Bændablaðið - 14.04.1937, Blaðsíða 2

BÆNDABLAÐIÐ
Miðvikud.
BÆNDABLAÐIÐ
Útgefandi:
Bændaflokksfélag Eyjafjarðar.
Útgáfustjórn:
Jón Rögnvaldsson, Fífilgerði.
Eiður Guðmundsson, Þúfnavöllum.
Svafar Guðmundsson, Akureyri.
Ábyrgðarmaður:
Stefán Stefánsson, Fagraskógi.
Prentverk Odds Björnssonar.
Nýlendokröfflr Pjóðverja.
Eftir ósigur Þjóðverja í heims-
styrjöldinni, voru allar nýlendur
þeirra teknar af þeim, og féllu
þær flestar í hlut Englendinga.
Síðan Nasistar komu til valda í
Þýskalandi, hafa þeir rofið hvern
samninginn eftir annan, sem
Þýskaland gerði eftir styrjaldar-
lokin. Þeir hafa hætt að borga
stríðsskuldirnar, lögleitt almenna
herskyldu í landinu, sent her sinn
inn í Rínarhéruðin o. s. frv. Og alt
þetta hafa Nasistar gert án þess
að sigur.vegararnir í ófriðnum,
sem þröngvuðu Þýskalandi til að
ganga að þessum skilmálum hafi
reynt að gera neitt til að fá þá til
að standa við þá. Og nú færa Nas-
istarnir þýsku sig enn upp á
skaftið og gera kröfu til að fá aft-
ur þær nýlendur, sem þeir mistu
í ófriðnum. Fyrst komu þessar
kröfur aðallega fram í æsingaræð-
um Hitlers og ýmsra óróamanna
Nasistaflokksins og voru frekar
skoðaðar sem stóryrði og glamur
til að friða fólkið, heldur en blá-
ber alvara. En upp á síðkastið
bendir þó alt í þá átt að svo sé.
Jafnvel menn með ríka ábyrgðar-
tilfinningu eins og Schacht ríkis-
bankastjóri, hafa gert þessa kröfu
að sinni, og hún hefir sífelt orðið
háværari meðal þýskra stjórn-
málamanna nú í seinni tíð.
Ýmsir friðarvinir utan Þýska-
lands líta þannig á, að það sé eðli-
legt að teknir séu upp samningar
við Þjóðverja um þetta mál á
þeim grúhdvelli, að þeir fái eitt-
hvað af nýlendum sínum aftur til
að afla sér hráefna og markaða
fyrir iðnað sinn. En slíkar raddir
mega sín víðast hvar lítils, og alt
bendir til, að Þjóðverjum verði
ekki látið neitt slíkt í té með
góðu.
En það er víst, að þessar kröfur
Þjóðverja verða ekki bældar nið-
ur. Öll pólitík Nasista sýnir það
glögt, að þeir fara sínu fram hvað
sem aðrar þjóðir segja, og í krafti
hins gífurlega herbúnaðar síns
þykjast þeir nú færir um að gera
alvöru úr nýlendukröfum sínum

9
A víð og dreif.
Úr markaskrám Tímamanna.
Blöð Tímamanna bera sig illa
út af orðaskiftum Eysteins ráð-
herra og Hannesar Jónssonar í
útvarpsumræðunum um Kveld-
úlfsmálið. Sérstaklega svíða þeim
þau ummæli H. J. um Eystein, að
hann væri veðsettur sósíalistum
upp fyrir haus og að aðeins eyrun
stæðu þar upp úr svo kommúnist-
ar gætu brugðið á þau marki sínu.
Tímamenn hafa barið sér á
brjóst og hrópað hátt um það, hve
starf kommúnistanna væri skað-
vænlegt fyrir þjóðina. Og þó að
störf og stefna Framsóknarflokks-
ins — eins og hann er nú — sé
vagga kommúnistiskra kenninga,
vilja þeir í orði kveðnu vísa öllum
kommúnistum út í ystu myrkur
þegar þeir koma fram sem sér-
stakur flokkur.
