Tímin - 03.06.1943, Blaðsíða 2

TIMIN
/
3. juni 1943
Nr. 14. 1. árg.
f ijniu !
Hósdagin 3. juni 1943.
á " : ' .'
Útgevari: Havnar Fraraburðsfelag.
Ábyrgd hevur formaðurin í
i blaðnevndini: Eitiar Joensen.
Avgreiðsla: Telefon nr. 259.
Prentsmiðja: B. Z. Jensens.
Haldaragjald: 2 kr. ársfjórðingin,
i leyssølu: 15 oyru eintakið. a I
Lysingarprísur: 12oyrúpr. mm
á forsíðuni, aðrastnðni: lOovru.
(Avsláttur fyri fastar lýsingar
eftir avtalu).
I
Føroyingap
ella ikki-føroyingar.
Ivomandi Løgtingsval verður
ein lýdningannikil avgerð — ein
eldroynd, ið skal sýna, um
fólkið í Føroyum vil roknast
sum føroyingar ella maktaloysi
og sjálvvanvirðingin framvegis
skál sita í hásælinum.
Úteftir vil tað verða eilt full-
golt prógv fyri, hvat er í hes-'
um stríðnum, sum hevur staðið
í eina øld. Men tað er ikki liilt
mesl týdivingarmikla. Hilt’.av-
gerandi og altumráðandi er, al
vit yvir fyri okkum sjálvum
reisa okkara dálkaóu æru aflur,
vekja sjálválitið upp av nýggj-
um og hava vilja og kreftur til
at íoya allar leir stóru møgu-
leikar, sum skapast í sornu
stund,. sum Ýit taka róðrið í
okkara egnu hond.
Viljin til at vit sum fólk
skulu sela fót undir egið horð.
er reiðiliga sterkur lijá einum
stórum meiriluta av føroyingum,
men hitt vanliga, sum hevur
Jjóðað, Iievur verið: Vil orka
ikki al bera eitl sjálvslýri fíggj-
arliga. Nú, lá ið gullstreymur^
flýtur inn yvir landið, nú her
saktans lil at gjalda eina 'dýra
administrasjón. Men í vanligum
tíðum, tá ið arbeiðsloysið og
kreppa leggja, teirra nívandi
dimmi yvir fólkið — hvør orkar
lá at bera liina tungu skatta-
byrðuna.
Tóm propaganda?
Sannleikin er lann, at tá ið
vit kaldliga taka oll viðurskifli
til umhugsunnar og seta tøl
móti tølum — so kennist tað
skilligt, at vit eru mentir til at
bera okkara egna húsarhald.Og
tað er heldur ikki so undarligt.
Vit sum inntil fyri einum 80
árum slðani einans lótu tilDan-
markar, skulu vit í hesi hálvt-
hundrað ár verið farnir solangt
av leió út í studningar-íðuna
— at vil ikki kunnu koma á
leið aft^pr? Verri enn so!
»Har sæst, hvat eitt landkann
gera, tá ið lað hevur, sjálvslýri«
laka teir til, lá eitt land hevur
skrætt seg úr heftandi sam-
bondum og fingið stundir til at
brotið sær nýggjar slóðir. Latið
okkum bert laka eitt dømi: P’esk-
fiskasiglingin. Hvussu bartaðlil,
at berl einstøk smá før fingusl
við feskíiskaveiðu áðrenn krígg-
ið. Hví tordi eingin at umleggja
til hesa veiðu. Svarió er einfalt:
Sambanđið við Danmark gjørdi
tað ómøguligl. Og soleiðis er
tað so mangt. T'ann milliónin,
sum hevur vedð geylað'út um
allan heíriiin sum fálSekrahjálp
frá Danmatk til Føroyár hevur
væl kunna slemplað okkum
sum olmussudýr, men hon hevur
ikki samsýnt okkuín lað, vit
hava mist í aðrar mútar.
Tarin eina milliónin, hon kom
mangar ferðir aftur til Danmark-
ar í øðrum formum —men tað
var tað einki ról um!
Víst orka vit at bera. okkara
húsarhald,'og betur duga vil at
skipa fyri okkara egna landi
enn fremmandir nakralíó kunna,
hvørjir teir so eru. Fyrst at
gera ein mann blindán og so
siga við hann: »Nú kanst tú
fara I fjøllini og laka, hvat tú
vilt hava« — laó kann sýnast
so vakurt — og lá er úrslitið
givið. Tá vil hin blindi leita lil
illgerðarmamisins náði ella
ónáði. Men nú, lá ið fólkið er
við at fáa sjónina aftur, nú
ræður um, at tað velur hina
røltu leiðina at ganga.
24. august — longu nú, langt
áðrenn hann er komin,erhann
vorðin ein lagnudagur. Tað
ræður urn, at vil gera hann til
ein sannan merkisdag.
Skótoy!
Stórt úrval áv skóm.
