Tímin - 21.02.1946, Blaðsíða 2

ISir. 8. 4. árg.
TIMIN
21. februar 1946
Nr. 8
Hósdagin 21. februar 1946.
Útgevari: Havnar Framburðsfelag.
Ábyrgdarmaður:
Einar Joensen
Avgreiðsla: Telefon nr. 143.
Prentsmiðja:
P.f Landsprentsmiðjan. Tlf. 143
Haldaragjald: 2 kr. ársfjórðingin,
í leyssølu: 15 oyru cintakið.
Lýsingarprísur: 12 oyru pr. mm
á forsíðuni, aðrastaðni: lOoyru.
(Avsláttur fyri fastar lýsingar
eftir avtalu).
Tveir løgnir menn
1 Dimmu eru viðhvørt merki-
ligir inenn, sum lata løgnar
hugsanir koma fram. Soleiðis
kemur L d. A. Samuelsen í nr. 9
yið nøkrum úttalilsum um sam-
ráóingarnar í København. Sum
prógv fyri sambandsleióina sigur
hann m. a.: »Dansk Sprog
er ogsaa Færingers Sprog, saa-
længe vi er danske Stalshorgere.
Vi taler Dansk maaske med.
færøsk Akcent. Jyderne taler
lieller ikke københavnsk, og
andre danske Statsborgere taler
ogsaa med Akcent.«
At A. Samuelsen heldur seg
lala »Dansk med færøsk Akcent«,
kann geva greiðu um tað merki-
liga mál, hann plægar at nýla í
tinginum; men taó er einki at
ivast í, at eingin danskari vildi
helđur roknað tað fyri danskt.
At hann kallar føroyska málið
fyri »Dansk med færøsk Akcent«,
vísir best hansara uppfalan av
sannleika. Sjálvt um hann sjálvur
hevur roynl at spilt málið lað,
ið hann hevur kunnað, hevur
liann vist bert náað at verða
sjálvur lil látur.
Síðan sigur hann: »Hvorfor
skal vi Færinger, som er født
til dansk Statsborgerret, og fra
Fødselen af har Ret til dansk
Sprog, give Afkald paa de For-
dele, som Flag og Sprog hjem-
ler os.«
Iletta er sjálvandi skrivað fyri
at tekkjast danskarum, men
hvat munnu danskarar halda
um hansara orð, tá teir taka
dømi frá sunnara parti av Dan-
mark, har Suðurjúlar, tó at teir
vóru føddir undir lýskum ilaggi
og høvdu hetur møguleikar í tí
størra týska ríkinum, kortini
vrakaðu helta og vildu sleppa
aftur til liitt lítla Danmark, sum
var teirra móðurland?
Ein annar merkiligur lieili er
Oluf Skaalum, sum loypir á
Noe-N)'gaard, professara, tí at
hann hevur hildið, at sjálvstýris-
rørslan í F'øroyum eigur at
verða skild í Danmark og eigur
at fáa síni natúrligu krøv framd.
Skaalum heldur, at Noe-Ny-
gaard og líkar eru skaðiligir fyri
danska ríki, lí at teir ikki við
harðari hond kúga føroyingar.
Lesarin má stúrsa við, al ein
maður, sum hevur livaó í Dan-
mark í mong ár og kallar seg
danskara, ikki hevui1 skilt meira
av seinasta fræisisstríð dansk-
aranna, har Noe-Nygaard var
ein av teim fremstú, enn at
hann vil hava teir til at kúga
sínar lanđsmenn.
Eina slíka hugsan kunna
danskar frælsisheljur ikki mela
serliga høgt, so hesir háðir
merkiligu menn munna neyvan
fáa nakra stóra løn frá teirri
síðuni. Har er væl tjóðskapar-
kensla mett eftir øðrum enn
feitum embætum og fullum
búkum aleina.
Prýði er tað, at hesir menn
nevna seg føroyingar og hava
so stóran part av fólkinum við
sær enn.
Det er fra sine egne...
Dimma hevði fyri korlum eilt
útgjútilsi um danskarahat hjá
sjálvstýrisfólki í Føroyum og
nevndi harí, at nú var ein fyrrv.
donsk læknakona í Føroyum,
frú Gravesen, komin sjálvstýris-
fólkinum til hjálpar við stuðuli
undir danskarahati við síni bók:
Lægekone paa Færøerne. —
Vit hava lisió nevndu hók,
sum eins og bøkur av sama
slag geva lýsingar av Føroyum
og føroyingum, sum høvundin
hevur fatað tær, og eru bæði
beinar og rangar har í blandi.
Høvundin nevnir danskarar í
Føroyum — emhælisfólk í Havn
— bert á hálvari síðu. Tá Dimma
hlandar sjálvstýrisfólk uppí ta
lýsing, sum ein danskari gevur
av danskarum í Havn, loyva vit
okkum at taka tað petti upp-
aflur:
— I Thorshavn. Ved denne
Lejlighed saa man den danske
Embedssland udfoide sig . . . .
Hvilkel vi ogsaa saa adskiliige
andre Gange under paakrævede
Besøg .... Ak ja, nu var det,
al Gustav Wied skulde liave
svungel sin satiriske Pen over
dette indbydende Emne — Ihi
et Par smaa, nøgne og sand-
færdige Pip fra en lille Skrihent-
Kylling som jeg, vil næppe hlive
taalt. —
Lad mig derfor nøjes med at
bemærke, ai disse Mennesker
har min dybesle Medlidenhed,
fordi de aldrig fik lært Færø-
ernes og Færingernes virkelige
Skønhed, Styhke og Charme at
kende. Fordi de liólđt sig iso-
leret i deres egen Kreds. Det
var forstaaeligt og tilgivcligt.
