Tíðindablaðið - 29.01.1975, Síða 7

« TÍÐINDABLAÐIÐ mikudagin 29. januar 1975
Hvat kann fáast
á leiðunum
sunnanfyri okkum?

í seinasta blað varð skrivað um silda-
veiðu okkara í Norðsjónum, vestan fyri
Bretsku Oyggjarnar og um líkindini til at
fáa sild aftur norðanfyri.
Her verður sagt frá øðrum veiðuhætt-
um og møguleikum, serliga á leiðunum
sunnanfyri. Tilfarið er úr frágreiðing,
sum Kjartan Hoydal fiskifrøðingur hevur
gjørt.
Tað er ikki lætt at siga
nakað vist um veiðuna, av
hvítingsbróðir, av tí at
hagtølini eru ikki greinilig.
Fleiri onnur fiskasløg eru
roknað upp í tølini fyri
hvitingsbróður, m.a. er
nógvur svartkjaftur og
gulllaksur tikin við hjá
norðmonnum.
Tey føroysku tølini eru
tó rættuliga álitandi, eina-
mest av tí at føroyingar
royna mest eftir hvítings-
bróður í norðara parti av
Norðsjónum, har tað ikki
er blandað so nógv annað
uppí.
Hvítingsbróðurin livir
bert í eini fýra ár, og tað
mesta, sum verður veitt,
er eitt og tvey ára gamal
fiskur. Hetta førir við sær,
at fiskiskapurin verður
nógv ávirkaður av, um ár-
gangirnir eru góðir ella
ringir. í 1973 fingu føroy-
ingar 53.600 tons av hvít-
ingsbróður.
Makrelur
Føroyski fiskiskapurin av
makreli er øktur tey sein-
VEIDA OKKARA
OG MðGULEIKAR
astu árini. Tað eru norð-
menn, sum hava veitt
mest av makreli. í 1967
fingu teir 930.000 tons, og
hetta var munandi meira,
enn stovnurin toldi. Norð-
menn settu tí sjálvir mark
fyri, hvussu nógv teir
skuldu veiða, og nú er fisk-
iskapurin hjá øðrum tjóð-
um, m.a. føroyingum, eis-
ini avmarkaður.
Norðmenn veiða mest á
Egersund-leiðini, har
N orðsj óarmakrelurin
savnast í september og ok-
tober. Um summarið veiða
teir við Hetland, har eisini
makrelur savnast hesa ár-
sins tíð frá leiðunum vest-
an fyri írland.
Hildið verður, at tað
kunnu veiðast 3 til 400.000
tons av makreli árliga. !
1973 veiddu føroyingar
11.800 tons.

■
70’
MAk’RELUQ.^'
80* 60' LO* ?tf 0* 10' 30
~?~7 n ' v\-—a-
’ ^
3 Fiskileiðlr
__| Gýtingarpláss \
/O'f {
10.000 km* &

\ '. 7/ ^!0
: -7/ I
| /, i “o :

