Tímin - 16.09.1943, Blaðsíða 3

Nr. 29. 1. árg
TÍMIN
16. september 1943
Framimrtsfelags matur
mælir til frían. realskúla
Undir viógerð avmálinum um
eykaslndning til Realsludan kom
fram nppskot frá Løglingsskriv-
stovnni um at líkna nndirskotið
6500 kr. á sknlapeningin.
Rikard Long mælli lil, al teir
í staðin fyri at hækka skúla-
peningin skuldi taka hann lieill
av og fáa frfa skúlagongd í skúl-
anum.
Skulu A. Samuelsen
og P. M. Dam avgera,
hvør ið er Sjálvstýri?
Tað er meiningsleysl,-at tað
skal verða viðgjørl í nevnd, um
sjálvslýrismenn skulu sleppa al
kalla segsjálvslýrismenn. Rokna
P. M. Dam og A. Samnelsen taó
fyri al vera ein lænasta móli
L. Zacliariasen fyri trúgva ken-
astu, ja, so vila vil jú, livør ið
ikki er sjálvslýrismaður. R. f.
Finalan f landskappingini
-verður í Gundadali komandi
sujinudag kl. 3.
Tey lultakandi feløgini eru í
fólhólli: M. í. K. 1. lið og T. R.
1. lið, H. B. 2. lið. og T. B. 2.
lió, í hondhólli: Neistin og l.B.
lsvirki f Fuglafirti.
Jacoh Haraldsen keypmaður
hevur fingió maskinir til eilt
ísvirki, sum kann gera 10 tons
av ísi iini samdøgurió og skal
hava gøymslurúm til íisk, sild,
agn o. t.
Stórí dnaður •. •
(Framli. frá forsíðuni.)
ø
Holm Jacohsen kom lil okkara
og spurdi okktim um møguleika
fyii at hyggja lær gomlu slupp-
irnar um. Hann fekk til svar,
at tað málti vera gjørligt. Hann
legði lí Capellu IiI. Hon varð
umvæld og umbygd. Til dømis
varð tann gamla, fýrkanlaóa
hekkan tikin hurlur og hygd
rund.
Capella roynisl væl, og nú
hevur skipasmiójan keypl Isa-
bellu frá Z. Heinesen til um-
byggingar. Tá ió hon er lióug,
verðurlaó ivaleyst onkur, ió vil
keypa hana.
Skipasmiðjan og lærlingar.
Sum nú er, er skipasmiðjan
slørsli arheiósgevari í Havnini
handverkarum viðvíkjanđi.
Ilvønn dag luiva 60 menn nóg
mikió at gera.
Her koma tíðum ungir menn
og dreingir og hiðja um at
sleppa í læru. Hetta er liuga-
ligt,. men minni hugaligl er at
vita sær, at leii', um lað verður
leiinum játtað, kortini ikki kunna
koma í læru, lí al tað er ov
dýrl hjá teimum at húgva. Vit
mega tí Jáa eitt lærlingaheim
sum skjólast. Einki er, ið hel-
ur kann hyggja landið upp enn
góðir handverkarar, og teir
kunna vit ikki fáa, uttan lað
verður gjørt teimum inøguligt
al søkja læru.
Vit yera kumiugt fyri skyldfólki og
vinum, at kæri bróðir okkara
GUNNAR ISHOLM
er deyður í Keypmaunakavn.
Tórskavn, 12. septemker 1943.
SYSTKININI
Nýbygningur,— hus.
Fyri hálvum øðrum ári síðan
keypti skipa'smiðjan mekaniska
verkstaðin hjá Wenzel Pelersen.
Ilanner enn ikki lluttur haðani,
liann var, men hetla er óhøgligt,
tí verður nú hygl nýlt hús, og
tá ið lað er liðngt, vei ða maskin-
ur og reiðskapur fhill út higar.
Húsini verða 20 ferðir 40 alin
'og í Iveimum hæddum.
Hornabøur í framtíðini.
Tá ið vil eru komnir so langt
sum nú, ei! ikki æflauin at
sleðga. Nei, tað er mangt, ið
verður gjørl og skal verða gjørt.
Tað er soleiðis, at nógv' ar-
heiði kaun verða avrikað aflan
á al eill skip er koyrt á sjógv,
men tað larnar nógv, al taó má
liggja fyri ankar úli á vág, í
staðin fyri al lað kundi ligið at
einari hrúgv, so at gingið kundi
verið umborðátað. Hetla vænl-
aðu vit fór aI vera gjorligl, lá
'ió Konsulai hrúgvin varð víðkað,
men hon er komin ov stutl úl,
so s.kip flýlurikki innivið. Ann-
ars hevði tað besla verið, um
einar tvær-lríggjar kislur vórðu
lagdar út úr tanganum. Fyri
at lætt um hella arheiði, vildi
skipasmiðjan lalið ein av vogn-
ununi til al sell lær á sjógvin
við. Tað er kanska heldur ikki
s.o langt hurtur, at hetta verður
gjørt,lí nú skal Fiskacenlralurin
byggja Konsularpakkhús um til
stórfy ritøk ii, og einari slíkari
tørvar rúmliga bryggju. 1 sam-
band við hetta skal eg siga, at
tann moli, teir nú eru farnir
undir úli á Gulaklelti fer at
vera-skipasmiðjuni tilstórl gagn
við leirri lívd hann kemur at
geva.
