Nýir tímar - 09.12.1939, Blaðsíða 4

Laugardagurinn 9. deaember 1939.
NÝIR TÍMAR
Bréf meírí hlufa midsfíórnar
Fréttír af afstöðu sósíalísta-
félaga úfí á landí
Frambald al 1. síðu
um myndbreytingum flokksins hið
ytra, að þeir mundu, ef tiltækilegt
væri, telja rétt, að Sovétlýðveldin
beittu íslendinga sömu tökum eins
og Finna, en slíka afstöðu álítum
við engan íslenzkan stjómmála-
flokk eiga að þola innan sinna vé-
banda.
Þessi vinnubrögð innan flokksins
er'u ekki að eins svik við gefin lof-
orð við stofnun flokksins, heldur
er með þeim tekin upp stefna, sem
við álítum beinlínis andsósíalist-
iska og hættulega íslenzkri alþýðu-
hreyfingu og eftir að hafa reynt
árangurslaust að fá þessu breytt
í allt haust, viijum við ekki starfa
í flokki með mönnum, sem stimpla
flokkinn þannig, en ónýta grund-
völl hans og tilgang og gefa and-
stæðingum sósíalismans tylliá-
stæður til kúgunartilrauna við
pólitísk og fagleg samtök alþýð-
unnar. Við höfum með valdi okk-
ar innan miðstjórnar og víðar
reynt að snúa baráttunni að inn-
anlandsmálum, en einmitt vegna
þess, hve fjarstæður sá hugsunar-
háttur, sem málgögn flokksins
hafa boðað í alþjóðamálum líðandi
stundar hefur verið alþýðunni
hefur flokkurinn ekki getað beitt
sér sem skyldi í hagsmunamálum
fólksins. Við teljum á tímamótum
eins og nú, þegar alþýðan þarfnast
vakandi forustu, að þá sé hana
ekki lengur að .finna innan svo ó-
samstæðs flokks og það þegar
sjálfstæðismál smáþjóðanna eru
efst á baugi, né heldur sé fómandi
þeim tíma, sem þyrfti til að gera
þessi mál flokkslega upp af flokks
þingi, sem þar hlyti vegna skoð-
Öllum ber saman um að alþingi
það, sem nú situr, sé undarleg
samkunda. 1 öllu vill það vasast,
eins og raunar þörf er á og von er
til. En á öllum þess aðburðum er
fum, og öll er stjómin á því ó-
stjórn.
Tímanna tákn er frumvarp, sem
þar er nýlega framkomið og þing-
menn sjálfir kalla höggorminn
Samkvæmt því á hver hinna
þriggja flokka, sem nú skipa rík-
isstjórn, að nefna til einn mann í
þriggja manna „bjargráðanefnd”
sem raunar á að fá alræði í vel-
flestum málum, sem annars em
falin „félagsmálaráðherra” og at-
vinnumálaráðherra, og verða ráð-
herramir þar eftir ekki annað en
dýr „höfuðbúnaður” þjóðinni til
skarts. Mest á nefnd þessi að
vinna að því að flytja „verkfæra
framfærsluþurfa' ’ um landið og
fara með þá eins og um sé að
ræða „ráðstöfun á fé því, sem
veitt er í fjárlögum til atvinnu-
aukningar og bjargráða í erfiðu
árferði” og á að „verja þeim”
„til atvinnuaukningar, einkum til
garðræktar, hagnýtingar fiskúr-
gangs til áburðar, þaratekju
framræslu lands, lendingarbóta
eldiviðarvinnslu, smíði smábáta”
bygginga úr torfi ,vegagerða og
annarra „hagnýtra framkvæmda”
Þessir „framfærsluþurfar” eru
auðsjáanlega í augum flutnings-
manna höggormsins einskonar
jámarusl, sem á að gera úr fimm-
eyringa, sem „heimilt er að ráð-
stafa” af nefndinni, „sem hefur
anamuuar að enda með klofningi,
en óvirkum flokki þangað til. Vilj-
um við i því sambandi benda á, að
viðurkennt var af báðum aöiium:
að, ef samþykkt hefði verið 3. des
sl. tillaga Héðins Valdimarssonar
sem samþykkt var af miðstjórn-
inni 2. des, sl. um samúð með
finnsku þjóðinni og mótmæh gegn
árás stjórnenda Sovétlýðveldanna
þá hefði flokkurinn klofnað eins
og hann klofnar, er hún var felld
þar sem fyrir lágu yfirlýsingar
um það af minni hluta miðstjóm-
ar. Höfum við því ákveðið að taka
upp þá baráttu fyrir alþýðu Is-
lands, sem Sósíalistaflokknum var
ætlað, utan hans vébanda, við hhð
alþýðunnar í hennar eigin fylkingu
og með óháðum sósíalistiskum
samtökum, sem við getum treyst
að vinni eingöngu fyrir málstað
íslenzkrar alþýðu og sjálfstæðis-
og sjálfsákvörðunarrétt íslenzku
þjóðarinnar. Munum við vinna að
því að safna undir merki slíks '
flokks öllum þeim mönnum úr
Sósíalistaflokknum og annarsstað-
ar að, sem á líkan hátt hugsa um
þessi mál.