Það vekur því ekki litla eftir-
tekt þegar nú er skrafað um það
á bak við tjöldin að kaupa' komm-
únista hér í Eyjafirði til fylgis
við Einar og Bernharð, sem Fram-
sóknarflokkurinn er nú farinn að
örvænta um að nái endurkosn-
ingu. Gæti þá svo farið að komm-
únistar teldu sig hafa eignarheim-
ild á eyrum þeirra, hvort sem
þingm. yrðu heldur dregnir í
dilka eftir eyrnamarki eða brenni-
marki.
Umbœtur — atvinnubœtur.
í umræðunum um ríkisútgerð-
ina á Alþingi um daginn, sagði
Jón Baldvinsson að nú legði ríkið
miklu meira fé fram til atvinnu-
aukningar í landinu heldur en á
tímum samsteypustjórnarinnar.
Gefur þetta tilefni til að athuga
fjárframlög ríkisins til opinberra
framkvæmda í tíð núverandi og
fyrverandi stjórnar.
1933 var 1,7 miljón kr. varið til
vega- og brúagerða. Það ár voru
lagðar fram 285 þús. kr. til at-
vinnubóta í kaupstöðum.
En hvernig er þetta eftir að nú-
verandi stjórn tók við?
Hún leggur einungis fram
rúml. 1,5 milj. kr. til vega og brúa
þrátt fyrir andstöðu annara stór-
velda.
Hvort sem það verður fyr eða
síðar, sem Þjóðverjar láta til skar-
ar skríða í þessu máli, þá er það
víst að friðurinn í Evrópu er í
næstu framtíð meir kominn und-
ir heppilegri lausn þess heldur en
flestum vandamálum, sem nú eru
á döfinni.
árið 1935 en sama ár kastar hún
512 þús. kr. fram til atvinnubóta
í kaupstöðum, sem varið er til að
moka snjó, höggva klaka o. s. frv.
Þessar tölur sýna glöggt mun-
inn á ráðsmensku sósíalista og
Bændafl. Sósíalistar verja fénu til
að halda við atvinnuleysingjunum
á mölinni með óarðbærum og
heimskulegum atvinnubótum, en
Bændaflokkurinn ver fénu til líf-
rænna, skapandi umbóta, til að
minka fjarlægðirnar í okkar
strjálbýlu sveitum.
„Dauðinn fyrir dyrum.“
Fréttaritari Alþýðublaðsins
sendi því nýlega bréf úr þorpi
einu í Barðastrandasýslu, þar sem
hann dró upp hina hörmulegustu
mynd af ástandinu í héraði sínu.
Kvað hann það svo ömurlegt, að
ef ekki batnaði von bráðar væri
ekki annað en „dauði fyrir dyr-
um“ hjá fjölda manna.
Þannig er ástandið á þessum
stað að dómi þessa Alþýðuflokks-
forkólfs. Þannig lýsir sér hið
nýja góðæri“ sem stjórnarflokk-
arnir hafa skapað. Og skyldi á-
standið ekki vera svona víðar?
Hvers ætti Barðastrandarsýsla
sérstaklega að gjalda? Hún hefir
þó lagtstjórnarflokkunumtvoþing-
menn og þá ekki af lakara tæinu.
Rafveitumálið.
Sl. sunnudag var að tilhlutun
Rafveitustj órnar haldinn almenn-
ur borgarafundur um rafveitumál-
ið í Samkomuhúsi bæjarins.
Bæjarstjóri rakti sögu málsins í
stórum dráttum og skýrði nokkuð
áætlunina um virkjun Laxár, sem
bæjarstjórnin samþykti á síðasta
fundi sínum. Kvað hann það aðal-
lega mæla með Laxá, hve rennsli
hennar og vatnsmagn væri jafnt,
enda væri framhaldsvirkjun þar
ódýrari en við Goðafoss. Kostnað-
aráætlun um virkjun Laxár er ca.
1,4 milj. kr. Þar af um Vz milj. kr.
aðkeypt efni og 400 þús. kr. í
vinnulaun.
