Tímin - 01.04.1943, Blaðsíða 2

Nr. 5. 1. árg.
TÍMIN
1. apríl 1943
m x n
Hósdagin 1. april 1943
Útgevari:
HAVNAR FRAMBURÐSFliLAG
Ábyrgd hevur formaðurin
í blaðnevndini: Einar Joensen.
Avgreiðsla: Telefon nr. 259
Prentsmiðja B. Z. Jensens.
Ilaldaragjalđ: 2 kr. ársfjórðingin,
í leyssølu: 15 oyru eintakið.
Lýsingarprísur: 12 oyru pr. ram á
forsíðuni, aðrastaðni: 10 oyru.
(Avsláttur fyri fastar lýsingar
eftir avtalu).
FØROYAR
aftaná kríggið.
Táið eingilskmaðurin hersetti
Føroyar, kunngjørdi ensk'i for-
setin í brelska tinginum, at Før-
oyar skuldu verða afturhendar
Danmark aftaná krfggið. Nakað
seinni segði Quisling yviri íNo-
regi, at Vesturhavslondini, har-
ímillum Føroyar, aftaná kríggið
skuldu verða løgd undir Noreg.
Nó eitt kvøldið vildi Iiitt dan-
ska útvarpið úr Bremen, Týsk-
landi, vera við, at Veslmaklirnar
vóru komnar ásamt um,atOng-
land ella Amerika skuldi Iiava
ísland og Føroyar. Tað verður
ongastaðni sagt, at føroyingar
skulu.verða spurdir, hvussu teir
vilja hava stýrisskipanir.a íland-
inum. Ein tílfk avgerð hjá før-
oyingum vil eisini til hvørja tíð
vera tætt knýtt at umstøðum og
møguleikum, sum eru í avgeró-
arstundini. Men higartil hevur
tað altso ^inans Ijóðaó, at aðrir
skulu ráða fyri, hvat land vit
skulu lcoma undir.
Tað fær ein at liugsa um,
hvussu Noreg, tá alt Europa
hevði verið uppi í Napoleons-
orrustuni, varð hent yvir til
Svøríkis. Men knappliga sá alt
Europa og allur heimurin, at í
Noreg livdi tað ein fólkaætt,
sum ikki lat seg henda yvir til
nakra makt. Landsins frægaslu
settu ling á Eidsvold, gjørdu
Noregs mynsturgrundlóg og
kunngjørdu Noreg frítt konga-
dømi at vera. At stórmaklirnar
høvdu megi til mótinorðmanna
vilja at leggja Noreg undir Svø-
ríki, er nakað fyri seg, men so
stinnir og trúgvir vóru Noregs
synir, at hin nýggja norska
grundlógin varð verðandi í gildi.
Og so kom 1905. Nakað kløkkir
mundu teir gerast í Stockholm,
táið Kristjan Mikkelsen segði
Noreg leyst frá Svøríki. Men teir
vitstu ráð: Teir skuTdu leggja
avgerðina yvir á hitt norska
fólkið — lata hvønn einstakan
veljara tala, tí hin meinigi mað-
urin í Noregi mundi ikki tora
at taka fult sjálvstýri í Noregi.
Men aftur har stendur hitt nor-
ska fólkið sum eitt lýsandi dømi
fyri Ianđskærleikn og frælsisinni:
Av 368.576 atkvøðum vóru tær
368.392 fyri fullveldi, — og
einans fátækar 184 atkvøður
ímóti! Soleiðis er tað, táið frí-
borin fólk tala!
Her í Føroyum krevst laðein
slór, daglig agitasjón fyri at lata
eyguni upp á føroyingum lil at
síggja, at leir hava sáma rætt
sum aørir at ráða fyri egnum
landi. Tað merkiliga er, at lann
ílokkurin, ið vil, at Føroya fólk
sum liitt eingsta í heiminum
skal hava henda rætlin burtur-
skerdan, at føroyingar sknlu
vera eilj trælafólk, sum ikki
skal vága sær al slinga høvdið
yvir á sólsíðuna, er rættuliga
stórur enn! Og saman við hes-
um flokki firnast menn, ið skuldu
verið betur upplýstir, ikki fyri
at leggja ástir'!
