Faxi - 01.01.1980, Síða 14

12-4, en kvöldvaktin er frá
7-12. Þá kemur stýrimaðurinn
og spyr hvort ég vilji ekki koma
og gera að, því það vanti svo
vana menn við aðgerðina.
Annar maður tæki þá við ka-
byssunni. Jú, ég sagði að það
væri velkomið, og svo fór ég og
gerði það. En norðanveðrið fór
vaxandi með stórsjó og bruna-
gaddi, allt að 14 stiga frost. Allt
ofandekks hlóðst ísi, sem varð
að brjóta sem mögulegt var. Við
skulum hafa það í huga, að þetta
var gaddaveturinn mikli 1918.
Takmark okkar var að
komast undir Krísuvíkurbjarg.
Það var áfangastaður skipa í
norðanveðrum. Við höfðum
þau minnstu segl uppi sem við
gátum. Við höfðum tvírifað
stórsegl, þrírifaðan messan, og
höfðum uppi rifaða fokkuna, til
þess að skipið halaði vel áfram.
Nú líður allur morguninn,
það líður stutta vaktin, formið-
dagsvaktin og fram á miðja
lönguvakt, þá á ég vakt á dekki
og ég ligg niðri í lúkar. Það var
enginn maður á dekki. Stýrið
var fast, eins og skipinu væri
lagt til. Undir slíkum kringum-
stæðum voru menn ekki hafðir
uppi á dekki, heldur stóðu sinn í
hvoru gati, annar í lúkarsgatinu
og hinn í káetugatinu, til að
hafa gát á skipum. Og nú var
kominn albjartur dagur. Þetta
hefur verið svona um kl. 3. Ég
man að ég var í gallanum niðri
og var með sjóhattinn í hend-
inni og vettlingana á höndun-
um, altilbúinn að fara upp,
þegar allt í einu ríður brotsjór
yfir skútuna, svo það brakar og
brestur í hverju tré.“
Þá hafið þið verið nokkuð
langt undan landi?
„Já, við vorum mjög langt
undan landi, norðvestur af
Vestmannaeyjum. Og nú finn
ég, að skútan fer alveg á hliðina,
því ég lagðist flatur, með bring-
una á borðbrúninni. Ég set á
mig sjóhattinn og þýt upp á
dekk. Þá var þar ljótt um að lit-
ast. Skútan lá alveg á hliðinni,
öll í sjó öðrum megin og stór-
seglið í sjónum. Bóman barðist
ofan í sjóinn og stórseglið var
fullt af sjó. Mannskapurinn var
kominn upp ásamt stýri-
manni. Og nú sé ég hvernig um-
horfs er. Jullan er mölbrotin,
það var ekki tangur eftir af
henni. Hún hafði alveg farið í
mask. Þó var hún súrruð með
fimm tommu eikarplönkum,
þvert yfir að aftan og framan,
skrúfuðum með handföngum að
ofan og neðan, og föst í kengj-
um í dekkinu. Það var allt farið
fyrir borð, en dragið og stefnið
hékk á borðstokknum, sem var i
kafi. Verstur var þó gaddurinn,
því allt var ígaddi. Þaðvarerfitt
að fóta sig og ég tók í stefnið þar
sem það hékk með kjöldraginu
af jullunni og ætlaði að fleygja
því út. Þá kallaði stýrimaðurinn
til mín: „Heyrðu, Keflvíkingur,
þú ferð ekki í land á þessum bát
framar." „Nei, þess vegna var
óhætt að láta út stefnið og
dragið,“ sagði ég. Þaðskiptieig-
inlega engum togum, þar sem
við erum þarna og ætlum að
reyna að gera eitthvað, að
minnsta kosti að berja af klaka,
því þess var full þörf, þá kallar
stýrimaðurinn: „Passið ykkur“.