Þingmaður Akureyrar hefir bor-
ið fram frumvarp til laga um
virkjunina, sem mun að mestu
samhljóða lögunum um Sogsvirkj-
unina, m. a. ákvæði um ríkisá-
byrgð fyrir láni til fyrirtækisins.
Hefir Vilhjálmur Þór verið utan-
lands undanfarið og leitað fyrir
sér um lán til virkjunarinnar, en
talið er hæpið að það fáist án rík-
isábyrgðar. En vegna þess að talin
er nokkur tregða á því hjá stjórn-
aiflokkunum, var borgarafundur-
inn haldinn. Bar rafveitustjórnin
þar fram svohljóðandi tillögu, sem
(Frh. á 4. síðu).
TfimadAlkur. |
okkar fámenna og fréttasnauða
landi eru blöðin eðlilega mjög lítil, í
samanburði við blöðin í stóru og fjöl-
mennu löndunum. Sakir þessarar smæðar
eru blöðin flest afar fábreytt, ekki síst
vikublöðin, sem ekki geta flutt hinar
daglegu fréttir frá útlöndum og höfuð-
staðnum. Blöðin eru líka flest málgögn
vissra stjórnmálaflokka og verja mestu
rúmi sínu til að ræða pólitík út frá síns
flokks sjónarmiði. En í okkar pólitíska
landi eru nú ekki allir svo gerðir, að þeir
geti alltaf lesið um pólitik og þeim hafa
vikublöðin venjulega ekkert að flytja.
Bændablaðið mun reyna að vera öðrum
vikublöðum fremra í þessu efni. Þó það
sé lítið og hafi nóg við rúm sitt að gera,
tnun það reyna að hafa alltaf einn dálk
til fróðleiks og skemtunar handa þeim,
sem ekki hafa pólitíkina fyrir sinn kína-
iífs-elexír. Mun Bændablaðið framvegis í
þessum dálki flytja ýmsan fróðleik skrítl-
ur og aðrar frásagnir, en af því að blað-
ið getur ekki tekið ábyrgð á að það sé
allt alveg sannleikanum samkvæmt, hefir
það valið þessum kafla ofanritaða yfir-
skrift.
Skotar þykja manna lægnastir við að
græða fé. Til þess bendir líka eft-
irfarandi saga manns, er fór í járnbraut-
arferð í Skotlandi á fyrstu dögum járn-
brautanna þar í landi:
Eg keypti mér farmiða á 1. farrými,
en varð ekki lítið hissa er ég kom upp í
Iestina og sá að þar var öllurn ætlað
samskonar pláss, enda þótt þrennskonar
verð væri á farmiðunum. En á leiðinnl
fékk ég skýringuna. Við komum að hæð
og lestin stöðvaðist. Þá gekk brautar-
þjónn fram með vögnunum og kallaði:
»Farþegar á I. farrými sitji kyrrir, far-
þegar á II. farrými komi út og gangi, en
farþegar á III. farrými komi út og ýti á
eftir lestinni.«
egar síðasta Framsóknarþingið var
haldið í vetur, komu fleiri heldur
en málaliðið í Rvík taldi sig geta hýst.
Var þá leigð gömul verslunarbúð úti I
bæ, tekin teppi úti i »Esju« og búið um
suma þingmenn í flatsæng á gólfinu. En
sagt var að sumum þætti sú vist ærið ill,
og Strandamenn, sem vanir eru sínum
þykku dúnsængum og væntu gistingar f
sjálfum ráðherrabústaðnum, skulfu undir
ríkisteppunum. En sem betur fór varð
það þó engum að meini.
Skáld nokkurt kom í heimsókn til
lijóna, sem áttu ungt barn í vöggu.
»Þessi ungbörn,« segir skáldið, »minna
mig alltaf á bylgjur á úthafi lífsins.«
»Já,« svarar faðirinn, »þau eru að
minsta kosti altaf vot.«
egar skáldið Mark Tvain var í
skóla, átti hann að skrifa stíl um
afleiðingar letinnar. Hann skilaði alveg
auðu blaði. Það talaði bestu máli um
hinar alvarlegu afleiðingar letinnar,