Bjarmi - 01.09.2005, Síða 17

fætur ööru. Við erum ekki að biðja
þig um peninga; við erum að biðja
um rödd þina.“
Burt með skuldir — betri hjáip
og réttlátt viðskiptaumhverfi
Á fundi félags Sameinuðu þjóðanna
þann 7. september síðastliðinn var
bent á að fáir vilja styðja allra
fátækustu ríkin sem flest eru
stríðshrjáð af eigin völdum eða
annarra og því er óöryggi mikið.
Stríð vara að jafnaði í sjö ár. Flestir
þeirra sem deyja eru óbreyttir
borgarar. Samspil fátæktar og
stríðs er mikið. Að eyða fátækt er
að vinna að friði. Mannréttindi eru
réttur til lífs og öryggis. Um 2,8
milljarðar manna teljast fátækir, eða
um einn þriðji hluti mannkyns.
Fátæk ríki heims eru að sligast
undir greiðslubyrði lána frá ríkari
löndum eða Alþjóðabankanum.
Eþíópía er á meðal landa með
lægstu lífskjörin. Þjóðartekjur á
mann hafa lækkað þar á undan-
förnum árum. Árið 2002 eyddi
landið tvisvar sinnum meira f
skuldagreiðslur en í bættan aðgang
að hreinu vatni. Margt hefur breyst
til batnaðar í þeim heimi sem við
byggjum. En enn er margt ógert.
Sem betur fer eru fleiri og fleiri að
vakna til vitundar um þennan veru-
leika. Meginmarkmiðin eru þríþætt:
Að gefa upp skuldir fátækra ríkja,
veita betri og meiri hjálp en verið
hefur og koma á réttlátum við-
skiptaháttum í stað frjálsrar
verslunar.
Fátækt í Biblíunni
Við lestur Gamla testamentisins
sjáum við að fátækt fólk var alla tíð
á meðal lýðsins á öllum tímaskeið-
um í sögu ísraelsþjóðarinnar.
Ástæðurnar gátu verið margar:
Náttúruhamfarir eða þurrkar, innrás
óvina í landið, kúgun nágranna eða
ofnýting landsins. Hin betur stæðu f
samfélaginu voru skyldug til að
styðja við bakið á þeim sem fátæk-
ari voru (5. Mós. 15:1-11). Stærsti
áhættuhópurinn voru munaðar-
lausir, ekkjur og landlausir útlend-
ingar, en þetta fólk sætti oft kúgun.
Spámennirnir minntu oft á ábyrgð
lýðsins gagnvart fátækum og bentu
á að Drottinn sjálfur væri vörn
þeirra og réttlæti.
Viða í Sálmunum má finna
harmakvein yfir því að auðurinn
virtist rata í rangar hendur. Ef ein-
ungis er horft til eigna manna
virtist litið vit í að þjóna Drottni. En
hinir spilltu biðu dóms síns og hin
réttlátu áttu það sem mestu skipti -
þekkinguna á Drottni sjálfum (sjá
t.d. Sl. 73).
Á tímum Nýja testamentisins
hafði verið komið á skattheimtu af
ýmsu tagi meðal Gyðinga. Trúlega
þénaði það fólk vel sem tengdist
Rómverjum og nutu forréttinda
þeirra meðan margir lifðu í fátækt.
Lærisveinahópur Jesú var misvel
stæður en hinir tólf sem hann
útvaldi og hafði næst sér lifðu af
sameiginlegum sjóði. Jesús minnti
þá á að lifið með honum þýddi að
óvíst væri hvar þeir myndu gista
næstu nótt. Engu að síður studdu
þeirfátæka (Jh. 13:29).
Jesús talar ekki um jarðneskar
eignir sem illar, heldur hættulegar.
Hin fátæku virðast oft hamingju-
samari en hin ríku þar sem þau
eiga auðveldara með að setja traust
sitt á Guð. Sýna bar fátækum gest-
risni og gæta þess að færa þeim
gjafir (Lk. 14:12-14 og 18:22).
Engu að síður er tilbeiöslan mikil-
vægari en ölmusurnar (Jh. 12:1-8).
í frumkirkjunni var gerð tilraun
með sameiginlegan efnahag (Post.
2:41-42 og 4:32) sem varð í byrj-
un til að afnema fátækt en hefur oft
verið álitið ástæða þess að söfnuð-
urinn varð gjaldþrota nokkru siðar.
Mikilvægur þáttur í starfi Páls
postula fólst i því að safna fjármun-
um til hinna kristnu í Jerúsalem
(Róm 15:25-29 og Gal 2:10).
i Jakobsbréfi (2:1-7) er varað við
því að mismuna mönnum vegna
eigna. Ríkidæmi safnaðarins í
Laódíkeu (Op. 3:14-21) var í hróp-
andi andstöðu við andlega fátækt
hans.
Ein öflugasta framsetning Biblí-
unnar um örlæti, gjafir og fátækt er
að finna í 2. Korintubréfi, 8-9. Páll
setur gjafir okkar í samhengi við
gjöf Guðs í Jesú Kristi, sem gerðist
fátækur okkar vegna til þess að við
mættum verða rík í honum. Að
þora að gefa og ganga veg fátæktar
eins og postularnir gerðu, leiðirtil
andlegrar blessunar eins og líf
postulanna sjálfra vitnar um (2.
Kor. 6:10).
Sá sem kúgar snauðan mann,
óvirðir þann erskóp hann,
en sá heiðrar hann,
er miskunnar sig yfir fátækan.
(Orðskviðirnir 14:31)
Að lokum
Þegar hagnaðinum af sölu Símans
var skipt fyrir skömmu hafði enginn
hugsun á því að veita svo sem
einum milljarði til fátækra þjóða
heims, þrátt fyrir velmegun okkar
hér á landi. Fátækt er útbreiddur
vandi. Við getum öll gert eitthvað.
Ríkisstjórnir geta gert mun meira.
Við getum látið í okkur heyra og
þrýst á aðgerðir öðrum til góðs og
blessunar.
Heimildir:
www.makenovertvhistorv.nm
IDEA, July/August 2005
Marshall, Millard, Packer og Wiseman:
New Bible Dictionary. Third Edition.
ivp Leichester 2004.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Sambands íslenskra kristniboðsfélaga
og ritstjóri Bjarma.
ragnar@sik.is
17