Eyjablaðið - 06.02.1927, Blaðsíða 2

EY.TABLAÐTÐ

Bæjarfógeifdlofatiaer obia alla
virka kl. ;Tr~3 e. m. og
frá 572—6^2 t. rn. -
BæjaisijóraskrÍTstofa^ alla virka
daga frá kl. -1—2 e. m. og frá
kl. 5—7 e. m.
Bæjaigjaldkerjrm viö á.sama tima.
Pópthúsíö ffá kl. IÓ—12 í. m. og
1—0 e. m. 1
; ' • Bókasafniö: .
■ Útlán Sunnud. frá kl. 9— 11 x/2
f, m. Miðvd. frá kl. 5—7 e. rn.
Pöstudaga frá kl. 7—8V2 m.
Lestrai stofa safnsins'or opin:
Mánudaga frá k 1.. 7 —. 10 e. m.
Miðyikudaga frá*kl. O1/^—10 e. rn.
Fostudaga frá kl: 6^/2—10 e. m.
Viðtalötími hjeraðiæknisins. Virka
daga f-rá k). • 1 — 3 og 6‘—7 e. m.
Sunnudaga 11—12 f. rn.
P.ili V; G. Kolka. virka daga frá
I2V2—2 og-7— :8. e. h.
Sunnudaga 3 — 4 0. h.
Léifur Sigfússon t.annlæknir frá
kl. 10—11//2 í... m. og 1V2—3V2
e. m. áila virka.dága.
Útbú íslands banka: Alla virka
daga'Vra kl. 11 —12 f. m. og 1—3
e. m.' - • ;

að öllum sínum fulltrúum. En
fhaldið fjekk engan og var í lang-
sarnlegum minnihluta.
Pað er óhætt íyrir ykkur íhalda
menn að skjálfa.
Bráðurn koma Yestmannaeyj-
ingar til sögmmur. ''
Mannord
ag sfjórnmál.
Til ýkkar, sem erflðið í atvinnu-
fyrirtækjum auðmanna og þröng-
sýnnar og épiltrar yfirstjettar, beini
jeg þuSshm'orðum rnínum, ykkar,
vegna, sem daglega aðþarflausu og
þýðirigárláuéu'hafið vegna illmælgi
og auðviiðilegs baknags, staðið í
deilurn um rnaimoið mit.t, er jeg
lutyddur til aO taka mjer penna í
hönd og ‘bianda nrjer í hin viður-
. .- i.yggilégustu' rógmál sem til þessa
liaía verið borifi á borð fyrir ís-
lenska alþýðu. Ákveðið og alvar-
lega. verð jeg að minna ykkur á,
* að það "er ekki um persónu rnína
som malið snýst,' þótt auðborgur-
mium h'áfi tékist að. loiða athygli
. a.i a"ð henni, heldur málefni
kalýðsins, jafnaðarstefnurinar.
er 'fiesli ýkkar undan valdi
tikipuléghing fi'arnleiðslunn-
unuir ykkaf eigin stjórn og
sariieiniiur ve-.-kamanna suin nm
er deilt. T’að er hanmskapur binn
áð ætla að it.cnii þeir scm þið
tefliðfram f m.il-.l.a ð ykliar sltppi
við ærumeiðingai, hatur og f'fsókti
ir valdastjettai innai.
Vtigria þess, að imi í rógmál
þetta, er fljettað ýmislegt það som
loiðir i Ijós ský t og skilme 1 kileg'a
rotnustu og ógeðslegustu mein
semdir þjóðljelagslí aina auðvalds
skip rlagsins, er nauðsyu að skýia
frá inálavoxuiin öllum.
Pess hið jeg ykkur að minnast
að j >g, eitís og þiðj’staifa, í þjóð-
fjelagi sem er mjei. viðuistyggi
legt ve.gua ranglætis. og heimsku-
legiar stjórnai. I skipuiagi, sem
jeg að litlu eða engu loyt.i er frá-
brugðirm óðnun kaupsýshnnönn-
um riema þvi, að jeg vinn að því
í samoiningu mað ykkúi að losna
und ui þvi.
