Nýi tíminn - 15.12.1933, Blaðsíða 8

8
NÝI TÍMINN
Rödd úr gveitmni.
Kafli úr bréfi frá Bakka-
firði.
Mér datt í hug að senda
Nýja tímanum nokkrar línur,
svo sem til að bjóða hann vel-
kominn útí íslensku bygðirnar,
útí drungann og kuldann.
Hann er að vísu ekki hár í
lofti enn þá, en þó er geta
mín sú að hann eigi eftir að
marka þau spor í íslensku
sveitunum, að ekki fyrnist, og
þeirri kröfu vil ég beina til
allra, sem hafa opin augu og
eyru fyrir frelsis- og réttar-
skerðingu þeirra þúsunda, sem
nú standa ofurseldir undir
járnhæl bankanna og yfirleitt
auðvaldsins íslenska að þeir
styðji Nýja tímann bæði með
því að útvega honum áskrif-
endur og öðru sem honum
mætti verða til þrifa.
Fréttir eru fáar héðan, en
yfirleitt má þó segja að þær
séu góðar, að því leyti sem
mönnum er ósjálfrátt. Tíð
hefir verið ágæt, heyfengur og
garðuppskera í besta lagi, og
afli góður.
En því miður verður ekki
það sama sagt um það sem
mönnum ætti að vera sjálfrátt.
Hér á staðnum eru tvær
verslanir, annað kaupfélag, hitt
útlend verslun. Útlenda versl-
unin hefir fiskkaupin — tek-
ur hann blautan úr sjónum og
skamtar sjálf verðið bæði á
fiskinum og vinnunni og mest
í skiftum fyrir uppsprengda
útlenda vöru, annars virðist
lítið gefandi á milli þeirra t.
d. taka þær báðar nú 7% af
skuldum.
Yfirleitt virðist það orðið
skifta litlu máli, hvort fram-
leiðslan gengur vel eða illa,
það fer allt í botnlausa hít er-
lenda og innlenda auðvaldsins.
Það sem við fáum svo aftur
eru loforð og svik og pappír,
íhaldspappír, framsóknarpappír
og kratapappír, fleiri fjórðunga
af pappír með hverjum pósti,
og auðvitað mest ókeypis,
— notabene, verkalýðurinn og
bændurnir borga.
Hér er nú verið að stofna
verkamannafélag og standa að
því bændur og verkamenn
víðsvegar í hreppnum. og er
það spor 1 rétta átt ef vel er
á haldið.
Reksturslán.
Nauðsynin á miskunnarlausri
baráttu smábændanna fyrir út-
strikun skuldanna, sem á þeim
hvíla, er að verða æ brýnni og
óumflýjanlegri. — Nú er það
að verða augljóst mál, að
kreppulánasjóðurinn verður
aldrei smábændunum nein bót
í þrengingum þeirra, svo sem
Nýi tíminn benti þegar á, enda
var ekki til þess ætlast.
En jafnhliða því að barist
er fyrir algerri útstrykun á
skuldum smábændanna og
vaxtalækkun, gjaldfresti og
niðurfærslu á skuldum milli-
bænda eftir ástæðum, þá þurfa
þessir bændur einnnig að hefja
baráttu fyrir því, að þeir fái
fé til rekstrarlána. Seinni hluta
vetrar, eða að vorinu verða
þeir að fá lán, sem þeir greiða
á næstu haustkauptíð eða þeg-
ar þeir hafa fengið greiddar
sláturafurðir sínar. Með þess-
um lánum geta þeir trygt sér
það að fá lífsnauðsynjar sínar
með pöntunarverði. Það er
smábændunum fullkomin nauð-
syn, til þess að geta aflað
brýnustu nauðþurftanna.
En jafnhliða því, að smá-
bændur stilla upp þessari kröfu,
þá verða þeir að gera sér ljóst
úr hvaða átt mótspyrna auð-
valdsins kemur gegn þessu.
Hún kemur fyrst og fremst
frá kaupfélögunum. Kaup-
félögin vilja fá að »lána gegn
dill» oforðum*. Meðan smá-
bændurnir fá ekki svona rekstr-
arláu, þá eru þeir neyddir til
að versla við kaupfélögin und-
ir flestum kringumstæðum, og
þá hafa þau skilyrði til að
selja þeim vöruna með þeirri
álagningu, sem nauðsynleg er
til þess að kaupfélögin geti
greitt til bankanna vexti og
afborganir af skuldum, sem
hvíla á dýrum byggingum og
staðið straum af dýru manna-
haldi. Með því að fá rekstrar-
lánin geta smábændurnir
smeygt fram af sér þeim bagga.
En jafnhliða verða þeir líka
að búa sig undir baráttu gegn
því að samábyrgðin verði gerð
gildandi og gengið verði að
þeim og eignir þeirra verði
gerðar upptækar.
Fyrsta krafa smábændanna
á þessum tímum er sú, að þeir
fái að sitja á jörðunum og
halda búfé sínu og búslóð og
hafi fullkomin umráð yfir af-
rakstri búsins og þeir þurfi
ekki að láta neinar afurðir frá
heimili sínu öðruvísi en gegn
nauðsvnjum með heildsölu-
verði. Og það verður aðeins
mögulegt með rekstursláni,
sem veitt er fyrri hluta ársins
að einhverju eða öllu leyti og
greitt þegar greiðsla hefir feng-
ist fyrir sláturafurðir.
Smábændur! Haldið fundi
og berið fram kröfur til ríkis-
stjórnarinnar. Látið þær rigna
yfir hana hvarvetna af landinu.
Látið yfirstéttina vita, hvað
ykkur liggur á hjarta, hvers
þið þarfnist og hvers þið krefj-
ist.
Ábyrgðarmaður Gunnar Benedikteaon.
Utanáskrift: Nýi Tíminn Box 774 Rvík.
Prentsmiðjan DÖGUN — Keykjavik.