Íslendingur - Ísafold - 11.11.1971, Qupperneq 14

$4 ÍSLENDINGUR-ÍSAFOLD - FIMMTUDAGUR 11. NÖV. 1971.
SIGUR
ÁN OFBELDIS
Smásaga effir RANJEE SHANHANl
Ég hafði verið beðinn að
skrifa skáldsögu og þar sem
mér gekk illa að vinna heima
í borginni, tók ég saman fögg-
ur mínar og hélt til Himalaj-
anna. Þar leigði ég mér kofa
langt frá annarri byggð, á
hæð, þar sem sívarandi snjó-
breiðurnar blöstu við.
Staðurinn var skemmtilegur,
fagur eins og mynd á póstkorti.
Fyrsta daginn gerði ég ekkert
nema að horfa á fegurðina,
sem blasti við augum mínum.
Smátt og smátt, án meðvitaðr-
ar áreynslu, fór svo sagan að
taka á sig form.
Daginn eftir settist ég við
borðið tilbúinn að skrifa einn
eða tvo kafla. Framundan mér
lá dalurinn í mjúkum, boga-
dregnum línum, glitrandi í
gullnu sólarljósinu. Fugl, sem
ég ekki sá, sendi mér þrjá
skæra tóna út í kyrrt loftið.
Aðrir söngvarar loftsins tóku
undir, einn eftir annan. Síðan
skyndileg þögn eins og náttúr-
an hefði þagnað til að draga
andann, síðan fíngerður ómur,
líkt og titringur sjálfs ljóssins,
og allt var eins og á hreyfingu
af hinum yndislega, mjúklega
og dillandi söng trjátítlunnar.
Ég var hrifinn. Aldrei fann ég
mig færari til að skrifa.
En ekki hafði ég fyrr tekið
mér pennan í hönd en háir,
hvellir tóns,r bárust mér til
eyrna. Einhver var að leika á
flautu og gerði það andstyggi-
lega. Ég stóð á fætur, bál-
reiður. Þarna, rétt fyrir utan
gluggann, sat feitur, klunna-
legur kúasmali og blés af öll-
um kröftum.
„Farðu, farðu burtu,“ hróp-
aði ég. I stað svars sendi hann
mér kveljandi tónaflóð.
„Burtu héðan,“ hrópaði ég
og steytti framan í hann hnef-
ana.
Hann heyrði ekki til mín
eða þóttist ekki gera það. Að
síðustu leit hann upp og sagði:
„Hvers vegna ætti ég að
fara? Þú átt ekki þennan stað.
Allir eru velkomnir hingað.“
Þetta var satt. Náunginn sat
á eign ríkisins. Hann var til
fullkominnar skapraunar.
„Líttu nú á,“ sagði ég, „ef
þú ferð burtu, skal ég gefa
þér fjögur annas.“
„Sýndu mér peningana."
Ég kastaði peningnum til
hans. Hann tók hann upp,
virti hann nákvæmlega fyrir
sér, reyndi hann með tönnun-
um og hraðaði sér síðan burtu.
Ég settist niður til að vinna.
Árangurslaust. Ég reis á fætur
i reiði og fór út á göngu. Því
meira, sem ég hugsaði, því reið
ari varð ég. Ég hafði komið
alla leið til Himalaja til þess
eins að láta trufla mig.
Næsta dag fékk ég að heyra
enn hvellari og skrækari tóna
— algera lagleysu. Ég næstum
fætti hár mitt. Ég þreif opinn
gluggann og öskraði: „Burtu
með þig, þrælmennið þitt.“
Þorparinn sýndi ekki einu
sinni það lítillæti að horfa í
áttina til mín. Hann sat á hækj
um sér og lék eins og sá, sem
fengið hefur innblástur.
„Sjáðu nú til,“ sagði ég að
síðustu, „ég skal aftur gefa þér
fjögur annas ef þú vilt hypja
þjg á stundinni.“ Ég var sann-
færður um að þetta myndi
hrífa. En allt kom fyrir ekki.
Náunginn hreyfði sig ekki um
svo mikið sem tommu. Hann
hélt áfram að spila.