Hetta lagið ber ikki tillongur.
Landsmenn okkara mugu kunna
síggja, at nú stendst um hjá
okkum al bjarga okkum siim
tjóð eila ganga burtur, Her er
ikki spurningurin, hvat tær
dámar henda ella hanđa mann-
in, ikki hvar ið ein sjálvur
kemur at standa longst frammi,
men spurningurin er einfaldur:
Ke'nnir lú leg siim føroying,
vilt lú bjarga tær sum føroy-
ingur, vill tú vissa børnum tín-
um lieita landið og komandi
ættarliðmn ?
Iler ræður tað um, at tær
bestu kreftÍFnar koma framat til
at skapa tjóðini livimøguleika
og fólkinum •— høgum og lág-
um — livilig kor ogsomurúmd
til at konra sær fram og upp.
Og lá so avgerðarstundin kem-
ur, so má tað — laó ber ikki
annað til — íó kunna síggjast,
at um land okkara og tjóóskap
standa vit líka so eindjr sum
hini norrønu fólkini.
Skúlabøkur.
Tey seinastu árini hevurverió
stórl skúlabókatrol. Ongar rokni-
bøkur, søgubøkur, bíbliusøgur,
lesibøkur o. a., so tað hevur
undrað mangan, at skúlagongd
hevur verið.
Her má nakað verða gjørt av
teimum, ió ábyrgdina hava, so
at børnini kunnu fáa bøkur, ið
hvussu er til tað nýggja skúla-
árið.
íslendsk flskasøla.
Um komuna av einum íslend-
skum fiskafarmi lil bretska havn
og annað hesum viðvíkjandi,
skrivar Daity Mail, 5. februar
m. a. helta:
Islendsk fiskiskip hava landað
f eini havn eyslantil tann fyrsta
fiskaførning, ið er komiri higar
til landa síðan novembei ; tað
vóru 300 tons. Tað vórn tveir
trolarar, ið førdu fiskin higar.
Teir vóru allan vegin vardir av
kríggsskipum og flogførum.
íslendingar hildu uppatatføra
fisk higar, tá ið Lord Woolton
kravdi, at tveir av hvørjum tri-
mum trolarum skuldu landa
eystantil; teir vildu heldur halda
fram at landa vestantil vegna
vandan hinumegin.
Teir báðir trolararnirlandaóu
50.000 stones av íiski; tað mesta
var toskur, liýsa og íløtur; hitt
var upsi, steinbýtur og konga-
Mitt'.
PERSÓNKOYRING
WILLIAM SLOAN
327
fiskur. Alt fór fyri hægsta prís.
Tilsamans seldu teir fyri 18.000
sterl. punđ. Hesin peningurskal
so býtast sundur í íslandi mill-
um hini skipini.sum hava verið
við lil at fiska henda fískin.
Annar skiparin helt fyri, at
teir høvdu ongantíó fyrr fort
hehú fisk hagar, ^)g at tað var
hópur eftir. Enskir Irolarar
vórðu , fluttif, so at íslendingar
kundu sleppa til at landa fyrst.
Islendingar Vóru fegnir um at
Ijakið um flskasøluna vár endað.
Teir byrjaðu samráðingar í
desember og seinast í januar
varð kunngjørt al íslendsku trol-
araeigarar tólcu við Lorđ Wool-
tons ávísingum. Fleiri íslendsk
skip fara at koma hesar fyrstu
dagarnar.
Koyring «o annað.
Aftaná eina vantukku sunv t'ríggja-
dagiá, fer ein at kanna eftir teimum
brekum, ið lcunna vera beind liurtur
so at slíkt ikki hendir aflur.
