Norðurland - 08.11.1979, Blaðsíða 7

Leikfélag
Akureyrar
„Öngstrætið"
Sýning
fimmtudagskvöld kl. 20.30
Gul kort gilda.
föstudagskvöld kl. 20.30
sunnudagskvöld kl. 20.30
Galdrakarlinn
í Oz
Sýning á laugardag kl. 3.
Miðasalan er opin sýning-
ardaga frá kl. 16 og laugar-
daga frá kl. 13.
Sími 24073.
L. A.
f " ' '
Auglýsið
r
í
Norðurlandi
-
FRÁ FERÐAFÉLAGI
AKUREYRAR
Hin árlega Qölskylduhátíð
Ferðafélags Akureyrar verður
að Laugarborg laugardaginn
10. nóvember og hefst kl. 8.30.
Góðar veitingar, skemjntiatriði
og dans. Aðgöngumiðasla
verður á skrifstofu félagsins í
Skipagötu 12, III. hæð, sími
22720 kl. 17-19.30 föstudaginn
9. nóvember og kl. 14-16 laug-
ardaginn 10. nóvember. Sæta-
ferðir úr Skipagötu 12 kl. 8.00.
Rauði krossinn
- Akur-
eyrardeild. Skrifstofa deildar-
innar er til húsa að Skólastíg 5,
gengið inn að austanverðu.
Síminn er 24803 og skrifstofan
er opin fyrir hádegi alla virka
daga.
Heimsóknartímar
Almennir heimsóknartímar
á Fjórðungssjúkrahúsinu á Ak-
ureyri eru frá kl. 15-16 og 19-20
alla daga, - Hjúkrunarforstjóri.
Neytendasamtökun á Akur-
eyri og nágrenni:
Skrifstofan er opin þriðju-
daga og miðvikudaga kl. 4-6.
Sími 24402.
t
JÓHANNA VILHJÁLMSDÓTTIR,
Ránargötu 1, Akureyri,
er látin. - Útförin fer fram föstudaginn 9. nóvember
kl. 13.30 eftir hádegi.
Steingrimur Eggertsson og börnin.

Einar og Garðar á plötu
Þeir sem hafa sótt sumarhátíðir
Alþýðubandalagsins sem haldn
ar hafa verið í Reykjadal þekkja
vel þá félaga Einar Kristjánsson
og Garðar Jakobsson á Lautum
í Reykjadal. Þar hafa þeir
skemmt gestum með hljóðfæra-
leik og fólk stigið dansinn eftir
lögum sem ekki hafa hljómað í
eyrum fólks í heilan manns-
aldur, en voru á hvers manns
vörum þegar afar og ömmur
okkar sem teljumst til ungs
fólks í dag voru að draga sig
saman um aldamótin síðustu.
Nú eru þessi lög komin út á
plötu frá S.G. hljómplötum,
Einar spilar öll lögin nemaeitt á
harmoniku og Garðar leikur
undir flest lögin á annarri
hliðinni nema einu, þar leikur
hann á fiðlu.
Einar þarf ekki að kynna fyrir
lesendum NORÐURLANDS.
Hann er þeim þó kunnari sem
rithöfundur en tónlistarmaður.
Hann lærði hins vegar ungur
maður í Þistilfirði á það hljóð-
færi sem kallast tvöföld har-
monika til aðgreiningar frá
harmónikum með einfaldri
nótnaröð. Tvöfalda harmonik-
an var mikið notuð um alda-
mótin en hún hefur 21 nótu en
helmingi fleiri tóna því hver
nóta skiptir um tón eftir því
hvort nikkan er dregin sundur
eða saman. Það er nokkuð um
liðið síðan gamla hljóðfærið
hans Einars gaf frá sér síðasta
andvarpið, en nú hefur honum
tekist að verða sér úti um nýja
harmoniku af sömu gerð og
leikur á hana á plötunni.
Garðar Jakobsson bóndi á
Lautum leikur undir harmon-
ikuleik Einars á fiðlu, hljóð-
færaskipan sem var algeng um
aldamótin en um hríð hefur
fiðlan ekki átt upp á pallborð-
ið sem danshljóðfæri, a.m.k.
ekki miðað við vinsældir henn-
ar í grannlöndunum. Lögin á
plötunni voru þekkt víða um
land fyrir mannsaldri síðan, en
ókunnugt er um uppruna þeirra
að öðru leyti en því að þau eru
talin norsk, dönsk eða sænsk
allflest að minnsta kosti. Þarna
eru rælar, polkar og valsar sem
heita nöfnum eins og ,,Dansað á
Bensahólnum“, „1 réttunum
dansa ég stöðugt við Stínu“,
„Er grundin fer að grænka“, og
„Hún Gunna er svo góð við
mig“.
Á sunnudaginn kemur mun
Einar leika á harmoniku á opnu
húsi Alþýðubandalagsins en því
miður verður Garðar líklega
íjarri með fiðluna sína. En
vonandi eiga þeir félagar lengi
eftir að stilla saman strengi sína
þegar dans verður stiginn á
grundum Reykjadals.
Hávaxtastefna
og „hóflegt“
atvinnuleysi
Saga fyrverandi ríkisstjórnar er ekki löng, en
verður um margt athyglisverð. Þó stjórnin starf-
aði ekki nema rúmt ár, má út frá ýmsum
forsendum skipta þessu ári niður í tímabil. Til
dæmis ef við skiptum því í tvennt, má segja að
fyrri hlutinn hafi einkennst af áköfum tilraun-
um krata að fá lögfest helstu slagorð sín. dll
þjóðin fylgdist með bægslagangi þeirra og
meðtók ný slagorð og dagsetningar sem ýmist
boðuðu upphaf eða endi á veröldinni.
