Útvarpstíðindi - 16.10.1944, Blaðsíða 4

Iiún að mestu til í jólafríinu. Þá var
maður fljótari að skrifa en nú. Húri
kom út 1919. Það ár fór ég utan og
dvaldi um tíma í Svíþjóð, Noregi og
Danmörku. Þá birti ég nokkrar smásög-
ur í Berlinske Tidende. Þær komu síð-
an í Morgunblaðinu og voru seinna gefn-
ar út í bók, Nokkrar smásögur 1923. A
þessum árum ritaði ég fjórar stórar
skáldsögur, þær hétu: PrestUr, Salt jarð-
ar, Rauða kverið og Heiman ck fór.
Þær eru' nú allar týndar. Ennfremur rit-
aði ég þá Undir Helgahnúk og var það
sú eina þeirra, sem var prentuð. Það átti
að vera uppliaf að sagnaflokki, en fram-
haldið kom aldrei. Sú bók var rituð á
árunum 1922—’23 og kom út 1924.
Tæplega tvíugur gerðist ég kaþólsk-
ur, varð það mest af lestri og viðkynn-
ingu við erlenda menntamenn og presta.
Eg hafði hug á að komast til náms í
ítalskt klaustur og leitaði ráða um það
hjá hinum heimsfræga, danska rithöf-
undi, Jóhánnesi Jörgensen, en hann er
kaþólskur og hefur mestan hluta ævi
sinnar dvaldið á Italíu. Hann kom mér
fyrir hjá frönskum munkum í klaustr-
inu Clervaux í Stórhertogadæminu Lux-
emburg. Þarna dvaldi ég í tvö ár og nam
kaþólsk fræði, latínu og önnur tungu-
mál. Þarna var aðallega töluð franská,
munkarnir hámenntaðir menn, ágætt
bókasafn og hið bezta tækifæri til hvers-
konar menntunar.
Um haustið 1924 kom ég hcim til ís-
lands. Þá um veturinn gaf Þórbergur
út Bréf til Láru. 1925 komu svo frá mér
Kaþúlsk viðhorf, bók sem átti að vera
einskonar svar, ritað fyrir hönd páfans,
gegn Þórbergi. Þrátt fyrir þetta vorum
við Þórbergur miklir vinir, og höfum
alltaf verið. Á okkar vináttu hefur aldrei
fallið neinri skuggi. Á tímabili lærði ég
meira af Þórbergi en nokkrum öðrum
ísl. nútímahöfundi, einkum af aðferð
hans við að brjóta niður akademiskar
viðjar íslenzks stíls.
Nú var ég heima í tæpt ár. Þá orti
ég kvæðið Unglingurinn í skóginum. Það
tók mig mestallan veturinn og þótti
versta kvæði á Islandi, þegar ég birti
það, og þykir víst enn. í því gætti á-
hrifa • frá expressjonisma, frönskum
surrealisma og óbundinni Ijóðagerð. Þá
var ég líka byrjaður að hugsa um Vef-
arann mikla frá Kasmír. IJann ritaði
ég svo á Sikiley 1925, 23 ára gamall.
Með honum skrifaði ég mig frá kaþólsk-
unni. I þeirri bók er náttúrlegum kröf-
um lífsins teflt fram gegn guðfræðinni,
og reynt að sýna ósamrýmanleik þess
tvenns. Á þeim árum varð ég fyrir mjög
sterkum áhrifum tízkustrauma í bók-
menntum meginlandsins, franskra,
ítalskra og þýzkra. í Vefaranum gætir
alls engra áhrifa frá skandinaviskum
höfundum og varla, svo teljandi sé, frá
enskum.
Þegar ég kom svo heirn með Vefar-
ann ætlaði enginn að þora að gefa út
svona stóra bók, yfir 500 bláðsíður. Að
lokum lagði prentsmiðjan Acta í það
að prenta bókina og gaf hana út í smá-
hcftum, sem seldust strax fyrir kostnaði,
og kom bókin svo út í heild veturinn
1927.
Nú var ég eiginlega á leiðinni til
Ameríku og um vorið 1927 fór ég vest-
ur um haf. Var fyrst um tíma norður í
Canada, cn fór svo um haustið vestur
á Kyrrahafsströnd og dvaldi þar í hálft
þriðja ár, ýmist i Hollywood eða San-
Francisko. Eg varð bolsévikki við það
að kynnast þjóðfélagslífi í Bandaríkj-
unum, og hef verið það síðan. Eg skrif-
Frh. á síðu 130.
124
ÚTVARPSTÍÐINDl