Bókavinur - 01.09.1924, Síða 4

4
BÓKAVINUR
Jón Sveinsson
er óefað sá íslendingur, sem víiSast
er þektur erlendis. Meiri heimsfrægð
hefir t. d. Vilhjálmur Stefánsson hlot-
ið, en þó er óvíst, að eins margir
þekki hann og Jón Sveinsson. Bæk-
ur hans koma út i hverju þúsundinu
á fætur öðru, og eru þýddar á flest
F.vrópumálin. Og hver sá, sem bækur
hans les, ann honum, svo að hann
er jafn velþektur sem hann er víða
þéktur. I Eimreiðinni í fyrra birtist
útdráttur úr grein um hann, eftir
frægan, þýskan ritdómara. Þar segir
meðal annars:
„— Mikilvægi séra Jóns í nútíma
bókmentum þýzkum er einróma við-
urkend af hinum beztu ritdómurum.
Hann er einnig á bezta vegi með að
verða heimsfrægur. í velflestum
löndum Evrópu, í Afríku, Suður- og
Norður-Ameriku og jafnvel í Kína-
veldi, þekkja menn nafn hans. Því að
ílest af verkum hans, eða einstakir
kaflar úr þeim, eru þýdd á fjölda er-
lendra tungna. Menn lesa rit hans á
spánversku, portúgölsku, frakknesku,
ensku, hollensku, dönsku, norsku,
pólsku, ungversku, tjekknesku, króa-
tisku, ítölsku, íslensku og kinversku.
Það er eigi unt að sjá út yfir hans
persónulegu og bókmentalegu sam-
bönd. Fyrirlestra hefir hann flutt
svo þúsundum skiftir í skólum, fé-
lögum og vísindastofnunum."
Á íslensku hefir komið út eftir
íiann „Nonni'' í hitteðfýrra og „Börg-
in við sundið" í fyrra. Báðar hafa
þær selst betur en nokkrar aðrar ís-
lenskar bækur samtímis. Nú fyrir
jólin koma út „Sólskinsdagar" og á
næsta ári „Nonni og Manni".
Stefán
frá Hvítadal:
Eg vil burt
(úr Söngvum
förunmnnsins).
Eg vil burt og halda á höf,
hirða ei neitt um boðaköf,
láta storminn teygja tröf,
tuskast við mín ja-kkalöf.
Betra er, en drauma döf,
dáðlaust líf og stundartöf,
að sigla fieyi’ á feigðarnöf,
flytja bú í vota gröf.
Eg hefi’ lengi í þrautum þráð
það, sem yrði hjálparráð,
en aldrei marki nokkru náð,
nú er að leita þess með dáð.
Þótt eg verði bylgju að bráð,
bíður mín þar fagurt láð,
fyrir handan græðis gráð,
gullið land og sólu fáð.
Yfir djúpin breið og blá
báti litlum sigli eg á.
Mörg er bylgjan fleyi flá,
fækka engu segli má.
Austur vil eg sigla um sjá,
svala minni dýpstu þrá.
Mig dreymdi að eg í sænum sá
sólskinsland þar austur frá.
Með Söngvum förumannsins vann
Stefán strax tignarsess meðal ís-
lenskra skálda. Aðrar bækur eftir
hann eru: Óður einyrkjans (niður-
sett verð, sbr. bókaskrána) og Heilög
kirkja.
Páll Eggert Ólason:
Menn og mentir
siðskiftaaldarinnar á íslandi.
Af riti þessu eru komin út 3 Tundi.
Fyrir fyrsta bindið hlaut höf. dok-
torsnafnbót við Háskóla íslands, og
er þó talið að síðari bindin standi
því ekki að baki. III. bindið kom út
í vor. Um það skrifaði Ólafur pró-
fessor Lárusson (Lögrétta, 20. mai
1924) meðal annars:
„Próf. Páll er tvímælala-ust mikil-
virkastur allra þeirra manna, er nú
rita á íslenska tungu. En hann er
ekki að eins mikilvirkur. Rit hans
eru svo vönduð að aíllri gerð, að þau
jafnast á við það, sem best hefir ver-
ið ritað um sögu íslands á seinni
öldum. Islendingar hafa verið nefnd
söguþjóð, hvort sem þeir nú eiga það
nafn skilið eða ekki. En aldrei hefir
þeim legið meira á að þekkja og
skilja sína eigin sögu en nú. Það er
sannleikur, er vitur maður sagði, að
í sögu sinni skilja þjóðirnar sig best.
Og íslenska þjóðin hefir líklega
aldrei verið nær þvj að glata sjálfri
sér en nú, glata sjálfri, sér í efnis-
hyggju og aurasýki. Þess vegna er
það mikilsvert að eiga einmitt nú
sagnfræðing og sagnaritara eins og
próf. Pál, og hafi hann þökk fyrir
rit sín 0g njóti heill handa. Og 'sann-