Af framangreindum ástæöum |
segjum við undirritaðir okkur úr |
miðstjórn Sameiningarflokks al- i
þýðu — Sósíalistaflokksins, og úr
flokknum.
Reykjavík 7. desember 1939.
Héðinn Valdimarsson,
Ólafur H. Einarsson,
Þoriáliur G. Ottesen,
Þorsteinn Pétursson,
Arnór Sigurjónsson,
Pétur G. Guðmundsson.
fullnaðarúrskurðarvald um vinnu
skyldu allra þeirra”.
Þetta er fyrsti liður höggorms-
ins. Síðan koma margir liðir aðrir
um það, hvað ekki má gera og
hvað gera skal og er sumt af því
þannig, að það gæti verið gott í
höndum heilbrigðra manna, en
annað er „klár della” og er þessu
blandað saman í hinn kúnstugasta
hátt. Að formi og búningi á þetta
frumvarp að vísu sína alkunnu
fyrirmynd, „bandorminn”, sem
hefur gengið aftur þing eftir þing
og hefur haft inni að halda bráða-
birgðaákvæði um framlengingu
bráðabirgðaákvæða um tekjuöflun
ríkissjóðs, enda eru nú flestir „lið-
Ir” bandormsins innan í þessum
í.höggormi ’ „og þykir fara vel á
því”.
„Bandormurinn” hefur nú um
margra ára skeið verið tákn þess
fálms og ráðaleysis, sem einkennt
hefur störf þingsins og alla skipu-
lagningu þess á fjármálum ríkis-
ins. Þetta hafa þingmenn fundið
manna bezt og er nafngiftin það-
an. Nú að lokum hefur allt þetta
ráðleysi og óstjóm leitt til þess
vandræðaástands, sem bandorms-
mennirnir ætla að ráða bót á með
„þjóðstjóm” sinni og hinum nýja
„höggormi”. Enn segir nafngiftin
á þessu nýjabrumi þingsins bezt
til um það, hvaða augum þing-
menn sjálfir líta á það. Þetta er
ekki aðeins spaugilega andstyggi-
legt, heldur baneitrað helvíti'
„Önundur vill það æði súrt, en
ekki vill hann það gallsúrt, en
samt étur hann það” segir ein-
Sósialistafélag Norðfjarðar hélt ,
fjölmennan félagsfund kl. 5 siðdeg- i
is á fimmtudag, áður en úrsögn
okkar úr flokknum hafði komið
fram. Á fundinum var samþykkt
einróma harðorð ádeila á stjóm
flokksins og málgögn hans fyrir það
að láta aðstöðuna til erlendrar
póhtíkur sitja fyrir nauðsyntegri
baráttu innanlands. Jafnframt var
félasstjóminni gefið umboð til að
segja félagið úr flokknum, ef ekki
fengist bót á þessu ráðin. Tillögur
félagsins voru sendar Þjóðviljanum
til birtingar en hafa ekki komið
fram þar. — Þessi frétt er sam-
kvæmt simtali við Norðfjörð.
1 gærkvöldi var haldinn fundur í
Sósíalistafélagi Seyðisfjarðar og
var mættur þar mikill hluti félags
manna. Þar var samþykkt tillaga
í einu hljóði, þar sem harðlega eru
Verkakvennafélagið „Snót” í
Vestmannaeyjum hélt fund þ. 7
þ. m. og samþykkti með öllum at-
kvæðum eftirfarandi tillögu:
„Fundur í verkakvennafélaginu
„Snót” haldinn 7. des. 1939 lýsir
andúð sinni á framkomu erindreka
Alþýðusambandsins og Alþýðu-
flokksins er þeir, á hörðustu tím-
um, sem dunið hafa yfir vinnandi
stéttir þessa lands í lengri tíma,
dreyfa baráttukröftum alþýðunn-
ar með æðisgengnum æsingum um
erlend málefni. Aftur á móti lítur
fundurinn svo á að hagsmunabar-
áttu ísl. undirstétta megi sízt
dreyfa þar sem íslenzka ríkis-
valdið ásamt harðdrægri yfirstétt
vinnur markvissar en nokkru sinni
fyrr að því að halda niðri öllum
kjarabótum alþýðunni til handa
þrátt fyrir verðfall íslenzkra pen-
inga og stóraukna dýrtíð af völd-
um stríðsins”.