Tld'ög rógmálsins eru þessi;
Siðusl liðinn vetur fann Einkur
Jónsson mig að rnáli og fór þess
á lcit að k.f. *Dnfandi lámiði sjer
vörur. uil vertiðailoka og skyldu
vörur þessar ganga sem kaupsjal.ds-
greiðsla til Toinaéar bióðui hans
og skrifast á nafn Tómasár, en
Eiríkur kvaðsf. inundi sjá uin greiðsl
una. Vegna þess ;:ð jeg hafði þá
ekki reyut Eii'k að neiiium pret.t-
urn, Jjct jeg tilleiðast fyiir beiðni
hans, að hann fengi vöiur þessar
út hjá fjelaginu. Hófust þásköminu
síðar viðskifti Tómasar við kaup-
fjelagið. Leið svo fram til vertíð-
arloka og kom Eirikur þá og sig
um að hann gæti ekki groitt nema
helming kaupsins en bað kuuplje-
lagið að Jiða sig i>m hinn hehn-
inginn þar til fiskur ytði þur og
skyldi hann þá greiða að fullu eft-
irstöðvarnar :neð fiskinnleggi. þetta :
hefir Eiríkur vitanlega ekki efnt,
sem kaun að vera1 aísakanlegt \
vegna verðfalls fiskj.uins og ann- \
ará voldugri lánardrrtt.na, en hit.fc |
er mjtír og öðruni torskilið hvern !|
ig hat n getur án þess að blygðast ;
borið frain þau ósannindi að jeg j;
hafi krafið sig um ábyrgð fyrir !i
Tómas, þar sem Tómas var ails ;
ekki sá sem lánið þáði, heldur Ei ;
rikur (sbr. grein Tomasar).
Lauk þá að rnestu við- j
skifium Tómasar við kaupfjelagið, j
að öðiu leýti en þvi, að hann ha.fði j
rriánaðarreikningslán í „kladda" J
sem svo er kalluö. Bnornma á sið- jj
astliðiru hausti korii Tómas til mín,
tjáði nijer hiísnæOisvandræði sín [
og bað um lári UJ þess að geta
inriíjettað sjer ibrið i Vatnsdals-
húsinu sem hann væri meðeigandi
að, er, kvaðsf ekki get.a imnjettað
vegna tjárökorts. Bað liann að ía
lanað fyrir vinnulaunum o. fl. og
sanidist 'svo um ir.illi hans og
kíjiipfjelagsijis að liatin fengi lánið
og skyidi það borgasi. með jöfimm
afboigutmm alf hausiið og skyldi
skuldiu íullboiguð fyni hluta þessa
áis. Sagði Tómas raj«r þá, að hann
ætt.i visa át.vimm við Tshúsio, eins
og uiidapf uiii hahst. og gæti hann
þá hæglnga st.aðið i skiluin möð
afborgariir, eins oghúsaleigu. Gerð-
isf svo, eigi neit.f. sógv.logt að sinrii.
Tórnas'fj'okk hið umsamda lár- og
að þvi fulliiægðu var reikningSvið
skift.ulii h hs 'við kaupfjelagib lok-
ið. Samningi Tomasar var vitan-•
anlega þiuglýst "eins lög gora ráð
fyrir. Fjekk k.f. Drifandi hann end-
ursendann og var á hánri ritað að
eignarliHÍmili vantaði fyiir. hinu
veðseltii. Pót.ti mjer þetta, ekkeit
uod.iilegt, þvi fjöldi manna er það
Sfc'in ekki hefir huöu eða ofni á að
Játa þifglýaa eiguafheimildum sín-
utu á fasteigimm.
Utn þessai' ihundii var hið nýja
Verkauiannafjelag Vestmannaeyja
stofnað að undiiiagi kaupmanna,
fyiir n.iijligöiigu þoina Eidks Jóns-
sonar, Valdunars Bjarnasona*, og
nokkurra pakkhusmanna stöi versl-
ana. hjor 1 bænum. Tveiin eða
þrehi döguin eftir stoiuun þessa
fjólágsskapur var þeim mönnum
som citvitinu höíðu við Ísíjelag
Vestmannaeyja sagt upp vinnu þar
og var Tómas Jorisson með-il þeirra.
Menn ur uýja. fjelaginu („Gula fje
laginu“) voru teknir i staðinn.
