Nýi tíminn - 01.03.1932, Blaðsíða 2

h.vern 'bón.da á landinu. Þegar þess er gætt,
að flokkrir s'órbændur gxeiða fleiri þúsundi:?
þá er augljóst að allur fjóldi bændanna gxEÓc
greiðir ekki stórar uppliæöir. Og þó kægt
Væri §.ð lsákka laun verkalýðsins um 20%, þá
nfflni sú læklcun ekki nema 40 kr.kjá þeim i
bónda,sem greiddi 200 krónur í verkalaun.
Gegn þassu kaaai svo sama lækkun á launum
þeim,sem bÓAdinn vinnur utan heimilis síns,
og stórum minkaður TBarkaður-fjrrir afurðir
lians.
Það fer því að verða nokkuð augljóst, j
að þegar bent er á kauplaabfkun sem aðalráð i
til viðreisnar landbúnaðinum.að þau ráð efu !
'*•• ekki- -gfy£iri -p.f hei hum 'hug . til bss&dást jé ttar- i
innar yfirleitt .Tillögurnar geta uðeins ver-i
ið af þeim tveim rot’um runnar,sem nú skulu
*! nef ndar.
Pyrri ástæðan eru hagsmunir stórbænd-
anna4sem kaupa mikið vinnuaf1,og græða því
beinlínis á því að lcauppjaldið leekki, þóþt
þeir margir hverjir tapi allmiklu af því
aftui1 x minkandi marlcaði fyrir vöruna.
Hin liggur í hagsmunum yfirstjettar-
innar yfirieitt og afstöðu hennar til
stjettabaráttunnar. Með þessari tillögu er
veriö að gera +.ilraun til að fá bændurna tii
að taka afstöðu gegn verkamönnunum í baráttu
þeirra gegn auðvaidinu,sem liggur sem mara
á öllum fjölda bænda engu síður en yerka-
lýðnum í bæunum,þótt beir hafi mi-'na áttað
sig á því og ekki tekið upp eins harða bar-
áttu gegn þessum höfuðóvini sínum. BÚnaðar- j
þinginu déttur ekki 'í h'ug að leggja til að
bændur verði losaöir við skuldabyrðar,sem í
vexti eina gleypa megnið af frai.leiðslu alls
fjolda bænda,ag ekki heldur að ljetta af'
tollunum á nauðsynjayöru,sem nemúr 200-30Ö
kr. 'a'bónda,sem hefír meðal fjölskyldu,og
hækkar að sa.m skapi og ómegð ei' meiri, og
heldur ekki að ljetta af fasteignaskattinum,
sem nú eftir siðasta faateignamat er orðinn
hreinasta drep,einkum fyrir þá bændur,sem
ráðist hafa a síðustu árum í umbætur á jörð-
um sínum og stynja því rnes't undir skulda-
farginu. Eu au lækka ltaupið - gera öllupn
þorra bænda þarmeð erfiuara fyrir,en bæta
með því hag örfarra stórbsaida, - .það eru öll
þessi ráð. Vart er hugsanlegt að bændur átti
sig ekki á því,hverskonar fulltrúa þeir eiga
þar sem þessir menn eru og hve mikilia bjarg
ráða má frá þeim vænta gegn þeim hörmungum,
sem nú vofa yfii íslenzki-i bændastjett.