Nýliga heimkomnir vakrir
konufólkaskógvar.
%
Nic. Joensens eltf.
Nátungarnir
oti pappagejfkasjúkan.
í »Tímanin« veróur skrivað
um nátungarnar og teirra sjúku
(grein í blaónum hin 27. mai í
ár), Har verður upplýst, at nál-
ungarnir verða liknir til matnað,
hóasl forboð er fyri at veiða
teir. Aflrat verður lagl, at eingin
av hesum monnum, sum móti
forboðnum veiða nátungar, ivast
í at veióa hann aftur I ár.
Ja, so vita sýslumenninir, po-
lili og fútin hetta, og teir ansa
kanska betur eftir, at lógin
verður hildin.
Henda lógin er komin í gildi,
tí læknarnir hava biðið um lað,
og láð er eingin lækni, ió torir
at taka ta ábyrgd á seg, at
páppageykasjúkan kyknar upp-
aftur. Til tess var hon Føroyum
ov dýr. Tað verður í blaónum
hildið fram, at umfarsjúkur
plaga *at. halda uppat, jú, so er.
men henda umfarsjúkan vardi
tó í 6 ár og týndi 30 lív í Før-
oyutn, meðán 135 fólk lógu
riiTg áv henni í viluir. Seinri er
sjúkan komin til íslands, og ein
má rokna við, at sjúkan vil
breiða seg til allar nátarílshav-
inum, frá Grønlandi til Sibi-
rien, og Idag haVa vif ikki høvi
til at gera raiírisóknir um sjúk-'
una. Vit vila einki, urii lað ikki
eiga nátar í Føroyum, sum eru
frískir á at líta, men kortini
hava smitluna í sær, ellu um
smittari liggur í bøkluim ella í
flógvum børirKim í okkara bjorg-
u m.
Sum dømi uut siuinarsmitlu-
berarar kann nevnast landfar-
sótlin, hon hevur verið umfar-
sjúka íFøroyum við lít ogverió
landinum dýr. Iíann hon kykna
uppaflur? Jú, læltfiga, og hon vil
av.og á l(óma, men oftasl fi;á
fólki, snm ikki vila av, at tey
bera smiltuna í sær. 1 Føroyum
ganga 20 fólk millum levfrísku
og bera landfársóllsmiltuna í
sær. Hvussu hevði verið vorðið
um tey 20 sunnu smiltuberarar
ikki ansaóu væl eftir leirra
skarni, og um yvirheilsnbólar-
ráðið ikki ansaði so va*l sum
gjørligt eftir teimum?
Nei, karin »Tímin« ikki prógva,
at smittan er burtur, ger blaðió
eina góða gerð við al biðja fólk
halda seg burl-ur frá nálungu-
nu m.
Havn, hin 31. mai 1943.
P. Dahl,
lækni.
Meðan vit tosa um fuglarnar
— — — kanska »Tímin« eisini
hevur rúm fyri hesum oróum
til teir 2 Havnarrnenn, sum
leygarkvøídið liin 29. niai í lítl-
um motorbáli komu siglandi
iniixinóti Sandagerósnesi klokk-
an 23,15: Tit skulu í ein æðu-
flokk út fyri nesinum, lit vakfu
leir flestu av okkara 130 sjúk-
lingum, lit særdu ein æðublik,
sum eg fann sunnumorgunin
við skoti gjøgnum liøvdið, meira
enn hálvdeyðan. Allastaðni
verður nú biðið um at geva
heiðafuglunuiri frið, eg skal
leggja aflral: Geyið okkara sjúk-
lingum og æðubíikum, ió livUssu
er, náttarfrið.
P. Dahh
Ersatz.
Hella orðið verður í 'lyska-
Iaindi nýlt um evni, sum I. d.
eru framleidd á kemiskan hátl,
men ley verða nýlt í staðin fyri
natúrlig evni; eitl nú tpð al loy
verður vunnið, burtur úr mjólk
ella mógvi.
Húsmøður í Havn hava varn-
asf nakrar smáar svartar molar,
sum summar líðir eru í band-
ilsmjølinu m.
í langar tíðir hava. rosinur
ikki verið at sæð, lí hildu lær
nú, at helta mundi vera »Hosin-
Ersatzá, men gaklc — músalortúr
var!
Hin riddarligi llr. Peder!
Tað er ein kvinna í Havn, hon
hevur alla sína Ifð haft áhuga
fyri almennum ínálum, og altíó
lievur hon likið lil orða fyri ley
illa støddu í samfelagnum —
fyri, lí, sum P. M. Dani plægar
at kína sum slitfólk og kanna
sær sum serlig hjarlabørn.
Hana hevurhann fingiðdømda
til at sita í 10 dagar!