Jón Sigurðsson erindreki hefur
vaðið um milli verkakvenna í Eyj-
um til þess að fá þær til að segja
sig úr „Snót” og kljúfa verkalýðs-
félögin. En þrátt fyrir það hefur
ekki nokkur kona sagt sig úr fé-
laginu.
Fundurinn var vel sóttur og fé-
lagskonur mjög áhugasamar um
verndun samtaka sinna.
Iðja, félag verksmiðjufólks hélt
hversstaðar. Og búast má við því
sem nokkurnveginn sjálfsögðu að
þingmenn renni höggorminum nið-
ur þrátt fyrir allt. Þar eftir segja
þeir umbjóðenlum sínum, að þeir
hafi orðið að gera þetta vegna
stríðsins!
Því er svo komið, að helzt er nú
sú bót í þessu máli, að „bandorm-
urinn er í höggorminum”, og hann
steindrepur höggorminn áður en
langt líður. Öll þau óheilindi og
sýking, sem „bandormurinn” er
táknandi fyrir, er nú svo langl á
veg komin, að þetta ástand getur
ekki lengi haldizt, og allra sízt, ef
nú á að fara að lögbinda það í
þessum höggorms rembihnút
Og það neyðaróp ómennsk-
unnar, sem þingmenn hafa frá sér
gefið með nafngiftum sínum á
andstyggðinni, sem þeir sjálfir
kyngja, er ótvíræður vitnisburður
um að skip „hinna ábyrgu” er að
sökkva.
„Far vel Franz!”
átaldir stjórnendur flokksins, sem
ráðið hafa afstöðu þeirri, sem Þjóð-
viljinn hefur tekið til erlendra við-
burða síðan í haust og sérstaklega
til innrásarinnar í Finnland, sem
fundurinn taldi brot á sósíalistisk-
um baráttuaðferðum og grundvallar
reghnn um sjálfsákvörðunarrétt
þjóða til að ráða málum sinum og
semja við aðrar þjéðir. Þá átaldi
fundurinn þéssa stjómendur flokks
ins fyrir að liafa látið aðkallandi
baráttumál hverfa í skuggann fyrir
stórveldapóUtík Sovétlýðveldanna
og telur þétta fullkomið brot á
þeirTi saineiningarstefnu, sem flokk-
uiinn átti að fylgja og þá menn,
sem þessu hafa valdið, óhæfa til
forustu. Fól fundurinn félagsstjóm-
inni að segja félagið úr flokknum,
nema tekin verði upp þveröfug
stefna.
fjölsótta skemmtun í gærkvöldi
í Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu
Skemtunin fór hið bezta fram.
Slíkar skemmtanir hafa venjulega
verið með því sniði hér í bæ, að
þær hafa hafizt með meira eða
minna skemmtilegu eða leiðinlegu
prógrami, og reynslan hefur oft
orðið sú, að gestir hafa ekki mætt
fyrr en dansinn, sem jafnan virð-
ist eftirsóttasta skemmtiatriðið
væri hafin. I þetta sinn tók Iðja
upp þá nýjung að láta skemmtun-
ina hefjast með dansi, en síðan
gert hlé á dansinum á tólfta tím-
anum og kaffi drukkið, en
skemmtiatriði flutt á meðan á
samdrykkjunni stóð. Þessari ný-
breytni virðist vel tekið og er því
trúlegt að Iðja hagi skemmtunum
sínum í framtíðinni eitthvað svip-
að þessu, þar eð líkindi eru til að
skemmtanir geti með því móti haf-
izt fyrr en ella. Væri það athug-
andi fyrir önnur yerkalýðsfélög,
hvort ekki væri vert að taka upp
svipað skemmtanaform.
Yflrlfslng þelrra
42.
Helztu frægðarverk Aiþingis
fram að þessum degi liefur verið
það, að 42 alþingismenn hafa lýst
vanþóknun sinni á þingmönnum
Sósíalistaflokksins og rekið þá úr
þingmannafélagi Norðurlanda
Þetta gerðist áður en Héðinn
Valdimarsson sagði sig úr flokkn-
um en eftir að þingmenn vissu um
afstöðu hans. Tilgangurinn með
þessu brölti virðist hafa verið tví-
þættur: annarsvegar að neyða
Héðinn til að vera kyrran i flokkn
um og hinsvegar til þess að gera
sjálfa sig góða í almenningsálitinu
á Norðurlöndum. Hið fyrra er
flónslegt, hið síðara fyrirlitlegt.
