Útvarpstíðindi - 16.10.1944, Blaðsíða 14

H. K. L. frh. af síðu 131.
— Má ckki telja íslandsklukkuna
sagnfræðilega skáldsögu P
— Nci. Og vísa ég þér þar til orða
sem fylgja henni frá mér, og mátt þú
gjarna skrifa þau upp. Þar stendur:
„Höfundur vill láta þess getið að bókin
cr ekki „sagnfræðileg skáldsaga“ heldur
lúta persónur hcnnar, atburðir og stíll
eiiivörðungu lögmálum verksins sjálfs“.
Söguþráðurinn er að vísu lánaðtir frá
liðnum tíma, cn tími skáldsögunnar hcf-
ur aldrei vcrið til. Það er tími, sem ég
bý sjálfur til. Það cr tími þessarar á-
kveðnu bókar.
— En cf ég spyrði nú scm svo: Ilvaða
bókmenntastefnur og hvaða höfundar
hafa haft mest áhrif á þig?
— Það er náttúrlega erfitt að dæma
um það sjálfur. Um fermingu var ég
mjög hrifinn af Björnsson og Hamsun.
Það cru einu Norðurlandahöfundarnir,
sem ég hcf orðið verulega hrifinn af.
Sú hrifning er löngu liðin hjá, svo að
þessir höfundar hafa cngin áhrif á mig
nú. En ég held að það liafi aldrei komið
það tímabil í ævi minni, að ég hafi ekki
verið hrifinn af Njálu, sem ég álít eitt-
livert mesta skáldverk allra alda. Það
cr mikils um vcrt fyrir ísl. rithöfund að
taka cftir því hvernig mestu snilldár-
verk bókmennta okkar cru saman sett.
Ef menn reyndu að gera sér grein fyrir
því af hve mikilli snild, t. d. Njála er
samin, þá myndu menn ekki þora að
skrifa cins slæmar bækur og menn gera.
— Blátt áfram ekki þora það. — Þegar
ég og aðrir skrifa vondar bækur, þá cr
það vcgna þess að við crum of heimskir
til þess að læra af snillingum eða þykj-
umst of góðir til þess — sem er þó
kannski enn verra. Það var einu sinni
í fimm á? að ég skildi aldrei við mig
IL FUOCO eftir ítalska stílsnillinginn
D’Annunzio. Af núlifandi höfundum
þykir mér cinna mest gaman að Hemm-
ingway, sérstaklega að bók hans Vopn-
in kvödd.
— Forvitni leikur mér á að vita það
hvort þii myndir hafa haft öðru,vísi
hvert bindi, t. d. af Ljósvíkingnum, ef
þú hcfðir gefið þær allar út í einu, í stað
þess að láta þær koma fyrir almennings-
sjónir jafnóðum og þær voru skrifaðar.
Myndi endirinn hafa vcrið sá sami og
gerirðu ráð fyrir að breyta nokkru í
heildarútgáfu, þegar þar að kcmur?
— Hver af þessum bókum cr hugsuð
scm sérstakt skáldvérk, saga litaf fyrir
sig, ])ótt sömu persónurnar komi fyrir
í þeim. En auðvitað var ég búinn að
hugsa höfuðatriðin í öllum bókunum og
venjulega er það svo, að upphaf og endi
hvers skáldverks sér höfundurinn jafn-
snemma. Ef ég yrði viðstaddur þegar
heildarútgáfa væri búin til prentunar,
myndi ég ekki breyta mikíu. Óhjákvæmi
legt væri ])ó að víkja við orðUog orði,
þar sem maður vcit bctur nú en þegar
frumritað var, en efnislega myndi ég
lielzt ekki breyta neinu.
— Hvernig hagarðu störfum þínum.
— Ég byrja venjulega klukkan 9 á
morgnana og vinn til klukkan 2 á dag-
inn, ]>á er mínum skrifstofutíma lokið.
Ég þykist góður ef ég gct skrifað eina
vélritaða síðu á 5 klukkustundum. Dags-
verkið mitt síðan í júní í sumar hefur
verið ein blaðsíða vélrituð á dag, og þó
var ég búinn að skrifa tippkastið í fyrra-
vetur.
Nú slær ættarklukkan í litla herberg-
inu sex virðuleg högg. Við liöfum dvalið
við þetta rabb í fullar þrjár stundir.
Ég bið því Halldór Kiljan Laxness vel
að lifa og fer. J. ú. V.
1134
ÚTVAItPSTÍÐINDI