Pöntunarfélagsblaðið - 09.03.1935, Blaðsíða 2

2
Pöntunarfélagsblaðið
yfirlýsinu, að það myndi engar
vörur afgreiða til Pöntunarfé-
lagsins. Þetta er ekki rétt að
öllu leyti. Sambandið kveðst
ekki geta flutt inn vörur fyrir
félagið, en afgreiðir til þess
allar innlendar vörur, sem það
hefir að bjóða.
Samt sem áður hefir Sam-
bandið ekki hreinan skjöld í
þessu máli, því ef það vildi,
gæti það með einni yfirlýsingu
í blöðunum stöðvað árás heild-
sala.
Pöntunarfélagið verðúr að
gera sínar ráðstafanir, til að
brjóta á bak aftur þessa árás
heildsala. Allir félagsmenn
verða að vera samtaka um:
1. að kaupa eingöngu vörur
hjá Pöntunarféiaginu og
hvergi annarsstaðar,
2. að skipta um nokkrar teg-
undir innlendrar fram->
leiðslu. T. d. smjörlíki, ex-
Áður en Pöntunarfélag verka-
manna var stofnað, voru hér í
Reykjavík starfandi 7 pöntunar-
félög (í Skerjafirði, á Gríms-
staðaholti, í Skólavörðuholti, á
Barónsstíg, í Vesturbænum og
á Kárastíg). Þessi félög höfðu
sett sér þann tilgang að útvega
verkamönnum ódýrar vörur, og
þeim tilgangi hugðust þau að ná
með því að komast hjá reksturs-
kostnaði, eftir því sem frekast
væri unnt, auk þess, sem var að-
alatriðið, að þau útilokuðu all-
an einstaklingsgróða. Félögin
vildu t. d. komast hjá kaupum
á verzlunarbréfi, búðarleigu,
mannahaldi, nema af mjög
ákornum skammti, o. s. frv. I
þessu skyni kusu svo félögin
umboðsmenn eða fulltúra, er
annast áttu sameiginleg inn-
kaup á vörum.
En þessir kjörnu fulltrúar
komust brátt að raun um það,
port, brennt og malað kaffi
o. f 1.,
3. að innleysa þegar 1 stað
vaxtabréf sín, og fá félag-
inu þannig í hendur rekst-
ursfé, sem gerir því mögu-
legt að panta vörur beint
frá útlöndum,
4. að fá kunningjafólk sitt til
að ganga í félagið svo það
geti á nokkrum dögum
stækkað um allt að helm-
ing.
Ef félagsmenn bregðast vel
við og taka þær vörur, sem
Pöntunarfélagið getur fengið
hindrunarlaust, svo sem smjör-
líki og kaffi frá Akureyri,
enda þótt þeir séu vanir að
nota einhver önnur merki, þá
er það alveg tryggt, að árás
stórkaupmanna er brotin á bak
aftur eftir nokkra daga með
stórsigri fyrir Pöntunarfélagið.
er þeir fóru að rannsaka mögu-
leikana á hinum sameiginlegu
innkaupum, að ókleyft myndi
reynast að reka þessa starfsemi
nema með því að kaupa verzl-
unarbréf og hafa opna sölubúð.
Heildsalar og verksmiðjueigend-
ur sáu sér þegar voða búinn
þar sem pöntunarfélögin voru
og neituðu þeim um vörur, og
innflutnings- og gjaldeyris-
nefnd neituðu þeim um inn-
flutnings- og gjaldeyrisleyfi,
nema því aðein.s að þau keyptu
verzlunarbréf og hefðu opna
sölubúð. Heldur en að gefast
upp, ákváðu fulltrúarnir að ráð-
ast í þetta, en leggja samt sem
áður aðal-áherzluna á pöntun-
arstarfsemina.
Svo var pöntunarfélag verka-
manna stofnað 11. nóv. 1934
með 22 formlegum stofnend-
um. Á stofnfundi var það sam-
þykkt, að þeir einir skyldu telj-
ast stofnendur, er þar voru
mættir, en ekki öll pöntunarfé-
lögin. Þá var einnig samþykkt
að leita samþykkis d'eildanna
um stofnun Pöntunarfélags
verkamanna og hvetja þær til
að skipta við félagið, en láta
meðlimi þeirra að öðru leyti
sjálfráða um það, hvort þeir
vildu vera meðlimir félagsins
sjálfs eða aðeins einhverrar af
deildunum. Þó verður að brýna
það vel fyrir öllum deildameð-
limum, hversu þýðingarmikið
það er, að þeir séu beinlínis
meðlimir P. V. Það margfaldar
styrkleika samtakanna út á við-
Er því nauðsyn á, að unnið sé
að því að fá alla pöntunarfé-
lagsmeðlimi til að gerast form-
legir meðlimii' Pöntunarfélags
verkamanna, auðvitað ekki með
neins konar þvingunarráðstöf-
unum, heldur ineð því að sýna
þeim fram á, að með því sé
þeirra hagsmunum bezt borgið.
Þegar pöntunarfélögin hófu
þessa opinberu starfsemi sína,
voru í öllum félögunum um
það bil 250 meðlimir. Nú eru í
þeim um 600 fjölskyldur. Þetta
verður að teljast ágætur árang-
ur. En þrátt fyrir það verður
enn að leggja alla áherzlu á að
fjölga meðlimum. 1000 fjöl-
skyldna meðlimatala er fyrsta
markið, sem félagið þarf að
setja sér.
Pöntunarfélag verkamanna
hóf starfsemi sína algerlega fé-
laust. í lögum þess er gert ráð
fyrir, að hver félagsmaður láni
félaginu 10 krónur gegn vaxta-
bréfi, sem svo yrði innleyst að
tveim árum liðnum. En enn sem
komið er hefir stjórnin ekki
notað sér þessa heimild. Félag-
ið hefir því ekki haft annað
rekstursfé en smálán, tekin til
hálfs og eins mánaðar. Þessi
vöntun á rekstursfé er tvímæla-
laust jaað, sem veldur félaginu
mestra örðugleika. Ef félagið
skorti ekki rekstursfé, værí það
mun styrkara á allan hátt, auk
þess sem því væri kleýft að
panta frá útlöndum nieira af
Skýrsla um Pöntunarfélag
Verkamanna.
4