UPPI Á PLJfÓTSrA LShJ].-:BhI:I ■
í lok j anúarmánaðar var jeg staddur á
fyrirlestranámekeiði á Eiðum. Það rtóð yfir
í 3 daga og voru samkomuge r tmr frá 200-300
manns. íar bar H3.rg+ á góma,svo eem gefur
að skilja,þar sem bto margir eru sanankomnii
Pyrirlestrar voru um ýmiskonar of ni , on eklíi
duldist það,að mest lá samkonuges+uri á hjart
a að ræða um kreppuáetand nútíœans og hvern-
ig hægt væri að leysa þr.ð. Beneclikt Blöndal
kennari á Hallormsstað flutti ágætt erindi
um kreppuna,þar sem hann £ lokin drap á það,
að |)etta eina ráð,sem bamdumir go : a komið
auga á til að fleyta sjer eittlivað áfram:
að spara, væri þo í raun og veru eldci annað
en að kasta olíu í eldixni, þar sem eyðsla
veeri miklu fremur ráð út úr lcreppunni, sem
stafaði af því,að ofmikið væri til í heim-
inum af hverskonar verðmætum. - Einn daginn
voru umræður um kreppuna og tóku til mals a
milli 10 og 20 manns. Umræðum voru ætlaðar
3 kl.st.,frá 4 - 7,tóh úúídkvöldið,aí kvöld-
verui loknum,var þeirn haldið áfram og stoðu
þær fram á miðnætti. í umxæðunum kom það
ljósloga fram,að bændur hafa gert sjer það
fyllilega ljóst.að plmlclirnar eru það,sem
ftyrst og frexat eru að sliga bændur og land-
búnaðinn,og fyrsta og sjálfeaguasta krafan
til viðreisnar lajadbúnaðinum og bændastjett-
inni væri um gjaldfrest á þeim,afskfii't. og
fúllt" afnám þeirra,þar sem hinir fáteskustu
eiga hlut að máli. 0g þar komu fram ákveðn-
ar raddir í þá átt,að skipulagsbylting væri
í raun og veru það eina.sem að gagni gæti
komið og þá yröi hæ-t að hefja uppbyggingu
landbúnaðarins með stórbúum á samvinnugrund-
velli. Þar kom undarlega lítið fram ótti við
byltingu, sem öll íslenzk auðvaldsblöðhafa
árum saman verið að hræða baaidur við.en meira
bar á hinu,að það kynni að vera eina hugsan-
lega lausnin á málinu.Og óttinnvið að Jiynnast
kommúnismanum var ekki meiri en það,að kl.
að ganga 12 á sunnudagsnótt, - þegar allur
þessi fjöldi h.af<5i hlustað á fyrirlestrqi og
setið á umræðufundum £ 3 daga og nú átti
unga fólkið loks að fara að dansa, - þá
komu ti lmgeli um það, að jeg flytti erindi
um kommúni smann, og engiim hreif ði sig til
að fara £ dansinn,heldur sátú allir og ,
hlustuðu á rnig nærri klukkutima með svo
mikilli athygli,sem best verður á kosið.
0g aö þv£ loknu var jeg fenginn upp i Jök-
ulsárhlið til au flytja þar e-rindi um komm-
únismann frem dögum siðar.
• ' Það er sagt að stefnur eins og kornm-
únisminn geti aldrei fest rætur hjá islenzkum
bændum. .Jeg hefi altaf vitað.að þetta er hin
mesta firra. Þeir eru alls ekJ+i haldnir af
neinum fordómasjúkdómum gognvart ijýjum stefn-
umog vilja gjarnan hlusta á nýjar hugmyndir
og tillögur og rök fyrir þeim. Og þeir hafa
þá mentun og rökvisi til að bera,sem gerir
þeim auðvelt að át+.a sig á stefnum eins og
kommúnismanum, - skilja ranglæti og heimsku
auðvaldsskipulagsins og nauðsyn þess,að það
hrynji og annað nýtt rísi upp af rústum þese.
Og raddirnar,sem fram komu á Eiðum og at-
hyglin,sem veitt var boðskapnum jm kommúní
ismann færði sönnur á það,hvað við kemur
bsTidum á Austurlandi .
Þökk sje yltk-or Ujeraðsbúar fyrir gest-
risni og gcðar viðtökur,frjálslyndi ykkar
og fr ó ðlo í ks þrá.
Gunnar Benediktsson.
A?,'HVE?IJU pELlTJB IiJÓLiíIII í VEP.PI? spur ði
bondi,sem lifir a þvi au framleiða mjóllt
fyrir bæjarbúa. Svarið fann hann sjálfur.
Mjóíkin fellur í verði af því að kaupgeta
bæjarbúa hefir minkað. ieir liaupa ininni
mjólk en áður og þá veröur þao meiri hluti
mjálkurinimr en áður var,sem þarf að breyta
í smjör,skyr og osta og sá hluti mjólicurinn-
ar er altaf verðminni. Auk þess verður verka-
lýðurinn alveg að neita sjer um að kaupa
rjóma og smjörið er of dýrt fyrir hann til
viöbits og skyrið verður ha.nn líka að heita *