarsson á Tirðilmýri
skrifar um Búnaðarþingið:
Aukin atvinnu-
tækifæri í sveitum
- Afleysingaþjónusta fyrir bændur
Búnaðarþing var haldið í
Baendahöllinni í Reykjavík 14.
til 29. febrúar s.l., frá Vestfjarð-
akjördæmi voru 3 fulltrúar:
Engilbert Ingvarsson Tirðilmýri
09 Ragnar Guðmundsson
Brjánslæk frá Búnaðarsam-
öandi Vestfjarða og Jósep
Eiit af veigameiri málum Bún-
aðarþings var um aukna fjöl-
öreytni í búskap. byggja upp og
efla nýjar framleiðslugreinar og
fjölga atvinnutækifærum í sveit-
um. Þingið samþykkti að fela
stjórn Búnaðarfélags fslands aö
Itíita eflir samvinnu við Stéttar-
sumband bænda og Fram-
kvæmdastofnun ríkisins um skip-
;l|i nefndar þessara aðila til að
yinna að málinu. Nefndin hlutist
lil m.a. um að gerð v'erði úttekt á
stöðu landbúnaðarins í einstökum
héruðum. athugun á þörf nýrra
‘•tvinnutækifæra og öðrum mögu-
Ivikum. sem styrkt geta búsetu og
hætt félagslega og efnahagslega
afkomu fólks.
Milliþinganefnd Búnaðarþings
u'n endurskoðun jarðræktarlaga
skilaði tillögu og lagði fram frum-
V;u'P til nýrra jarðræktarlaga.
Samþykkt var að fela stjórn Bún-
aðarfélags fslands í samráði við
'uilliþinganefndina að móla betur
cinstaka þætti tillögunnar og
le'ggja síðan málið fyrir næsta
Búnaðarþing. Þetta jarðræktar-
Rósinkarsson Fjarðarhorni frá
Búnaðarsambandi Stranda-
manna. Alls voru lögð fram 39
mál en 35 hlutu afgreiðslu.
Ekki er rúm til að fjalla um öll
mál Búnaðarþings en Vestur-
land hefur beðið Engilbert Ing-
varsson að gera grein fyrir
nokkrum þeirra.
lagafrumvarp þurfa bændur að
ræða á sínum fundum á árinu og
taka afstöðu til einstakra stefnu-
mótandi þátla og gera tillögur til
næsta Búnaðarþings.
Búnaðarþing samþykkli að
kjósa þriggja manna milliþinga-
nefnd til þess að gera tillögur um
að efla tekjustofna Jarðasjóðs.
Með selningu jarðalaga I976
var stigið mikilvægt spor í þá ált
að hafa stjórnun á ráðstöfun og
nýtingu lands ulan þéttbýlis-
svæða. og lögin áttú að tryggja að
eignitrráð á landi og búseta á
jörðum væri i samræmi við hags-
muni þeirra er landbúnaö stunda.
Skvldi Jarðasjóður aðstoða sveit-
arfélög og bændur við eigenda-
skipti á jörðum. bæði með lán-
veitingum og beinum framlögum.
Jarðasjóði var ætlað kr. 12 millj.
ár hvert og auk þess andvirði
seldra ríkisjarða. í þeirri óðaverð-
bólgu sem ríkt liefir síðan lögin
voru sett er Ijóst aö sjóðurinn er
algjörlega ófær um að sinna hlut-
verki sínu. með svona lágri fjár-
Tirðilmýri
veilingu árlega.
Búnaöarþing ítrekaði fyrri á-
lyktun um afnám nýbygginga-
gjalds af útihúsum i sveilum. sem
sett var á samkv. lögum nr. 117
1978. Sérstaklega þykir óréttlátt
að bændur þurfa að greiða ný-
byggingagjald af vélageymslum
og bílskúrum en þéttbvlisbúar
þurfa ekki að greiöa slikt gjald af
bílskúrum og sumarbústöðum svo
dæmi sé tekiö.
Búnaðarþing hefir oft fjallað
um orkumál. nú voru ílrekaðar
fvrri samþykktir um endurbæ’tur
dreifilina i sveiium og jöfnun raf-
orkuverðs. Ennfremur vaf lögð
áhersla m.a. á „að lokiö verði hið
allra fvrsta lengingu þeirra býla.
sem enn eru ótengd við samveitit.
Fjárhagsáætlun
ísafjarðar lögð fram:
Rekstrarútgjöld
1,6 milljarður
Heildarútgjöld ísafjaröarkaup-
staðar. samkvæmt fjárhagsáætl-
un. er lögð hefur verið fram fyrir
þetta ár. nema einum milljarði og
639 m i 11 j 6 n u m k ró n a.
Helstu tekjuliðir samkvæmt
fjárhagsáætluninni eru: Útsvar.
að upphæð 945 milljónir króna
aðstöðugjöld. að upplueð I90
milljónir. fasteignagjöld að upp-
hæð 189 milljónir og framlag úr
jöfnunarsjóði sveitarfélaga um
I55 milljónir.
