Alþýðumaðurinn - 15.12.1988, Blaðsíða 16

ALÞÝÐUMAÐURINN
Útgefandi: Alþýöuflokksfélag Akureyrar
Blaöstjorn:
Oskar Alfreðsson.
Haraldur Helgason.
Jorunn Sæmundsdottir
Urgangur og umhverfið
norðan bæjarins gæti orðið sú að
samið verði við bændur sem þar
búa um ræktun þessara belta á
jörðum þeirra með stuðningi
Garðræktar, Skógræktarfélagsins
og fl. aðila. Fyrir nokkrum árum
kom fram sú hugmynd að gera
sérstakar ráðstafanir til að varð-
veita bæjarsvæðið í landi Ytra-
Krossaness ásamt strandlengj-
unni frá Þórsnesi út á Sílastaða-
tanga. Unnið er nú að þessum
málum og vonandi takast samn-
ingar við eigendur sem fyrst.
Krossanesland er kjörið til úti-
vistar fyrir margra hluta sakir.
Það hafa fundist alls um 170 teg-
undir plantna á hinu fyrirhugaða
útivistarsvæði og það furðu mikið
á svo tiltölulega litlu svæði. Rök-
in fyrir friðun svæðisins eru
mörg, og eru þessi helst. Fallegt
og sérkennilegt landslag, jarð-
fræðiiegar minjar, óshólmar, vot-
lendi með nokkrum tjörnum þar
sem eru sjaldgæfar nikrutegur.d-
ir, sögulegar minjar frá fyrri öld-
um og fleira.
Þorsteinn Þorsteinsson.
Margir fallegir staðir eru í
bæjarlandinu og Akureyringar
kunna sannarlega að meta sín
útivistarsvæði. Fáir bæir geta
státað af jafn fjölbreyttum úti-
vistarsvæðum, t.d. hafa fundist
alls 280 teg. plantna í bæjarland-
inu.
Að endingu þetta, þegar þjóð-
in hefur lært að lifa í sátt við
landið, þá verður bjart yfir
umhverfismálum á íslandi.
Þorsteinn Þorsteinsson.
Stór verkefni framundan
hjá Hjálparstofnun
Brauð handa hungruðum
heimi er yf Irskrif't hinnar
árlegu landssöfnunar Hjálpar-
stofnunar kirkjunnar. Söfnun-
in hófst í byrjun mánaðarins og
stendur fram til jóla. Þessa
dagana er verið að drcilá gíró-
seðlum, ásamt söfnunarbauk-
um inn á öll heimili í landinu
og væntir Hjálparstofnunin
þess að landsmenn taki þessari
söfnun vel, nú sem fyrr, en í
fyrra söfnuðust nær 17 milljón-
ir króna. Hjálparstofnun hefur
staðið að fjölmörgum verkefn-
um á þessu ári og framundan
eru stór verkefni, m.a. í Bangl-
adesh þar sem 25 milljónir
manna eruheimilislausarvegna
gífurlegra flóöa í haust.
Á þessu ári hefur Hjálpar-
stofnunin starfað í nokkrum
löndum í Afríku og Asíu. í sam-
vinnu við Hjálparstofnun norsku
kirkjunnar er í byggingu barna-
heimili fyrir munaðarlaus börn í
Eþíópíu. Það verkefni er á loka-
stigi. I Mósambík hefur í sam-
vinnu við systurstofnanir verið
dreift matvælum og sáðkorni. I
Víetnam tók Hjálparstofnun
kirkjunnar þátt í gerð stíflu, til
að stuðla að bættri hrísgrjóna-
uppskeru smábænda. Þá voru
ýmis smærri verkefni í gangi, svo
í Indlandi. Ekki er einungis sinnt
beiðnum erlendis, því eins og
frain hefur komið í fréttum veitti
Hjálparstofnun nýverið 500 þús-
und króna styrk til Kvenna-
athvarfsins.
Á næsta ári eru fjölmörg verk-
efni framundan, svo sem upp-
byggingarstarf vegna mikilla
flóða í Bangladesh, en flóðin
hafa gert um 25 milljónir manna
heimilislausa.og mikil hætta er á
að sjúkdómar breiðist út.
Framlöguin vegna landssöfn-
unarinnar er hægt að koma til
skila í öllum bönkum, sparisjóð-
um og pósthúsum, til sóknar-
pres.'a og á skrifstofu Hjálpar-
stofnunar kirkjunnar að Suður-
götu 22.
Útflutningurinn fyrstu sjö mánuðina
7% minna
fyrir sjávarafurðir
Fyrstu sjö mánuði þessa árs
var verðmæti vöruútflutnings
3% minna en á sama tíma í
fyrra. Sjávarafurðir voru um
75% alls útflutningsins og voru
um 7% minni að verðmæti en
á sama tíma í fyrra.
