Sameiningin - 01.05.1945, Page 7

87
risið eða reist rönd við. Stórveldin bera því mesta ábyrgð
á hindrun eða hnekkingu styrjalda, þegar í illt er komið.
3. En það er ekki nóg að afstýra eða hnekkja ófriði
jafnóðum og blikuna dregur upp. Menn þurfa að efla sjálfan
friðinn; hlúa að honum eins og nýgræðingi, eða reisa hann
með ráðum og dáð eins og hvert annað stórvirki. Gömlum
ójöfnuði þarf að rýma burt, en hlynna að sérhverju því,
sem horfir til góðvildar og samkomulags á meðal þjóðanna.
Þessi vandi hvílir á öllum ríkjum jafnt, hvort sem þau eru
stór eða smá.
4. Þá er síðasta atriðið engu smávægara hinum fyrri.
Ef haldið er áfram eins og nú stefnir, þá mun vígbúnaðurinn
sliga sjálf stórveldin, og það á friðartímum; þetta farg hlýtur
að hnekkja þjóðþrifum öllum og sannri framför um víða
veröld, nema trúlega sé unnið að takmörkun vígbúnaðar
hjá hverri þjóð.
Þessar meginreglur lágu til grundvallar í Dunbarton
Oaks samþykktinni, segja talsmenn þess boðskapar; og
.samkvæmt fyrstu greininni var lýst yfir því, að öll ríki,
stór og smá, skuli jöfn að þjóðréttindum, eiga óskert vald
yfir eigin löndum sínum og einkamálum og taka þátt í
tilbúnaði nýrrar og friðvænlegri heimsskipunar.
Öllum “friðelskandi þjóðum” skal því gefinn kostur á
að gjörast meðlimir í nýju þjóðabandalagi; en af því að
ríkin eru misjöfn að mætti og stærð, skal ráðstefnum
sambandsins skift í tvær deildir Önnur er “alþjóðaþingið”
— General Assembly. Þar eiga sæti fulltrúar allra þjóða í
sambandinu, og standa þær jafnt að vígi í þinginu eftir til-
lögum þessa fundar, en smáríkin munu hafa þar mikinn
meiri hluta atkvæða. “Öryggisráð” er hin deildin kölluð —
Security Council. Hún verður skipuð fulltrúum stórveld-
anna fimm, Bretaveldis, Bandaríkjanna, Rússaveldis, Frakk-
lands og Kína þjóðar, en auk þess erindrekum sex smærri
ríkja, sem alþjóðaþingið með tveim þriðju atkvæða velur
annað hvert ár til þeirrar stöðu.
Sambandsríkin öll undirgangast að jafna úr hverjum
ágreiningi sín á meðal með friðsamlegu móti; svo og að
fullnægja ýmsum ákvæðum í stofnskrá Þjóðabandalagsins;
en að öðru leyti ráða þjóðirnar aðstöðu fulltrúa sinna í
hverju máli sem upp kemur og halda fullveldi sínu allar
jafnt.
Eftir þriðja lið í forsendum hefir alþjóðaþingið, þar