ÍiRIíLÍM&OR
Utbreiðsla
P ,M'GÝtlnaar^isa
Kortið vísir leiðirnar, at brislingur ferðast, gýtir og
verður veiddur
Makreluriti fæst mest í Norðsjónum, vestanfyri Bretsku
oyggjarnar og norður móti okkara leiðum
Svartkjaftur
ídnaðartrolararnir veiða
summar árstíðir nakað av
svartkjafti við botntroli á
hellingini til Norsku Renn-
u. Teir fingu 3.700 tons i
1973.
Áhugin er størri fyri tí
svartkjafti, sum fæst vest-
anfyri Bretsku oyggjarnar
og tí stóra stovninum, sum
ferðast millum gýtingar-
leiðirnar við Rock All og
føðileiðirnar i Norskahav-
inum. Tær royndir, sum
Fiskirannsóknarstovan
gjørdi við Leivi Øssurson,
vístu, at tað loysir seg at
fiska svartkjaft um várið,
serliga í apríl og mei. Móti
sumri er svartkjafturin
nærri Føroyum. Aðrar tið-
ir av árinum gongur hann
so spjaddur, at fiskiskap-
urin loysir seg ikki. Á
Eysturlandinum hava
russar tó fingið væl av
svartkjafti í oktober og
vesturtýskarar i desember.
Norðmenn hava mett, at
stovnurin av svartkjafti er
9 miljónir tons. Spurning-
urin er bert framvegis,
hvussu hann skal veiðast.
Annað, sum fæst
í Norðsjónum
Brislingurin hevur tvey
tey seinastu árini havt
týdning fyri nótaskipini í
Norðsjónum. Serliga í vet-
ur eru skipini komin heim
við góðum fongi. Kjartan
Hoydal visir i frágreiðing-
ini á, at brislingurin hevur
stutta livitíð, og fiskiskap-
urin kann tí koma at
roynast ójavnur ár undan
ári. Hildið verður, at bris-
lingurin hevur tikið tað
pláss í Norðsjónum, sum
er vorðið leyst, eftir at
sildastovnurin er minkað-
ur.
Møguleikar eru fyri at
trola eftir upsa á Víkinga-
bankanum, serliga seint
um heystið og út á veturin.
Hesin fiskiskapur er øktur
nógv, og tað eru serliga
franskir _ trolarar, sum
royna.
Føroyingar hava ikki
veitt nógva nebbasild í
Norðsjónum. Danir hava
veitt seriiga nógv —
337.000 tons i 1972 — úti
fyri jysku vesturstrondini,
serliga í mei. Norðmenn
veiða nebbasild í mei og
juni vestan fyri Hetland,
og henda leið hevði verið
høgligari hjá føroyingum.
Smærri før landa árliga
20.000 tons av djúphavs-
reyðum úr Norðsjónum,
serliga av Fladen Grunni,
úr Skagerak og Favn
Deep. Tað kann helst ikki
veiðast meira, enn tað
verður veitt longu av hes-
um reyðum.
ídnaðartrolararnir fáa
av og á væl av hávi, men
teir royna at sleppa undan
hesum fiski, ti hann er ikki
matfiskur í Føroyum, með-
an norðmenn eta hann.
Fimm ára
ættan
Fyri sambandsflokkin
hevur Pauli Ellefsen
lagt uppskot fram á
ting um, at landsstýrið
og fíggjarnevndin skulu
gera figgjarætlan fyri
tey næstu 5 fíggjarár-
ini. Samstundis skal
løgtingið eftir uppskot-
inum samtykkja, at
ongin yvirtøka skal
fremjast, fyrr enn
henda 5 ára fíggjarætl-
an er gjørd og er tikin
til eftirtektar av løg-
tinginum.
Henda fíggjarætlan
eigur at vísa tær vænt-
aðu inntøkurnar og út-
reiðslurnar hjá lands-
kassanum frá 1. april í
ár tii 1980, sigur sam-
bandsflokkurin og vísir
á, at tvær av teimum
størstu kommununum
(Havnin og Klaksvíkin)
hava gjørt fíggjarætl-
anartøl 5 ár fram í tíð-
ina; í grannalondunum
eru somuleiðis gjørdar
neyvar og víttfevnandi
perspektivplanir. í við-
merkingunum til upp-
skotið verður sagt:
Almannakunngjørda
samgonguskjalið týðir
saman við vallyftum
uppá, at sitandi sam-
gonga hevurihyggju at
fremja tiltøk, sum kom-
a at kosta samfelag
okkara stóran pening.
Tað er bert natúrligt, at
løgtingið fær fyrilagt
best møguligar upplýs-
ingar um avleiðingar-
nar av teimum tiltøk-
um, sum ætlanin er at
fremja áðrenn tiltøkini
verða sett í verk. Á
henda hátt kann verða
forðað fyri stórum mis-
tøkum, sigur sam-
bandsflokkurin.
Til viðgerðar
á tingfundi fyrrapartin i
gjár var orðaskifti um
tey bæði uppskotini um
studning til útróðurin.
Annað uppskotið hevur
sambandsflokkurin lagt
fram, og miðjar tað í-
móti at veita bátum eini
7 oyru og manning 5
oyru aftrat í studningi.
Hitt uppskotið var tað,
sum landsstýrið legði
fram mánadagin, og
sum miðjar ímóti at
veita bátunum 10 oyru
og manningini 15 oyru
aftrat í studningi.
Uppskotini fáa nú
nevndarviðgerð.
Málstríðið
Tað er nú líkt til, at
spurningurin um próv-
tøkumálið á Studenta-
| skúlanum verður loyst.
POLITIKKUR
í farnu viku var Jørgen
Olsen frá Studenta-
skúlaleiðsluni her og
kannaði ymsar spurn-
ingar í ■ sámbandi við
HF-skeiðini i Havn,
Klaksvík ogá Tvøroyri.
Landsstýrið hevði
eisini málspurningin
frammi undir samráð-
ingunum við hann. Ur
landsstýrinum verður
upplýst, at næmingar-
nir fáa í framtíðini høvi
til at tosa føroyskt, um
teir vilja, men at alt í
hesum' máli er ikki
greitt enn. I februar
fara umboð fyri lands-
stýrið til Danmarkar,
og tá verður eisini ting-
ast um málspurningin.
Avmarking
Seinnapartin mánadag-
in legði tað nýggja
landsstýrið sítt fyrsta
uppskot fyri tingið. Tað
var um avmarking av
fiskiskapinum við
Norðurnoreg. Pr ir
Reinert landsstýris-
maður legði uppskotið
fram.
Beint eftir at lands-
stýrið var valt, luttók
løgmaður á NEAFC-
fundi í Bergen um fiski-
skapin við Norðurnor-
eg. Á fundinum fingu
føroyingar loyvi at
veiða 11.000 tons í ár.
Fiskiskapurin hjá før-
oyingum seinasta ár við
Norðurnoreg var um
6.000 tons.
Norrøna
Húsið
Nakað skjótt verður
avgerð Likin um, hvuss-
u tað verður við ætlan-
ini at byggja eitt norð-
urlendskt hús i Havn.
Tað var Erlendur Pat-
ursson, sum fyri nøkr-
um árum síðani skjeyt
upp at byggja eitt sjón-
leikarhús í Havn, men
ráðið samtykti at víðka
ætlanina til eitt norð-
urlendskt mentunar-
hús.
Fyri nøkrum døgum
síðani var umboðsmað-
ur fyri norðurlendsku
mentunarskrivstovuna
í Keypmannahavn,
Magnus Kull, i Føroy-
um og samráddist við
býráðið í Havn og
landsstýrið um bygg-
ingina.
'l’að hevur verið ætl-
anin at byggja húsið
uppi á Hálsi, á somu
leið sum tey nýggju út-
varpshúsini skulu
hyggj35*-- Býráðið hev-
ur játtað at lata grund-
st.ykkið, og býráðið og
landsstýrið skulu —
eftir hvat frættist
gera stykkið byggi-
búgvið.