Tað hevur verið so* miilum
manna, al kd'nufólk hevur tað
verið lítió hildió umallaglhond
á, og illa klæðir tað einum fólká-
førara at øsast so upp av kvinnu-
orðum — konufólk kann slund-
um siga nakað nógv — athann
skal tríva til tað, al fáa haria í
fangaholið. At hann sjálvur
hevur lingið 30 dagar erjúreið-
iliga nakað fyri ein raskan blað-
skrivara og agitalor. Men hitt —
nei! .
INNANLANDS
J. Dalil próstur. Yn'iisk er . lagnan
martni lagað. Á fimm og sekstiunda
ársdegi sínum, levgardagin 5. juni,
skuldi prósturin kunnað nútið eina av
gleðisstundunum í iíyinum til fullnar,
men ikki spyr líðin eftir einstakra
mnnna ynskjum. Tungar lolirr man
liaiín hava tuilt seinastii árini, og ikki
kann hcilsan, siim hevur bilað ta
seinastu líðina, hava Iætt um hetta.
Tó eingiji fatar rættiliga gleðina,
sum ilcki • sorgina hevur kent. Tí
vorður liesin hátíðardagur hansara
við sínuin hlendingl av longsli oggleði
merklnr av einum fínleika, sum ong-
um ognas't uttan tí manni, sum, tá ið
árini-fara at halla, kennur at ait landið,
j'ættur lionum sína hardu, men vin-
sælu hond við góðum ynskjum og
tokk fyri lað, hann hevur gjørt, —
harav tað, sum nevnt er í grein í
hesuin blaðnum, bert er ein lítil
partur.
Tíðindi úr Klakksvík. í Klakksvík
liava teir stovnað útróðrafelag við
150 limum, formaður er H, P. Klein.
Tvcir motorhátar eru nýliga sjósettir
á skipastniðjuni har norðuri; hetta
eru etdri bátar,, ið erii umbygđir og
umvældir; teir eru nevndir--«Gjógvar-
enni» og «Sý-tið». — Tað sigsl frá
nógvum tiski, men í seinastuni Iievur
verið agntrot, so at veiðan er ikki so
stór, sum lion kundi verið.
Kolakortini, ið higartil ligva verið
prentað á donskum máli, eru nú endi-
hga kornin á føroyskum sambart lands-
nevndarviðtøkuna 2,5. fdiriiar i ár.
Felagið ..Kappróður11, hevði aðalfund
seinasta týs'kvøld. í nevnd vórðu
valdir: Niels Juel Arge, formaður,
Johan við Stein og Martin Poulsen,
Nú verður farið undir at gera fiátar-
nar klárar til yenjingina, Iíortini sær
tað út sum liugurin til kappróður er
minnkandi, og vildi tað verið stórt
spell um hesin vakri og sermerkti
føroyski ítróttur skuldi dolti niður-
fyri í Havn. Yónandi vilja rlógvir
ungir jnenn ofra nøkur summarkvøld
til venjingar, so al vit luinna láa
nakrar yælmannaðar bátar til næstu
kappróðrastevnu.
Hondbóltur fyri raenn. Árskappingin
í hesum ítrótti er longii byrjað. Tað
eru bert 4 lið/ið luttaka, og erti ley
hesi: Vestmenningar, Strandingar,
Havnar Fimleikarfelag og ltovara-
skótalið Kára. -2 leikir eru leikaðir,
nevniliga: Yestmenningar — R. S. K.
3—4 og. Strandingar — H. F. 5—5.
Fótbóltuf. Teir leikir, ið enn fara
fram í Gundadali eru mest al kalla
venjingarleikar inillum Ónglendingar
og bæði Havnarliðini. Seinasta suiliui-
dag royndi 11. B. seg mót'i B. A. M.C.
og vann 4—2,
Vesturvarði seldi fyri 11240 st. pd.
seinasta túr. a
i
Ringxtr siður. Býorkestrið lievurliesar
seinastu fefðinar, tá ið spæll lievúr
verið úti, endað koncertina við tjóð-
sangi okkara. Harmiligl er . tað al
síggja nógvar ungar foroyingar standa
við húgvuni á høvdinum og hondum
í lurama, meðan «Tú alfagra land
jnítt», verður spældur. Væl lcann tað
vera, at lietta er gjørt í gálovsni, meiy
ljótt sær tað út kortini.
Føroyskt-Norskt íelag lreldúr fund í
Siónleikorhúsinum, mánakvøldið 7.
juni kl. 8. .
Allir norðmenn eru badnir og
felagslimir við viijuin.
Skipshandilin
hevur stórt úrval av
dekksgløsum, í ymsum stødd-
• uin við metal flansum, logg-
línur, flagglínur, húkar,karbid-
lampur, eldsløkkjari við eyka-
fylling, skipsblokkar einkultir
og dupultir 9”, klódir, bluss-
kannir, oljusproytlr, dveylar
við skøftum, skipsrættur,
dekkspípur, undirklæðir og
yvirklæðir, oljukiæðir, patró-
nir kal. 12 og 16.