Við teirri ællan at víðka, hava
vit keypt frá Berghild Evensen
celluna og slykkið, bon stenđur
á. Markið'er norðantil úr nórð-
ara skjøldri á cellnni oman í
sjógvin.
Tann Irýkanlin, sum er eftir
av Hornabøi norðan fyri skipa-
smiðjuna, ælla vil at.nýta til síðu-
spor, soleiðis at vit kunna hava
fleiri skip uppi ísenn enn nú.
Lágabø og Alaker knnna vit,
sum líðin líðir taka lil al byggja
nýhygningar á, Har er høgligt
at seta teir á sjógvin í Alakers-
vík. Helta kemur at gera, at
vegurin úr Hospitalsvegnum
oniiin á Runding verður kvettur,
so har má verða gjørd hrúgv til
at lata upj) og aflur.
Tað, ið landinum tørvar.
Alt hetla er eitt lið í víðkan
av teim fyriløkum, fandinum
skula verða at gagni. sgr.
J. Waagstein
(Framh. frá forsíðuni.)
— Noy, svarar komponisturin,
og tað lioyrist týðiliga, at hann
er Norðoyingur, hóast hann hev-
ur verið størsta parlin av lívi
sínum í Havn, noy, lað er ikki
fyrsla ferðin. Til dømis eru
Signað{i sól, Gomul sálmaløg,
Fimm løg, Sjey løg — sum
Dánskararnir heinanvegin skemt-
andi doy|)lu Syv Løg — og.lleiri
onnur givin úl í Køhenhavn.
— Taó erikki bert í Danmark,
at løg tygara. eru givin úl?
•— Tað er taó ikki.
— Og^ivussu eru tvgum fagn-
aður gjøgnum tíðirnar?
— Herheima hevur fólk verið
eitt sindur svalligl, men uttan-
ífrá havi eg fíngið all taó virak,
eg kann ynskja mær.
— Tá ió tygum nú fáa eitt
hugskol til eilt nýll lag, skriva
tygum tað so niður, soleiðis sum
tað rennur tygum í Imga?
— Nei, lað geri eg ikki. Fyri
at eitt lag . . . Her ringir lele-
fonin, og komponislurin má fara
frá. Eftir orðum hansára al
døma er lað onkur, sum bióur
um ein málning . . . llval var
tað nú, vit tosaðu um? A, lað
var um at komponera. Tað er
soleiðis við musikki, at í mang-
ar málar er hann snm mate-
malikk. Til dømis kann ein
maður læra seg niusikkleori so
væl, al hann eftir ásetlnm regl-
um kann skriva lag og barmo-
niir, iiUnii at musikkønir kunna
vísa á, al balla » og balla er
skeivt, men kortini er tað ikki
givið, al lagið lievur virði sum
nnisikkur. Fyrr enn lað er, al
sál og kunnleikLsaman eru logd
í eill lag, fyrr kann ikki vænt-
ast at nakað virði er í tí.
:— Hval halda tygum annars
um føroyskan musikk?
— Gjøgnum tíðirnar hava
Føroyingar verið, um ikki bein-
leiðis eitl syngjandi fólk, so eitl
kvøðandi fólk. Hetta vil siga
taó sama sum, al vil í lanđi-
num eiga eilt grundarlag undir
nýskaj)an av musikki. Taka vit
nú dømi úr norðanlondum,
kom.a vil lil taó úrslil, at teir
menn, sum í síni nýskapan av
musikki standa framman fyri
fjøldina, bvggjji á einum grund-
arlag, sum er har framnian-
undan. Eitt nú Ole Bnll, Lin-
nemann ella Grieg, bval høvdu
teir verið, um ikki leirra skyn-
serni hevði sagl teimum, al
bolnur mátti vera undir? Tá
høvdu teir ivaleysl ikki verið taó
teir vóru, men teir dugdu at
virða lær musikkognir, land
teirra átli frammanundan, og
við liesum sum grundarlag
skaptu leif ineislarayerk síni. ()g
teir eru ikki einsamallir. Dan-
mark lievur til dømis Lauh og
Carl Nielsen, suin báóir eru
farini- fram á sama liátl, og
Svøríki Einar Eklov.
• — Men nú okkara heimligu?