Hvað átti ég að gera? Líkja
eftir Mahatma Gandhi og
reyna siðferðislegar fortölur,
sagði rödd innra með mér. Svo
stakk ég höfðinu út um glugg-
ann og sagði eins vingjarnlega
og ég gat: „Vinur minn, hvers
vegna ertu að ónáða mig? Ég
hef verk að vinna. Vertu nú
svo góður að láta mig í friði.“
„Ætti ég að reyna hlutlausa
andstöðu?“ spurði ég sjálfan
mig. Ef ég neitaði að skrifa
söguna, þangað til náunginn
hætti að spila, gæti verið að
hann léti undan.
Ég framkvæmdi strax þessa
hugmynd. Einn dagur leið,
tveir, þrír, fjórir. Þorparinn
hélt áfram að spila án minnsta
samvizkubits. Hve lengi átti
ég að bíða?
Fimmta daginn var þolin-
mæði mín fullkomlega þrotin.
Samt sem áður reyndi ég enn
einu sinni bónaleiðina við kval
ara minn. Ég sagði vingjarn-
lega: „Vinur minn, ég er að
skrifa skáldverk. Hávaðinn í
þér truflar mig mjög. Gerðu
það nú fyirr mig að spila ein-
hvers staðar annars staðar. Ef
þú gerir það ekki, neita ég að
skrifa.“
„Ég veit ekki um hvað þú
ert að tala. Hvað er eiginlega
skáldverk?"
„Saga,“ svaraði ég.
„Og þig langar til að skrifa
sögu?“
,Já.“
Hann ætlaði að springa af
hlátri.
„Hvað er svona fyndið?“
spurði ég.
„Hvílíkt afreksverk, sem þú
ert að vinna. Hver kerling get-
ur sagt sögu. Þú gerir allan
þennan hávaða út af engu.“
Og síðan byrjaði hann aftur
að spila. Mér varð Ijóst, að
hlutlaus andstaða hafði ein-
faldlega ekkert að segja.
Hvernig ætti þessi búri að
skilja hvað það var að skrifa
sögu? Ég gæti eins vel rök-
rætt um bróðurþel við mann-
ætu. Nei, Ijósið er aðeins fyrir
þá, sem hafa auga til að sjá.
Hellisbúinn kýs hið sótt-
kveikjuþrungna myrkur og
hátterni tígrisdýrsins og apans.
„Ég skal gefa þér átta ann-
as, ef þú vilt láta mig í friði,“
sagði ég við hann. Hann stökk
á fætur og rétti út höndina.
Frá þessum degi hélt ég áfram
að borga þar til það var komið
upp í rupeu á dag. Þctta var
hreinasta fjárfúlga. Auk þess
gat ég ekkert unnið. Sérhver
morgunn fór í rökræður við
þennan búra.
En þá fékk ég allt í einu
snjalla hugmynd. Ég skellti
næstum því upp úr. Næsta
morgun, þegar ég heyrði fvrstu
tón bölvaðrar flautunnar, hrað
aði ég mér niður.
„Vinur minn,“ sagði ég við
náungann, ..hljómlist þín er
guðdómleg. Hún hefur loksins
hrifið mig og heldur vesælli
sál minni fanginni. Ég get ekki
lifað án hennar." Hann starði
á mig vantrúarfullur.
„Ég hélt, að þú hataðir
hana,“ sagði hann og dcplaði
augunum.
„Nei, nei, ég tilbið hana. 1
guðsbænum haltu áfram að
spila. Ég skal borga þér rupeu
á dag, ef þú vilt spila fyrir mig
í tvo tíma.“
Hann féllst á það. þó að ég
veitti því að vísu athygli, að
hann spilaði aðeins í hálfa
aðra klukkustund. Næsta morg
un sagði dóninn við mig, án
þess að depla augunum, að
hann yrði að fá meira. Ein
rupea fyrir tvær klukkustundir
væri ekki nóg. hann hefði feng
ið þá upphæð fyrir það eitt að
fara burtu. Tvær rupeur væri
það alminnsta sem hann gæti
tekið.
„Allt í lagi, vinur,“ sagði ég.
„Ég get ekki verið án tónlist-
ar þinnar. Ég hugsa, að ef þú
vrðir að hætta að spila, myndi
hjatra mitt hætt aað slá.“
„Ég virðist þá eftir því spila
vel,“ sagði hann og varð hnar-
reistur. „Konunni minni finnst
ég aðeins gera hávaða."