Útflutningur á áli var 13%
meiri og útflutningur kísiljárns
24% rneiri á föstu gengi en á
sama tíma í fyrra. Utflutnings-
verðmæti annarrar vöru, án skipa
og flugvéla, var 3% meira fyrstu
sjö mánuði þessa árs en á sama
tíma í fyrra reiknað á föstu gengi.
Verðmæti vöruinnflutningsins
fyrstu sjö mánuðina var 6%
meira en á sama tíma í fyrra. Inn-
flutningur til álverksmiðjunnar
var svipaður og í fyrra, en verð-
mæti olíuinnflutnings sem kemur
á skýrslur fyrstu sjö mánuði árs-
ins var 12% minna en á sama
tíma í fyrra. Innflutningur til
stóriðju og olíuinnflutningur
ásamt innflutningi skipa og flug-
véla er jafnan breytilegur frá einu
tímabili til annars. 5éu þessir lið-
ir frátaldir reyndist annar inn-
flutningur hafa orðið um 4%
meiri en í fyrra, reiknað á föstu
gegni.
Umhverfísmál eru nú í brenni-
depli víða um lönd. Umræðan
hefur aldrei verið meiri og ekki
að ástæðulausu. Allskyns
mengun hvílir eins og mara á
ríkisstjórnum margra landa í
Evrópu.
Innhöf eru að verða sem forar-
vilpur og skógar eyðast-af súru
regni sem stafar af mengun frá
margskonar verksmiðjum. Eitur-
efni hrannast upp í geymslum og
engin veit hversu mikið magn af
baneitruðum úrgangi hefur verið
urðað nærri bæjum og borgum
eða verið hent í heimshöfin á
undanförnum árum.
Umhverfisnefnd sem kosin var
á 43 flokksþingi Alþýðuflokks-
ins, lagði til að ísland beitti sér
fyrir alþjóðlegu samstarfi um
varnir gegn hvers kyns mengun
hafsins og sérstök áhersla verði
lögð á að koma á banni við Iosun
hættulegra úrgangsefna í sjó.
Það er ekki langt síðan það
sannaðist að vestræn iðnríki hafi
í auknum mæli flutt baneitraðan
úrgang frá efnaverksmiðjum og
til þróunarlandanna. Til fólks,
sem í fáfræði sinni veit ekki um
þær hörmungar sem gætu orsak-
ast af þessu. Ófagrar lýsingar en
sannar engu að síður. En þar sem
þetta er nú í svo mikilli fjarlægð
frá okkur munu margir álíta að
okkur geti ekki stafað nein hætta
af þessu ekki síst vegna þess hve
norðanlega á hnettinum við
búum og ekki eru hér kjarnorku-
ver eða efnaverksmiðjur með
eitraðan úrgang. Rétt er það en
hvað með kjarnorkukafbátana
sem vitað er um að eru allt í kring
um landið. Hvað gerðist með
fiskistofnana, aðal lífsviðurværi
okkar íslendinga, missti einhver
þessara báta kælivatnið í hafið á
hrygningarslóð.
Eyðingarstöðvar vegna kjarn-
orkuúrgangs í nálægum löndum
ógna öllu lífríki á stórum
svæðum. Við íslendingar þurfum
svo sannarlega að halda vöku
okkar í þessum efnum svo og
öðrum. En þótt margir sjái ein-
tómt svartnætti framundan er
samt sem áður ástæða til bjart-
sýni nú hin síðari ár, því fleiri og
fleiri láta sig umhverfismál ein-
hverju skipta og meðan það ger-
ist er von um úrbætur. Umhverf-
ismál á íslandi eru í eigi færri en
sex ráðuneytum, svo tími virðist
kominn til að vinna að samhæf-
ingu og það sem fyrst.
En snúum okkur nú að heima-
slóðum og hugum að einum þætti
umhverfismála á Akureyri.
Stækkun útivistarsvæðanna hefur
verið samþykkt í bæjarstjórn, en
þar er um að ræða Miðhúsa-
klapparsvæðið og nú síðast svæði
það sem nefnt hefur verið Gler-
árdalur austur. Það svæði tengist
nv-horni Naustaborga og liggur
um Fálkafell allt vestur í Glerá.
Þetta er liður í þeirri áætlun að
gera útivistarsvæði allt í kringum
bæinn.
Strax verður hafist handa við
gróðursetningu á þessu svæði
með skjólbeltum og trjágróðri.
Það er vísindalega sannað að
með skjólbeltum utan borga og
bæja verður minna um snjó þar
sem renningur nær sér ekki eins
upp. Skjólbeltin verða nokkurs
konar hindrun. Væri t.d. kominn
skógur, líkur Kjarnaskógi norð-
an bæjarins sæist strax munur á
veðurfari í Glerárhverfi. Snjó-
þyngsli væru minni á vetrum og
hafgolan ekki cins hvöss og köld
á sumrin.
Byrjunin á skjólbeltaræktun
Aðkoman í Lystigarðinum morguninn eftir að forseti íslands heimsótti garðinn á 125 ára afmæli Akureyrarbæjar ■
ágúst 1987.