Minnist jeg þess að Tónns kom
þá til mín og sagði mjer alt af
ljetta. Vaið jeg að jata hreinskiln
islega, að jeg reiddist þessari lúa-
legu herfeið g«gn verkamönnum,
Auglýsti jeg þá ineðal ann-
a s , 1 fuudin boði a voika-
inannafund, 1 samraði við aðra
stjórnendur „Ófsóknir kaupmann-
anna“. Pykir hæglátum mönnúrn
slik oiðatíltæki ofstopafml og æs-
ingakmid, en engan mann rnun
jeg öfunda af slíku lundaifaii, að
hanti geti ekki roiðst við þegar
durgslcg verk eru frámin með eins
og átfci sjeí' stað um frávíkning Tóm-
'ásar Jonssonaf frá atvinnu sinni.
Nokk.ru síðar hitti jeg Tómas á
föfnum vegi og sagði haiin mjer
þá,að h uni htííði enn ftmgið nokkra
vinnu i íehúsjnu. Fj«ll mjer svo
atvik þetta úr ipinni.
Leið svo og beið þar fcil dag
nokkum seint í nóvembei'ihánuði
kom Eiiikur Jónsson til min og
sogir mjer bágar ástaiðui Tómasar.
Segist hanii ekki getað hjálpað
honum þött hann æt.ti „inuhlaup"
a „Tanganum" og í „BjHrma",
Tóluðum vi.ð eitthvað um hag Tóm-
asar og hafði jog ekki fyr fijett
um algei t atvinnuleysi hans. Lauk
samtalinu á þnnn veg, að jeg sagði
Eiiiki að h.'iuii gæti beðið Tómas
að tala við mig og skyldi jeg reyna
að greiða út fyrir honiim eflir
fongurn. Eigi jninnisf, j6g þess, að
j“g hafii á þfcim íiindi laniið i bo;ð
fcða A.gr Eiiiki að Tómasi væii
bast að segja sig ti) syejtjtr. Hins-
vegar sJcaí jeg fúslega jata þá skoð-
un nuna að þjóðfjelaginu sje
skylt að sjá hveijum bjargar-
þm fa niarmi fyrir lifsviðui væri og
að það sje bíiifct áfram glæp-am
legt, að leggja fæð á, eða rýra
manhgildi þeirra manna, sem vegna
bjargai lnysis þm fa að leita opin
berrar hjálpar. Er jeg þess fullvjs,
að íslenskur íhalds og naglaskapur
eigi ekki fá inannslífin á samvjsk-
unni, vegna þessa hugsunaiháttar
og hinuar illræmdu fátækralöggjaf
ar, sem við eigum, enn þann d,ag
í dag, við að búa.
Skömmu seinna, eftir,- þett,a við-
tal mitt við Eiiík, náði jeg i Tóm-
as, sagði honum aí heimsókn Ei-
riks og bauð honum hjálp ef hanu
þyrfli rneð. Neitaði Tónias því að
hann þýrftj nokkurs og virtist mjer
sem htmum ínisliknði fi amhleypni Ei
1 íks og sagðiðt hafa við mig snn-
að eiindi. Fjallaði það um safnu-
ingsrof kaupmartns riokkurs við
Tomas, sem ekki er í frásögur
fæiandi, og leitaði hjá injor upp
lýsinga.
Bess skal jafnframt getið, til þess
að ekkert sje uridandregið, að kaup-
maður sá er samninginu hafði rof
ið bauð Tómasi síðar sem sára
bætuikaup á bátspaiti, sem áf.fi
að., kofi.r 1 1000 kiónut og atti
Tópms aðútvoga 2 abyrgðannenn.
Fór harm þess á leit tið mig að
jeg ábyrgðist, on það affók jeg.
Mega nú rógtungurnar fagna, a,b
jeg hafi ekki reynst Tómasi
„sanuurvinur og fjelagi". *
Um þessar. niundir honti Tómas
þungbær vinafmissh', sem hjer skal
látið óumtálað, en um það Teyti
fóru sögurhar um harðneskju mina
og mannvonsku í garð Tómasar
að fá byr í stglin. Til dæmis um
þaö hve maguaðar þessar sögur
hafa venð, var nijer varast geng-
ið svo um götu að jeg eKki mætti
einum eða fleiri kutmugum mauni,
sem spyrði mig út í þetta.
Bjet jeg þetta vitarilega afskifta-
laust fcins og allari annan lygaþvætt-
ing semi andsíæðingar tnjnir hafa
æ ofan i aB, hæði á laun og opin-
berlega, dreyfi, út meðal manna.
' Seipua kom Tóraas cnn að nýju