En þar kom, að lög voru samþykkt, sem um of
bera með sér lögfestingu slagorða. Þar með
hófst síðari hluti æfi ríkisstjórnarinnar og var þá
að sjá hvernig slagorðin virkuðu. Á þessu tíma-
bili var tiltölulega hljótt um slagorðamennina
þar til allt i einu að þeir hlupust á brott og
treystu sér ekki að leiðrétta eigin axasköft.
Þó olíuhækkunin eigi stóran þátt í aukinni
verðbólgu á seinna tímabilinu, sem ég tala um,
þá vegur hækkun vaxta ekki síður þungt, og er
mörgu sinni verri orsök þar sem við okkur
ein er að sakast, öfugt við olíuhækkunina sem
viö gátum engin áhrif haft á, heldur áttum allt
okkar undir frjálshyggjumönnum í Rotterdam.
Hækkun vaxta undir slagorðinu raunvaxta-
stefna var eitt af því sem kratar píndu inn í lögin
af meira kappi en forsjá. Ekki er minnsti vafi á
því, að þessi hluti Ólafslaganna svokallaðra
hefur virkað mjög verðbólguhvetjandi. Ekki
ætla ég að mæla því gegn að lántakendur greiði
raungildi lána sinna til baka. En ef háir vextir,
eða jafnháir og verðbólgustigið 40-50% eiga að
tryggja það og koma í veg fyrirmargumræddan
verðbólgugróða eiga þeir varla að teljast til
rekstrarútgjalda og fást dregnir frá tekjum til
skatts eins og nú er bæði hjá einstaklingum og
fyrirtækjum. Það liggur í augum uppi að aukinn
vaxtakostnaður hjá fyrirtækjum hefur í för með
sér aukin rekstrarútgjöld, sem mæta verður
með auknum tekjum í krónum talið þ.e. hækk-
un á vörum eða þjónustu. Ef um útflutnings-
fyrirtæki er að ræða þarf að fjölga íslensku
krónunum, fella gengið.
Þannig eltum við skottið á okkur, hækkum
vexti til þess að hafa raunvexti, fellum síðan
gengið til þess að hafa nógu margar krónur til
að greiða vextina og skrúfum verðlagið þannig
sjálfkrafa upp. Auðvitað má segja að lækka
mætti einhver önnur rekstrargjöld, enda voru
kratar með hugmyndir uppi um slíkt. Einfald-
lega að lækka kaupið með því að minnka verð-
bætur á laun að sama skapi og verðbætur á fjár-
magnið hækkuðu.
Þannig var gerð alvarleg tilraun til að minnka
hlutdeild launa við skiptingu þjóðartekna, en
auka enn afrakstur fjármagnsins. Megin til-
gangur raunvaxtastefnunnar er þó talinn sá, að
minnka þensluna í þjóðfélaginu með því að
draga úreftirspurn eftir lánsfjármagni. En hvað
þýða þá þessi síðustu orð? Þegar verðbólga og
vextir hafa náð háu prósentustigi kemurað því
að enginn, hvorki fyrirtæki, einstaklingar eða
sveitarfélög geta greitt þessa vexti og taka þar
af leiðandi, ekki lítil, heldur engin lán. Þetta
getur gerst allt í einu og þar með siglir allt í
strand, (tilbúin kreppa og atvinnuleysi). Þaðer
ekki því að léyna að kenningar eru uppi um það,
að „hóflegt" atvinnuleysi sé best til að draga úr
þenslu í þjóðfélaginu og það er líka Ijóst að
tryggasta leiðin til að ná því marki er að skapa
heimatilbúna kreppu og við stefnum nú í þá
kreppu ef ekki verður snúið frá þeirri hávaxta-
stefnu sem fylgt hefur verið undanfarið. Ef
áfram verður unnið í anda Ólafslaganna í þessu
efni eða eftir frjálshyggjusnakki íhaldsins verð-
ur veruleg kaupmáttarrýrnun ekki umflúin. Hún
verður í síðasta lagi þegar verkalýðshreyfing-
unni hefur verið stillt upp við vegg með „hóf-
legt“ atvinnuleysi á herðunum.
En það er ekki aðeins að hávaxtastefnan
stefni kaupmætti launafólks í tvísýnu, heldur
snertir hún kjör þess beint. Það hefur verið
nokkurskonar trúaratriði hér á landi að ailir
yrðu að koma sér upp eigin íbúð, og afleiðing
þessa er að margir, sér í lagi ungt fóik, eru
skuldum vafnir. Auðvitað má auka húsbygg-
ingar á félagslegum grunni til að fólk festist ekki
í skuldafeni og að sjálfsögðu ætti að vinna
markvisst að því, en kratar sáu um að það gekk
ekki. Eitt af slagorðunum sem lögfest voru með
Ólafslögunum var minnkun ríkisútgjalda miðað
við þjóðartekjur, sem þýðir að sókn í félagsleg-
um málum var útilokuð og raunar þurfti að
draga úr því sem áður var komið.
Verðbólga í íslensku þjóðfélagi erekkert nýtt
fyrirbæri og hún hefur skapað mikla eignatil-
færslu á undanförnum árum og áratugum.
Eignatilfærsla af hennar völdum var komin til
sögunnar löngu áður en vimmarnir urðu há-
værir í islenskum stjórnmálum. Það þarf að ná
til verðbólgugróða, sem myndast hefur á und-
anförnum árum, með skattlagningu en hafa
ekki uppi röng og þjösnaleg vinnubrögð nú
sem fyrst og fremst bitna á launafólki sem áður
hefur orðið fyrir barðinu á eignatilfærslu verð-
bólgunnar.
NORÐURLAND- 7