Tilgangurinn með því að binda
Héðin í Sósíalistaflokknum er auð-
sýnn af Alþýðublaðinu í fyi'ra-
dag og gær. Annarsvegar átti að
stöðva það að alþýðan gæti haft
nokkra forustu til baráttu fyrir
málum sínum á innlendum bar-
áttuvettvangi — og það slcildu
þingmenn að ekki var hægt innan
Sósíalistaflokksins eins og málum
var komið. Hinsvegar átti að gera
sem mest númer úr „Rússadekri”
Héðins erlendis og freista þess
hvort ekki yrði unnt að spilla
fyrir því að Olíuverzlun Islands
Rússneshu
sheytín
Vegna umræðna, er fyrir skömmu
urðu um skeytasendingar frá Mosk-
va til Þjóðviljans, skal þetta tekið
fram:
Skeyti þessi eru af þriðja al-
þjóðasambandinu send til allra
blaða koxnmúnistaflokkanna á Niorð-
urlöndum. Stjórn Sameiningarflokks
alþýðu — Sósíalistaflokksins leit svo
á, að ekki væri ástæða til að am-
ast við, að Þjóðviljinn tæki á móti
þessum skeytum eins eftir saxnein-
inguna, þar sem það væri á engan
hátt bindandi fyrir flokkinn, hins
vegar væri i þeám nokkurt frétta
efni, sem ekki fengist annarsstaðar,
og sá áróður, sem i skeytunum
væri yfirleitt áhrifalitill, þar sem
þau voru mjög lítið miðuð við
islenzkar aðstæður og eru yfirteitt
illa úr garði gerð, nema þegar send
ar eru heilar ræður forystuxnanna
Sovétríkjanna eða 3. alþjóðasam-
bandsins. En að þeim ræðum er jafn
an léttur aðgangur öðruvísi litl-
um tíma síðar.
Okkur er okunnugt um, að for-
ystumenn kommúnistaflokksins, er
hér var áður, liafi haft nokkur fé-
lagsleg eða fjárhagsleg tengsl við
þriðja alþjóðasambandið eða for-
ystumenn Sovétlýðveldanna, síðan
Sameiningarflokkurinn var stofnað
ur, arxnað en það að Þjóðviljinn
fékk þessi skeyti, senx jxegar er get-
ið, enda hefðu öll slík tengsl verið
ótvirætt brot á því samkomulagi,
sem giert var. — Hinsveg-
ar hafa margir þeir meim, sem
voru í Kommúnistaflokknum haidið
konxmúnistisk hlöð og tímarit og
yfirleitt sömu blöðin og timaritin.
Er það að nxiklu þaðan komið,
hversu likt þeir líta allir á alþjóð-
leg xnál, og hvefsu vissir þeir eru
um það, að þeir viti allan sann-
leikann. Lik fyrirbrigði höfunx við
víðar hér á íslandi, þar sem margir
menn i einangruðum félagsskap
eða einangruðu umhverfi lesa sömu
blöð, hvort sem það nú er Morgua
blaðið (ísafold), Tínxinn eða AL-
þýðublaðið.
Þetta álítum við hvorki hrósvert
né heldur verulega saknæmt; venju-
lega. Hinsvegar beruxn við virðingú
fyrir því, hve miklar persónulegár
fómir ýmsir þeir menn, senx gengu
til sanivinnu við okkur úr Komm-
únistaflokknum geta á sig lagt fyr-
ir skoðanir sínar. Hefur okkur líka
lengst af þótt sanxvinna við þá um
innanlandsmál hin ánæg'julegasta.
Og þó að nú verði að skilja leið-
ir okkar og sumra þeirra vegna
skoðanalegs ágreinings, sem báðir
telja svo xnikilvægan, að eigi sé unnt
að brúa, höfum við margt gott við
þá að virða og meta og þykir fyrir
að samstarf skyldi ekki geta haldizt.
gæti undir hans stjórn haldið því
verzlunarumboði, sem hún hefur
Yfirlýsing þeirra 42 og brott-
reksturinn úr þingmannafélagi
Norðurlanda mun engan þing-
manninn bíta, eins og til þess máls
var stofnað. En það er í-aunalegt
fyrir Alþingi, að hvorttveggja
þetta var byggt á lognum forsend-
nm Og mikill misskilningur er
það að „blettur á þinginu” verði
þveginn með ósóma.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður
Ólafiv H. Einarsson.
— Víkingsprent h. f. —
Hðfloormur i AlDingi og
bandormor f hðggormi
Fréttir af verklýðsfélðgnm