Stærsli útgjaldaliöur. er vegna
gatna og holræsagerðar. 492.3
milljónir. Þar af nema ýmsir
framkvæmdaliðir. samkvæmt á-
kvörðun bæjarráðs. 312.3 milljón-
um króna.
Af öðrum útgjaldapóstum má
nefna. að til félagsmála er ætlað
að verja á þessu ári. 2ll.l mill-
jónum króna. Inni í þessum liö
eru útgjöld vegna elli og dag-
heimila. framlög til ýmissa sjóða.
almannatrygginga og til vinnu-
skóla. Þá má nefna að nýtt em-
bætti félagsmálafulltrúa var
en fyrirhugað er að tengja á þann
hátt. Jafnframt verði form raf-
væðingar þeirra býla. sem eru
utan ramma samveitnanna á-
kveðið og framkvæmt hið fyrsta."
Einnig var samþykkt ályktun
um orkusparnað við kyndingu í-
búðarhúsa í sveitum. Samþykkt
var að fela stjórn Búnaðarfélags
fslands að hlutast til um við
hreppsnefndir að gert verði átak í
þvi efni að spara orku til kynd-
ingar og gera hana ódýrari. Bent
var á að gerð verði m.a. alhuguivá
þörf fyrir bætta einangrun. alhug-
un á hve víða notuö er olia til
upphitunar og hvaða möguleikar
séu á að breyta yftr i hitaveitu eða
aðra ódýrari orkugjafa.
Nefna má það að sum dreifbvl-
issveitarfélög munu ekki enn hafa
beitl sér fyrir stillingu kynditækja.
eins og víöast þekkist á þéttbýlis-
stöðum.
Stofnaö hefir verið félag lil að
vinna að sameiginlegum liags-
munum bænda og annarra eig-
enda lögbýla. sem inna af hendi
livers konar þjónustu við sumar-
hústaðaeigendur og ferðamenn.
Félagið nefnist Landssamlök
ferðamannabænda. Stjórn Bún-
aöarfélags Islands var falið i sam-
ráði við stjórn þessa félags að
stofnað á nýliðnu ári. og er fjár-
veiting ætluð til þess.
Til fræðslumála er fyrirhugað
að verja 162.7 milljónum krona.
Til útivistar. og íþróttamála á að
verja I I2.l milljónum króna.
Þá er liöur er nefnist stjórn
kaupstaðarins og mun til hans
verða varið 140.6 milljónum. Af
öðrum útgjaldapóstum má nefna.
að til eignabreytinga verður varið
á þessu ári 248 milljónum og
áætlaður kostnaður vegna vaxta
og annars kostnaðar við lántöku
er 90 milljónir króna.
Að sögn Magnúsar Reynis
Guðmundssonar bæjarritara á
ísafiröi er veitti Vesturlandi.
framangreindar upplýsingar. ríkir
nú töluverð óvissa við gerð fjár-
h agsáæt I u nar k au pstaðarins.
Fjárlög ríkisins eru sem kunnugt
er óafgreidd. Þvi kunna ýmsir
liðir að breytast.
F j á r h a gsáæ 11 u n í sa j f a rð a r-
kaupstaðar hefur veráð lögð fram.
Fyrirhugað er að hún verði af-
greidd i byrjun apríl.
vinna að lánafyrirgreiðslu til
mannvirkjagerðar varðandi
ferðamannaþjónustu í sveitum.
Búnaðarþing hafði lil skoðunar
frumvarp til laga um lyfja-
dreifingu. Þingið skoraði á Al-
þingi. að búnaðarfélög fái keypt
dýralyf í heildsölu. Þarna er að
ræða um lagaákvæði varðandi
bóluefni og önnur hjarölyf. sem
ekki eru lyfseðiIskyId og t.d. ár-
lega gefin allri hjörð. I annari
ályklun var sam þykkl að fela
stjórn B.í. að gefa út kennslu- og
handbók um helstu búfjársjúk-
dóma og varnir gegn þeim.
Aðeins hefir verið drepið laus-
lega á ofangreind mál Búnaðar-
þings. en skýrsla um störf Búnað-
arþings og Búnaöarfélags Islands
er árlega gefin út í Búnaðarritinu.
Forfalla- og afleysingaþjónusta
i sveitum liefir verið lil umræðu
undanfarið og vil ég þvi að lokum
minnast á það mál.
Mörg ár eru síðan bændasam-
tökin seliu fram luigmyndir og
sömdu frumvarp til laga um for-
falla- og afleysingaþjónustu.
Frumvarpið var búið að velkjast í
landbúnaðarráðuneytinu lengi og
fékkst ekki lagt fram á Alþingi.
Þann I. desember I978 gáfu
Fnimhultl ií his. 2