Faxi - 01.02.1982, Blaðsíða 5

ára gamall. Fór hann þá með
móður sinni að Akurhúsum i
Garði, til Benedikts, föður Þorláks,
kaupmanns og organista við Út-
skálakirkju, sem þar bjó síðar og
allir Suðurneskamenn kannast
við. Þar ólst Tómas upp þar til
hann fór til Reykjavíkur til tré-
smíðanáms. Séra Friðrik Hall-
grímsson, sem þá var prestur á
Útskálum hvatti hann til þessa
náms og greiddi götu hans til þess
í Reykjavík.
Tómast lærði húsasmíði hjá
Sigvalda Friðrikssyni, húsa-
smíðameistara í Reykjavík, og eft-
ir að hann lauk námi, vann hann
við húsasmíðar í Reykjavík í nokk-
ur ár. Þar giftist hann fyrri konu
sinni, Ástríði Jónsdóttur frá Ausu í
Andakíl í Borgarfirði. Þau slitu
samvistum. En árið 1916 kvæntist
Tómas eftirlifandi eiginkonu sinni
Sigríði Sigurbjörnsdóttur frá Hrís-
um í Flókadal í Borgarfirði. Þau
bjuggu í Reykjavíktil ársins 1922,
en þá fluttu þau til Akraness. Þar
áttu þau heimaþartil áárinu 1959,
er þau fluttu til Keflavíkur.
Á Akranesi vann Tómas við
smíðar meðan hann hafði heilsu
til. En þegar heilsunni tók að
hraka, og hann varð að hætta að
vinna erfiðisvinnu, tók hann að sér
umsjón með kirkjunni og kirkju-
garðinum á Akranesi, og hafði það
starf þartil hann flutti þaðan.
Tómas var einlægur bindindis-
maður og tók um árabil virkan þátt
í bindindisstarfinu á Akranesi. Var
hann félagi stúkunnar Akurblóm-
ið. Þar var Sigríður kona hans
einnig. ÞávarTómasvirkurfélagi i
Iðnaðarmannafélagi Akraness.
Sonur þeirra hjóna er Sigur-
björn, sem nú býr á Skólavegi 3,1
Keflavík.
Þegar þau hjónin fluttu til Kefla-
víkur 1959, bjuggu þau hjá Sigur-
birni syni sínum og konu hans
Guðrúnu Halldórsdóttur, en höfðu
þó heimili út af fyrir sig, þar ti
Tómas féll frá 28. nóv. 1977.
Síðustu árin, eða frá 1978, hef-
ur Sigríður ekkja T ómasar dvalið á
EHiheimilinu Garðvangi í Garði
Sigríður varð 87 ára 4. október s.l
Hún hefur fótavist og er heilSc
hennar eftirvonum.
TÓMAS SIGURBJÖRNSSON
var fæddur 16. febrúar 1882 og
eru því nú liðin 100 ár frá fæðingu
hans.
Aö því var vikið hér áður, aö
Tómas Steingrímsson heföi verið
virkur félagi í Good-templarastarf-
inu á Akranesi á sínum tíma. Hann
flutti þar stundum erindi um bind-
indismál og önnur efni. - Verður
hér birt eitt þeirra. - Et til vill fleiri
síðar.
Barátta góðs og ills
Eríndi flutt á fundi í stúkunni Akurblómið
á Akranesi áríð 1935
Samtíð vor er þrungin af kröfum til alls og
allra. í þessu sambandi bendum vér aðeins á
eitt atriði: íþróttirnar. Hnefaleikana, kappreið-
arnar, kapphlaup, sund, tennis o.m.fl. Sér hver
íþróttagrein á sína afburðarmenn, kappa, sem
virðast sólgnir í að sýna leikni og yfirburði,
hvenær sem færi gefst, og þreyta við hvern
sem koma vill. Hvernig stendur á þessu. I því á
fégræðgin vafalaust sinn gilda þátt, því að hún
á í raun réttri allsterka taug í hvers manns
brjósti. Jafnframt þessu er hitt, að sýna og
sanna að það, sem er, sé ekki hið endanlega
met, og er það yfirleitt ekki ámælisvert.
Heilbrigð sál í hraustum líkama ætti að vera
kappsmál hverjum manni og konu, og að því
ætti aö keppa af ítrasta megni, að alt mannkyn
næði þeirri fullkomnun sem skapari þess ætl-
aði því að ná.
En þó er orusta háð, langtum alvarlegri og
mikilvægari en þeir kappleikar, sem hernumið
hafa hugi meginþorra núverandi kynslóðar.
Það er barátta heimsins gegn réttarmeðvitund
þjóðanna og jafnvel sjálfum Guði, um æðstu
völdin, yfir hjörtum mannanna. Óvinurinn hefur
tryggt sér það, sem kitlar tilfinningar fólksins og
líklegt er til að vinna það sér til fylgis í orust-
unni. Hann blekkir augað og eyrað og kitlar
metorðagirndina og tilfinningarnar á þann hátt,
sem óneitanlega er aðlaðandi að ýmsu leyti.