„Nei, nei, vinur minn. Þú
ert snillingur — neisti af guð-
dómlegum eldi. Sjálfur guðinn
Pan hefur aldrei leikið svipað
þvi svona vel.“
Þennan dag spilaði náung-
inn aðeins í klukkustund.
Tveim dögum síðar fór ég
aftur til hans og saaði: „Vinur
minn, ég á ekki meiri peninga,
en ég dái hljómlist þína. Þú
verður að spila fyrir mig hér
eftir. án nokkurs endurgjalds.11
„Nei, nei, ég get ekki spilað
f\>rir þia án þess að fá borgun.
Ég fer og það strax.“
,,f guðsbænum gerðu það
ekki. Hafðu meðaumkun með
mér.“
„Hvað heldurðu að ég sé,
fífl eða hvað? Ef þú vilt heyra
hljómlist, verður þú að borga
fyrir hana; ef þú gerir það
ekki, verðurðu að vera án
hennar. Ég er farinn og kem
aldrei aftur.“
„Þú getur ekki gert mér
þetta,“ muldraði ég og bældi
niður stunu.
„Get ég ekki?“ Og náung-
inn snerist á hæl.
Það var það síðasta, sem ég
sá af honum.
I
I
1
I
I
I
s
s
s
s
s
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
s
I
I
s
8
I
I
I
I
I
I
• SPURNING VIKUNNAR
HVAÐ FINNST YÐUR UM AÐGERÐIR RÍKISSTfÖRN-
ARINNAR í RAFORKUMÁLUM NQRÐLENDINGA?
Hallgrímur Arason, matsveinn:
Ég er algerlega á móti aðgerðum
ríkisstjórnarinnar í þessu máli. Það
er engin bragarbót að fá einhvern
„hund að sunnan", sem færi svo jafn-
vel í fyrstu haustveðrum. Mér skilst,
að jafnvel línan frá Laxá sé oft hætt
komin, svo maður gæti rétt ímyndað
sér hvernig færi fyrir línu, sem lægi
yfir hálendið.
Sigurður Ármannsson, pípulagninga-
maður:
„Hundinn" vil ég ekki sjá. Við
Noðrlendingar eigum að eiga okkar
cigin virkjun, þar sem Laxárvirkjunin
er, en það er mitt álit, að sú virkjun
eigi fullkomlega rétt á sér.
Jóm'na Helgadóííir, kennari:
Ég vil lítið um þetta segja, annað
en það að mér virðist þessi mál vera
orðin vægast sagt ákaflega loðin, og
full þörf á að almenningur sé upp-
lýstur um málið.
Filippía Guðbrandsdóttir:
Mér finnst stjórnvöld sýna ákáflega
mikið ábyrgðarleysi í þessum málum,
enda varla við öðru að búast af þcss-
um mönnum.
L
Svavar fóhannsson, bifreiðaeftirlitsm:
Ég er mjög mótfallinn svona að-
gerðum, sem miða að því að taka af
okkur öll ráð í raforkumálum, áður
vorum við þó hafðir með í ráðum, en
nú eru allar ákvarðanir teknar fyrir
sunnan og við síðan látnir kyngja
þeim. fá, ég er alger „hundaandstæð-
ingur.“
Gestur Jónasson, leikari:
Ég vil ekkert með „hunda“ hafa,
því að það er engin lausn fyrir Norð-
lcndinga. Virkjunarmálið er aftur á
móti þrifafyrirtæki, sem þarf að kom-
ast í gegn. Ég hef nú farið þarna aust-
ur til að kynna mér þetta, og að mínu
viti er alltof mikið gert úr því hve
náttúruspillandi þessar virkjunarfram
kvæmdir eru.
Björn Baldvinsson, hafnarvörður:
Mér finnst það nú bara liggja í aug
um uppi, hvers kyns þessar aðgerðir
eru. Þetta eru ekkert annað cn kosn-
ingaloforð við örfáa bændur, sem
Magnús Kjartansson er að efna, á
kostnað alls almennings. Já, dýr eru
þau atkvæðin.
Magnús Björnsson, bóndi:
Mér finnst þetta nú æði breytt við-
horf frá því sem áður var, þegar Norð
lendingar voru þó að minnsta kosti
virtir viðlits. Og annað mál er það
líka, hvernig unnt væri að halda
„hundi“ í lagi yfir vetrarmánuðina,
það hlyti að vera erfitt.