Eitt sum eigur at vera tikið til
álvartiga umhugsan, er at fáa koyr-
ingina til at ganga bert tann eina vegin
eftir gøtunum, so at bilar ikki møt-
ast, lí vegirnir eru skilaleysa smálir-
til at rúraa tveimum stórum mót-
ganganđi bilum og so gangandi fólki
og súklum aftrat. Tað iiindur av tiðar-
spelli, ið stendst av liosi broyting, má
ofrast fyri ta størri trygd, ið harav
fylgir.
Eitt annað vandamikið stað er
frammanfyri kommunuskúlaportrið.
Iler koma børnini tysjandi í liundr-
aðatali kropp á kropp, øll vilja sjálv-
sagt vera fyrst út, utlan at geva sær
far um antin bilar er.u elta ikki, ser-
liga hættisligt er helta í hálku. Einki
petti í býnum verður so nógv nj'tt
av bilum sum hetta, so tað má sigast
at vera eitt satt undur at ikki vanlukka
er hend. Fyri kortum var Iið á garð-
inum fyri norðan, og tá lievði tað
verið ein handavenđing at ílutt port-
rið hagar, so at børnini kundu farið
út í ta friðarligu Postliúsbrekkuna.
Nú «r garðurin uppaftur laðaður, so
tað verður Leist ikki ibræði atportrið
verður flutt.
Fimleikarframsýning
Havnar FimleikarfeJag møtti
hendnn dagin upp við eiimm
mannsliði uppá 10 og einum
kvinnuliði uppá 12.
Mannsliðió byrjaói við stand-
andi venjibgum, sokomkvinnu-
liðið og síóan mannslióið vió
lopum. Tað má sigast at hetta
•vóru tvey vøkur lið a.v steikum
og sunnum*føroyskum ungdómi.
Teirra standandi venjingar vit-
naðu um slyrki og lopini um
íimleika.
Fimleikarfelagið lat 3 prógv
til hvørt liðið. Dómarar vóru
.1. Waagstein, S. E. Matras og
Maria Baier. Hesi fingu prógvini:
Mannsliðið: OliverDam l.pr.,"
Palli Nolsøe 2., Arne Olsen 3.,
Kvinnuliðið: Anna Mortensen 1.
pr., ‘Hanna Arge 2. og Hanna
Morlensen 3.
Eisini vóru lalih 2 prógv fyri
ídni, og'fekk Ásnnind Harald-
sen annað og Hanna Arge hilt.
Taó er berl spell, al so stórl
pláss sum Havnin ikkiskaleiga
eina fimleikarhøll við betri am-
boðum og fleiri áskoðarapláss-
uin, tí tey vóru kanska fleiri,ið
máttu fara aftur til hús, enn
tey sum sluppu inn.
Til al fremja helta mál gav
Fr. Wellejus 1.000 krónur.
Halundborg Radio,
fríggjakvøldið 26. mars, segói seg
hava »erfaret, at. dc engelske
Besætlelsesnjyndigheder har gi-
vel Tilladelse til, al der holdes
Folketingsvalg paa Færøerne 3.
Maj«. Poul Niclasen, landstings-
maður, var staddur í Danmark,
løgdu tfeir aftrat.
INNANLANDS
Prístalið. tlitt nýggja og fyrbils sein-
asta prístalið, ið ásett er frá 1. aprít,
er 2G9.
Feskfiskaselan. Hesu liava selt i sein-
astuni: »Norðbúgvírt« 6700 str.pund,
»Slella Argus« 6763 st. p„ »Skálaberg«
0200 st. p. »Yesturvarðin« hevur lingið
fulla last.
»Leivur Øssurson« lievur veitl 3000
kurvar, men mátti gevast al veiða
vegna sjúku umborð.