,,Alt þetta mun ég gefa þér, ef þú fellurfram og
tilbiður mig,” er eitt af hans lævísu og laðandi
loforðum og þetta loforð endurtekur hann sí og
æ með eftirtekarverðri nákvæmni.
Það er mjög vafasamt hvort þessi jarðneski
óvinur hefur nokkru sinni í þessu langvinna
stríði lagt meira kapp á úrslitaorrustu en einmitt
nú, því að auk þess sem hann beitir meira en
áður margvíslegum laðandi ginningum og vél-
ráðum, þá er nú og jafnframt á mjög áberandi
hátt, reynt að æsa grófustu hvatir mannlegs
eðlis. Aldrei hafa verið gerðar ákveðnari til-
raunir en nú til þess að uppræta ekki aðeins
trúarsetningarnar, heldur alla sanna trú yfir-
v leitt. Það sem er ofar mannlegri visku er ekki
aðeins véfengt, heldur er það jafnvel haft að
háði og spotti og æskulýðnum er víða kennt,
að líta ,með fyrirlitningu á alla færðslu um and-
leg og trúarleg efni. Þar sem ekki er um algera
trúarafneitum að ræða, er oft fullkomið hirðu-
leysi og andvaraleysi ríkjandi um starfandi trú.
Kristur var friðrofi í heimsins augum. Afneitað-
ur af þeirri þjóð, sem hann var sendur til við-
reisnar, smáður af dómaranum og trylltum
lýðnum sem lét í Ijós hatur sitt með þessu
æðislega hrópi: Krossfestu, krossfestu hann!
Þessi guðlega hetja kleif grýttann stíginn upp á
hæðina, þar sem hann háði úrslitaorrustuna
við öll þau myrkramögn, er móti honum risu.
Sjá, allar syndir okkar bar Guðs einkason, er
deyddur var. Og hjarta Drottins heilagt brast, er
hann mér keypti grið. Hve ægileg var sú fórnar-
barátta og hve alger og dásamlegur sigurinn?
,,Frá dauðum aftur uppreis hann, á óvin hverj-
um sigrast vann”. Heimurinn - með því orði á
ég við spillingu mannkynsins - er gersigraður.
Hlátrasköll hans og leikaraskapur, fyrirlitning
og andavaraleysi er ekki annað en krampa-
teygur deyjandi óvinar. Þó má vera að stundar-
bið verði á fullkominni uppgjöf, en hún er óum-
flýjanleg. Því, hefir ekki sigurvegarinn sjálfur
sagt? Sannlega segi ég yður fyrir mér rnuhu öll
kné beygja sig. Sigurvissan er því vor megin,
sem ráðist höfum í hiö heilaga stríð, móti of-
drykkju og margskonar spillingu. Já vér eigum
sigurinn vísann.
Hróp óvinarins er ekki sigurhróp, heldur fá-
nýt tilraun til þess að samansafna tvístruðum
myrkranna her og jafnvel þegar liðsöfnunin
lánast og orrustan er áköfust, svo að oss virðist
sigurinn tvísýnn, þá er það einungis vegna
skammsýni vorrar. Nú er kominn tími til á-
hlaups og nýrra siguvinninga. Ekkert væri ó-
samkvæmara samtíð vorri en hik og hálfvelgja.
Hefjum því tafarlaust áhlaup, með brosi á vör-
um og von i hjarta, treystandi öruggir foringjum
vorum. Förum óhrædd í stríðið gegn syndinni
innra með oss og umhverfis oss.
Fyrst verðum vér að sigra sjálfa oss. Fyrst
verðum, vér að beygja vor eigin kné eða með
öðrum orðum, beygja oss sjálfa í djúpri auð-
mýkt, lúta forsjá Guðs og vilja og síðan með
herópið. Sverð Guðs og andans hljómandi
gegnum fylkingaraðirnar, hefja áhlaup á heim-
inn, syndina.
Vér þolum engin höft né helsi,
hugsananna á vorri tíð.
Æðsta sæld er andans frelsi,
eitt það skapar frjáisan lýð.
Kaunin sálar kreppir beinin,
kyrkir vöxtinn, eitrarbióð,
eturholdið, eykur meinin,
andleg tæring drepurþjóð.
Vér þolum engin höft né helsi,
hugsana á vorri tíð.
Heimtum andans fulla frelsi,
frjálsa þjóð og menntaiýð.
Nóga kúgun kannað höfum,
Konungsvald og páfaboð,
stéttamun og aðals goð.
Og að síðustu þetta:
Þegar allt hér öfugt fer,
illa heppnast tilraun hver,
veit ég bölið býðurmér,
betur Guð að treysta þér.
Tómas Steingrímsson.
Ragnar Guðleifsson.
FAXI-29