Men ikke klogt. Thi mange af
disse Menneskers aarelange Færø-
ophold kan vel kun have efter-
ladt en Tomhed i deres Erind-
ring — i Modsætning lil vore
mange kostbare Minder. Selv-
følgelig var de paa en ganske
anden Maade end vi fristet til i
overvejende Grad kun al dyrke
egne Interesser. Deres Virkefell
krævede ikke som vort et direkte
indgaaende Kendskah lil Refolk-
ningen. De kunde undgaa det,
om det var ønskeligl. Og del
var det sørgeligt ofte. — Men
til deres Undskylđning tjener
desuden den Omstændighed, at
medens der paa hele vor 0
af danske Embedsmænd kun
fandtes en Præst og en Læge,
naaede man i Thorshavn op
paa et Anlal, der blandt mindre
personligt prægede Mennes'ker
gjorde et provinsagligt Over-
klasseliv muligt. Dem om det.
Vi vilde aldrig i Evighed have
byttet. Vi lærte Færingerne al
kende og holdt af dem. Og de
gav os i deres Hengivenhed en
uvurderlig Lykke i vort daglige
Liv.
Medens Embedsstanden i
Thorshavn maalte nøjes med at
øse Livsværdier indenfor deres
egen Ivreds. Kun faa Brønde er
uudtømmelige.
Disse vare Ordene, sluivað
av đanskara um danskarar
10—15 ár herfyri, sum før-
oyska blaðið Dimmalætting fær
næstan hjartaslag av, meðan
skendskar greinir, skrivaðar áv
danskarum um Føroyingar í
dag, tykjast henni at vera himm-
alsins manna, og skrivar ein
danskari nøkur hampaorð um
Føroyingar, metir hon tað
næstan fvri landasvik. —
Merlciligt, men lýsandi.
Motorpassa raprðø v
hava hesir tikið á Skiparaskúla-
num:
Frá Klakksvíkar tekn. skúla
Joen .1. Biskopsløð
úr Klakksvík 19
Daniel .1. lløjgaard
úr Rytuvík 22
Christoffer M. Jacobsen
úr Klakksvík 12
Peter Chr. Jacohsen 19
Leivur Joensen úr Klakksv. 13
8 vóru uppstillaðir.
Úr Skiparaskúlanum 1 Havn
Arnhold E. Berg av Skála 12
Ove Sv. Berg av Toftum 16
Joen Jacob M. Davidsen
av Glyvrum 14
Jens Chr. S. Iløjgaard
úr Rytuvík 23
Edvard Karl Jacobsen
av Skála 26
Johan Fritleif Jacohsen
úr Vági 26
Rólant Lemvig Lenvig
úr Hesli 24
Joen Magnus Pelersen
úr Yeslmanna 21
Hans Jacoh Poulsen
av Strondum 19
Haldor R. Rasmussen
úr Miðvági 15
Chr. C. A. Simonsen
úr Sørvági 15
Niels Lassen Vandsdal
av Sandi 28
16 vóru uppstillaðir
Til al slanda krevjast 12 —
hægst er 28
MERKIÐ hevur fund í Avhalds-
húsinum í kvøld kl. 9.
Martin Holm flytur fram røðu.
Tað var rætt!
Krossur er ógviliga harðmæltir
ígjár, tí at Poul Petei-sen fyri
sítt starv í prísráðnum fær 4800
kr. um árið. Blaðið heldur víð-
ari fram: »Har er so ein av
hesum loyniligu avgerðunum,
sum gjørdar verða í løglings-
nevndum um at geva monnum
»bein«, avdúkað. Vit mugu nú
krevja allar slíkar avgerðir
lagdar fram í dagin: allar tær,
sum áleggja hinum almenna her
á landi útreiðslur.«
Vit taka undir við Krossi,
latum okkum hert fáa at vita
um øll tey »bein«, sum ymsir
stjórar á tingsins stovnum gnaga,
hann kann óivað vita um okk-
urt. Eisini vildu vit fegin íingið
at vita — vil hava spurl, men
ikki fingió svar — um ta løg-
tingsviðgerð, sum avgjørdi, at
bert Tingakrossur, Dagblaðið, So-
cialin og Dimrna skuldu fáa
lýsingar frá tingsins stovnum
sum stuðul, utlan at spyrja um
hlaðsins nøgd. Kanska blaðsljóri
Tingakross var tá við í hesi
beinaavgerð? Hin rætlsinnaði
Krossur tykist al hava gloymt
eina atflnning at hesum órætti-
liga alhurði og nýtir gott av
honum enn. Men her hevur
hann eina byrjan til uppruddan
í bølinum.
Føroyar í radio
Norski hlaðmaðurin Ingvar'
Molaug hell lýskvøldið røðu í
norska radio um Føroýar undir
5 ára hersetan. Røðan var ólitað
og gav eilt heint yvirlit yvir-
høvur um tær farnu hendingar-
nar í kríggsárunum her á landi.
Serliga dvaldi hann við tann
óføra blíðskap, ið sýndur var
norðmonnum, sum rýmdu higar,
mest av Klakksvíkskingum,
Thorstein Petersen og IJans A.
Djurhuus og frú.
Á síni vitjan í summar hevði
hann sæð, al føroyingar sýndu
áræði og sjálválit í upphyggjan
av landi og skipaflola, sum aldri
fyrr; lier nevndi hann helsl
Kjarlan Mohr og líjølhro.
Eygnalækni
Eygnalækni Poul Brændstrup,
Keypmannahavn, prakliserar
á Dronning Alexandrines Hos-
pital frá 25. februar.
Nærri við seinri lýsing.
Sjúkrahnsstjórin
DYNAMITT
og annað spreingievni.
C. C. /OHANSEN,
Tórshavn — telf. 30.