Faxi - 01.05.1946, Page 1

HALLGR. TH. BJORNSSON:
Sumri fagnað
Tungutaks og vængja
tjóður leysir vorið.
Hug og fæti um hagann
heldur léttist sporið
Svífa arnfleyg yfir
auðn og vetrargrámann
æska mín og óskir
inn í sumarblámann.
St. G. St.
Við Islendingar fögnum komu sum-
arsins öðrum þjóðum fremur, að því
hniga góð og gild rök.
Veturnir íslenzku hafa í gegn um
hðnar aldir löngum verið þjóð okkar
þungir í skauti, þó mjög hafi það breyzt
«1 hins betra nú á seinni tímum og þó
einkum síðustu áratugina. Eldri menn
rnuna hörkuvetur, sem gengu yfir land-
ið og ægðu þjóðinni með skepnufelli
°g siglingaörðugleikum, vegna hafíss,
» • . . landsins forna fjanda“, sem lá
eins og múrveggur á siglingaleiðum og
varnaði skipunum oft langtímum, að
faera þjóðinni björg í bú. Um þetta vitna
kvæði góðskáldanna, sem gerðu þenna
erkióvin þjóðarinnar að yrkisefni, og
fokst oft svo vel að lýsa þeim ógnum
°g hrellingum, sem hafísinn skapaði
bjóðinni, að við, sem lesum kvæðin,
finnum nágustinn leggja okkur að
hjarta.
Sl'íkra harðindavetra er þjóðin
langminnug. Þeir hafa mótað og stælt
skap hennar og lundarfar og veitt henni
þá dýrkeyptu reynslu, sem er arfur
feðranna til núlifandi kynslóðar, —
vegarnesti fyrir hina ungu, alfrjálsu
þjóð, sem þekkir sögu sína og ann af
hjarta þessu kaldranalega föðurlandi,
og ber í brjósti sér þrá til þess að hefja
það til nýrrar gullaldar. Eingan skyldi
því undra, þó sumarbomunni sé fagnað
á íslandi.
Þeir, sem lifa í myrkri og kulda í
fásinni strjálbýlis og eiga í stöðugri
óvissu um það, hvort takast megi að
halda lífi í sér og sínum á löngum og
erviðum vetrum, kunna vel að meta
'hlýjan og bjartan sumardag. Og skáldin
tjá hugsanir þessa fólks í ljóðum sín-
um, því eins og þau kunnu réttu gígju-
gripin við að lýsa hafís og hamförum
vetrarins, þá hefir hvergi í víðri veröld
fagurlegar verið ort um dásemdir vors-
ins og sumarsins. í slíkum kvæðum er
voi'hug og sumarþrá þjóðarinnar ofin
skrautklæði er sóma vel tilfinningum
hennar til árstíðanna. Hjörtu allra,
ungra sem gamalla, slá með, — taka
undir í þessum sigursöngvum skáld-
anna.
Margir karmast víst við söguna af
litla drengnum, sem meiddi sig í hnéð
á steini, en í stað þess að fara að gráta
eins og flestum smásveinum er títt, þá
söng hann til þess að hamla á móti sárs-
aukanum. Það er talsverður skyldleiki
með þessari litlu sögu og sögu íslenzku
þjóðarinnar. Þegar veturnir surfu harð-
ast að henni og nárakkinn glotti við
hverja gætt, þá söng hún sumarljóð. —
Það var þjóðkór Fjallkonunnar. Þannig
hnýtti fólkið vorinu og sumarkomunni
kranza úr fögrum ljóðum. í hörkubylj-
um og mannskaðaveðrum stígur hin
bjarta gyðja vorsins fram í huga hrjáðr-
ar og hartleikinnar þjóðar, sem lifir í
voninni um hækkandi sól og á sér: . . .
„sumar innra fyrir andann, þó ytra
herði frost og kingi snjó“.
Margur mun nú segja, að þetta eigi
fremur við um löngu liðin ógnar ár
heldur en þær árstíðir, sem við að und-
anfömu höfum átt við að búa, og víst
er um það, að skammdegið og vetrar-
mánuðirnir valda þjóðinni nú ekki þeim
ugg og ótta, sem að framan er lýst. En
gleðin yfir komu sumarsins er enn hin
sama með íslendingum, og Sumardag-
urinn fyrsti skipar erm öndvegið á með-
al hátíðisdaga ársins.
Við komu þessa sumars hvíla enn
sem fyrr cjimmir skuggar sorga og
þjáninga yfir mörgum íslenzkum heim-
ilmn. Hinn nýliðni vetur hefir, þó mild-
ur væri, veitt mörgum djúp og sviða-
mikil hjartasár, sem nú blæða. Guð gefi
að þetta sumar verði hlýtt og bjart og
að sólgyðjan læknd sollnu sárin og
þerri tregatárin, og að athafnalífið til
lands og sjávar verði mikið og heilla-
drjúgt, svo að íslenzka lýðveldið megi
vaxa og dafna. — Þetta er mdn sumar-
ósk.