Ég lít við og þá sé ég hvar brot
kemur, alveg ógurlegt brot, vað-
andi aftur yfir, og ég var það
framarlega, að ég stekk fram
fyrir stórmastrið og held mér
þar þversum yfir. Svo kom sjór-
inn vaðandi yfir, en mig sakaði
ekki. Við lentum í lykkjunni á
brotinu, og það veður eftir borð-
stokknum alla leið og lendir á
hekkgafflinum með þessum
voðalega krafti, að skútan snýst
og vindur sig upp, svo snöggt,
að knúðinn slitnar úr seglinu, og
um leið rennur sjórinn úr segl-
inu og þá reisir Sigurfarinn sig
við aftur. Stýrimaðurinn réði
þarna öllu og nú reið á að vera
fljótur að fýra seglinu og koma
því niður í 3. rif, til þess að það
rifnaði ekki yfir þvert. En þetta
gekk nú nokkuð vel að berja
klakann. Við gátum losað þetta
og komið seglinu niður í 3. rif.
I lestinni haggaðist sáralítið
eða ekkert. Skipið var nær fullt
af fiski. Staflarnir voru komnir
þvert yfir lestina og hreyfðust
alls ekki mikið. Við heisum nú
fokkuna aftur og byrjum að
hala á ný. Allur mannskapurinn
fór nú í að berja klaka og ganga
frá eins og hægt var. Það fór
enginn niður aftur og um kvöld-
ið komum við upp undir Krísu-
víkurbjarg. Þar var fullt afskip-
um. Sigurfarinn lallaði sér hægt
og rólega með lítil segl uppi, ég
held það hafi ekki verið eftir
nema fjögur bönd af stórsegl-
inu. Þá verður á leið okkar
gömul skúta, Helgi hét hún og
var frá Reykjavík. Helgi Zoega
átti þessa skútu og með hana var
gömul sjóhetja úr Hafnarfirði,
Jón Magnússon frá Miðseli,
sem kallaður var. Hann var
búinn að vera fleiri ár skipstjóri
í Hafnarfirði á skútu sem hét
Akornið. Hann stendur við
stýrið á þessum Helga og er í
skósíðri svartri kápu, þegar við
skríðum rétt fyrir aftan hann.
Salomon stýrimaður var uppi
og við stóðum aftur á. Þá segir
Jón: „Hvað fóru margir?“. Því
þegar hann sér að bátinn vantar,
þá hefur hann náttúrlega grun-
að ýmislegt. Þá kallar Salomon
stýrimaður yfir aftur með sinni
gömlu prúðmennsku: „Við
erum nú allir innanborðs enn-
þá“. Svo varð ekki meira úr því
tali. En þarna vorum við
komnir undan stórsjóum og var
þá tekið til við að gera við seglið,
þó var það aðeins til bráða-
birgða. Undir eins og hægt var,
þá sigldum við inn, til þess að
koma öllu í lag aftur.
Þetta skip, Sigurfarinn, er nú
komið til Akraness og ég sá
mynd af því um daginn og sá ég
þá að að stendur mastralaust, og
það þótti mér verst. Þetta leist
mér ekkert á. Þetta var fallegt
skip, það var með fallegustu
kútterunum. Hann var 86 tonn.
Það verður fróðlegt að sjá
hvernig þeir koma möstrunum
fyrir eins og þau voru. En það er
eitt, sem mig langar til, mig
langar til að koma upp á
Akranes og fara um borð í Sig-
urfarann og skoða kojuna, sem
ég svaf í. Það var mið-efri-koja á
bakborða.
Hér gerum við hlé á, en sam-
talinu er ekki lokið.
R.G.
NJARÐVÍK
Útsvör
Aðstöðugjöld
Fyrirframgreiðsla 1980
Greiða á 70% af álögðum gjöldum síðasta árs
með fimm jöfnum gjalddögum, 1. febr. 1. marz
1. apríl, 1. maí og 1. júní.
Skorað er á gjaldendur að standa skil á hverri
greiðslu svo komist verði hjá kostnaði.
Dráttarvextir eru nú 4^2% á mánuði.
Bæjarsjóður - Innheimta
FAXI - 14