-— Ja, viljin hevnr verið góður,
men ikki hevur altíð tann falan
verið hjá, sum neyðug er fyri
at skajia nakað haldgotl. Og tað,
at taún mnsikkteoretiski kunn-
leiki hjæ monnum ikki hevur
verið úfhygdur, lievur larnað
nógv.
— Tá ið lygum gera eitt lag,
nýla tygum so lær ognir, vil
eiga frammaimndan, til grundar-
lag.
— Ja, lí lá fyrstan kann eitt
golt úrslil væntast. Men lietta
verður tíðum misfatað av momt-
um. Teir vi.lja vera við, al ein
regla í nýskajniðum lagi, sum
hregður aftur *#rl eina serliga
vísu, er stuldur. Tað eru so-
leióis menn, sum siga at tað í
lagi mínum AJtróðrarmaóurin,
vsum hregður aflur í grindavís-
una er stuldur, men hetla er
avgjørd misfalan. ’lað er nýlt
við fullum vilandi og vilja, fyri
at geva hesum dagi taun dám,
sum tað eigur, at hava.
— Tá ió lygum siga, at mus-
ikkteoretiskur kunnleiki lyevst,
tá hava tygum ivaleyst lært
hesa grein?
— Ja, eg havi lærl musikk-
teori, og í 1910 tók eg »Den
store Organisleksamen«,. ió fór
fram í Jóhannes kirkjuni, og
<vóru hjá lærari mín professari
Nehelong og suin censor organ-
Is.turin vió Jacob kirkjuna Olto.
— Starv lygara var annars
at vera lærari og organistur*við
Havnar kirkju?
— Ja, eg havi verið lærari, og
í skúlastarvi mínum vartaðser-
liga sangur og tekning,sum átlu
áhuga mín. Eg var lærari í
hesum inálum bæði í kommunii-
■skúlanum og í læraraskúlanum.
Síðan 1903 havi eg v.erjð organ-
istur vió H-avnar kirkju og har
fyrireikað fleiri kirkjukoncertir
bæði við heimligum ogúllendsk-
uin kreftum. (Annars kunna vit
skoyta uppí, at harri Waagslein
í mong ár hevur leitt Havnar
Sang- og Musikkfelag).
— Tað verður ferð eflir ferð
hildið fram, at taó er ógvuliga.
illa slalt við musikklívinum ber
á landi. *Tá ið so er, má laó
væl verða byrjað frá hotninum,
um musikkuritl skal veróa út-
bygdur; men hvussu halda tyg-
um al helta eigur al verða gjørt?
— Taó skuldi verið so, at
læraiafólk okkara, áðrenn tey
lóku skúlaslarv ujip á seg, vóru
so væl útbúgvin í hesmn evni,
at. ley kuiidu lært skúlahørnini
í Føroyum at syngja soleióis, at
komu hørn úr Sumha og av
Viðareiði saman, skuldu ley
utlan stríó kunnaó sungið allar
sangir í felag utlan misljóð og
uttan drynjan og’ hálsljóð. Tá ,ið
øll børn í landinum vóru so væl
vanđ, at leý soleiðis kundu
sungið einrøddaðán sang saman,
tá íyrslan var grund løgd undir
arheiói vió kórum og musikk-
skúlum.
Samtalan ’ við komponistin
Waagslein líður móli endanum.
Ikki er hon farin fram uttan
sleóg. Har koma fólk inn og
hiðja um málningar, men tey
fáa øll sama svarið: Eg eri so
unihiðin.af: eg kaun einki lova;
heint nú er tað bert eitl bíiæli,
sum ikki er sell, og lað er møgu-
ligl al liann ella hann skal hava
tað, men tygum luinna vita
aftur. Annars er heilsan ikki
so góð, at eg kann taka lipj) á
meg arbeiði, sum eg vil.
— Tá ió tygum liildu uppat
við skúlaslarvinum, fingu lygum
høvi lil at røkja kunslnarastarv
lygara?
— Ja, síðan tá havi eg verið
so íðin,sum heilsan hevur loyvt
mær. Eg havi eitl slórt nóla-
savu í umhiniað og nógvir um-
hiduir málningar híða eftir mær.
sgr.
Samuelsen: Vit hava partímøti.
Petersen: Vil hava flokksfund.
Dam: Og vit hava bólkating.
hevur slórt úrval av
dekksgiøsum, í ymsum stødd-
um við metal flansum, logg-
línur,flagglínur, húkar,karbid-
lampur, eldsløkkjari við eyka-
fylling, skipsblokkar einkultir
og dupultir 9”, klódir, bluss-
kannir, oljusproytir, dveylar
við skøftum, skipsrættur,
dekkspípur, undirklæðir og
yvirklæúir, oljuklæðir, patró-
nir kal. 12 og 16.