Sjó ’jikarbúsið. Formaður Sjónleik-
arfeiagsins H. A. Djurhuus sigur frá,
at farið er undir at væla um Sjón-
leikarhúsið. Tað er eitt harðliga til-
trongt og tí víðgroypt arbeiði. Har
verða høvuðsbroytingár sum 'uni-
bygging av køki, »bar« verður gjørd,
og \V. C.-spurningurin, sum í langar
tíðir tigandi hevur longst eftireinum
umskifli, vcrður nú lóystur á nýrnót-
ans hátt. Aftrat hesum verður alt
húsið niálað og prýtt.
Orsakað av hesum stórarbeiði verð-
ur lnísið ikki nýtt aftur fvrr enn á
páskum, ið hvussu er. Tá byrjar aftur
hin vanligi sunnudagsdansurin. Fríggj-
akvøldini, sum felagið ikki hevur
leigað út, eru ætlað at verða nýtt lil
smáar kvoldskt*itanir og annað tílíkt
í framtíðini. „
Ársroynd í kommnnuskúlanum byr-
jár, sum lýst aðrastaðni í blaðnmn í
dag, komandi hósdag. Fríggjadagin
verður innmeldan av nýggjum mera-
ingum — ein merkisdagur fyri mangan
ein lítlan llavnar borgara,
Eftirlønarskipan. Frá 1. apríl í ár
verður sett í gildi skipan hvareftir
øll tey lastløiUh hjá kommununi, liar-
undir ravmagn'sverkið og liavnnvirkið,
eiga rætL til eftirløn.
Fiskiskapurin. Úr Fuglafirði søgdu
teir frá góðum flskiskapi í hinari
viUuni. Bátarnir veiddu frá 1000—
8000 pd. á bát. Loi-víkskingar avreiddu
seinasta liósdag 20 tons av snørisíiSki
í Fuglaíirði, og gav hetla i peningi
um 300 kr. í part.
Kisini Sandingar hava veitt væl á
Vesturhnvinum.
Hin uýgijí brunnurin undir Gráasleini
er nú liðugur, og er vatn iarið at
renna í liann. Hunn verður tikin í
brúk í næstu viku, og tekur hann
3000 tons av vatni. Tessvegna fara
ýit at vóna, at vit í summar sleppa
undan ov nógvum »turrløgdum« (Jøg-
um.
Bilvanlnkka. Seinasta fríggjadag h.endi
úti á Dr. Jakobsens gøtu ein syndar-
lig vanlukka. Tveir bilar komu koyr-
andi livor sín veg, og í tí annar skuldi
halda av fyri hinum, vilđi so illa tii
at ein smágenta, fyri at slepjia undan
tí lyrra, rann seg beint fyri lhn. Hon
varð yvirkord og so illa meinslað. at
hon (íoyð.i beinan vegin. Bilstýrarin
var uttan skuld. Smágeiilan, 9 ára
goniul, var á veg lieim úrskúla. lion
æt Peddy Hansen og var dóttir Ras-
nius í FnnningsstoVu.
Merkið lievur vanligan fund í kvøld
kl. 9 í Avhaldshúsinum — ínangt og
hvat — og ikki, sum áður-lýst, aðal-
furnl.
Nýggjur telefonkápul norðuri í Djúpu-
num. Si*m vit fyrr hava sagt frá, hevur
telefonsambandið millum Klakksvík
og Ifavninn verið slitið í seinastuni.
Nú verður kortini bøtt uni. »Rókur«
var norðuri i Djúpunum í fyrradagjn
tók hin gamla kápulin upp, -og í
gjár fór hann norður aftur við nýggj-
um kápuli at leggja niður, so riú er
samband aftur milhim* Klakksvík og
Havnina.
Dupult snmniartíð ^verður setl í gildi
frá 4. apríl. Tí ræður um al minnast
til at flyta klokkuna 1 tíma ‘frain —
og eigur hetta at verða gjørt leygar-
kvøldið 3. apríl kl. 12.