Norðurland - 08.11.1979, Síða 8

Fimmtudagur 8. nóv. 1979
MÁLGAGN SÓSÍALISTA
f NORÐURLANDSKJÖR-
DÆMI EYSTRA
GERIST
,ÁSKRIFENDUR
- Síminn er 2-18-75 -
AUGLÝSIÐ f
NORÐURLANDI
- Síminn er 2-18-75 -
Örn Ingi listmálari hefur komið
upp sýningaraðstöðu að Kletta-
gerði 6.
Norðurland hafði samband
við Örn að þessu tilefni. örn
sagði, að sýningarsalurinn yrði
opin alla virka daga milli 4-6.
Þar vérða til sýnis myndir eftir
ýmsa listamenn. Hér er ekki um
neinar sérstakar sýningar að
ræða heldur nokkurskonar
Gallerí. Örn sagði að svona
aðstöðu hefði vantað í bæinn og
vonaði að þessu yrði vel tekið.
NORÐURLAND spurði
hvort hér væri um að ræða
samkeppni við Háhól. örn
kvað það ekki vera, þetta væri
öðruvísi starfsemi. Þarsemekki
er um sérstakarsýningar að
ræða, eir s og áður sagði.
Um helgina sýna að Kletta-
gerði óeftirtaldirlistamenn. Frá
Akureyri: Aðalsteinn Vest-
mann og Guðmundur Ármann.
Frá Ólafsfirði: Kristinn Georgs-
son. Elías B. Halldórsson frá
Sauðárkróki. Þórður Hall og
Björg Þorsteinsdóttir Reykja-
vík. Peter Smith frá Englandi
og Dieter Rot Þýskalandi.
örn Ingi í nýja sýningarsalnum.
Ráðvilltur nokkur og klofinn
I Framboðsfrestur er liðinn og þau tíðindi helst af þeim
m vettvangi að sjálfstæðisflokkurinn er í tvennu lagi bæði
■ sunnanlands og norðan. Eða eins og Alþýðublaðið (þessar 4
síður sem eftir eru af því til að hirða opinberu auglýsingarnar
og sjá Jóni Baldvin fyrir lifibrauði) sagði svo eftirminnilega:
• ,,Ihaldið býður fram klofið á Suðurlandi og Norðurlandi
eystra“. Við hér í kjördæminu getum þá hlakkað til þess með
H Óngli Þjóðviljans að sjá framboðsmyndirnar þegar þar að
kemur. Og ekki verður síðra að njóta frambjóðenda af þessu
■ tagi í ræðustól.
En að öllu gamni slepptu er rétt að staldra við og hugleiða
ástæður þess að sjálfstæðisflokkurinn - „flokkur allra stétta"
- skuli nú opinberlega sjálfum sér sundurþykkur og
fylkingarnar ganga fram hver gegn annarri í framboðsslag.
Fyrst má líta til stofnunar flokksins og 50 ára sögu hans.
Við upphaf stéttastjórnmála á íslandi er landið var að öðlast
■ fullveldi komu fram á sama árinu tveir flokkar kenndir við
Framsókn og Alþýðu. Þessir flokkar voru báðir vel rótttækir
þótt sú tíð sé nú löngu liðin. Andspænis þessum flokkum
þurftu svo „betri borgarar“ landsins og afturhaldsöfl að
Ieignast sín tæki til tryggingar sínum forréttindum. í því skyni
komu upp tveir flokkar: Frjálslyndi flokkurinn sem reyndar
■ varð lítill á velli og Borgaraflokkurinn sem síðar tók upp
_ nafnið íhaldsflokkur. Forvígismenn hans komust þó brátt að
því að það nafn var ekki aðlaðandi. Tryggvi Þórhallsson sem
þá var formaður Framsóknarflokksins bjó til vígorðið:„Allt
er betra en íhaldið“. Hefur svo verið löngum síðan nema ef
telja skyldi brjóstmylkinga þess - kratana.
En borgararnir í íhaldsflokknum voru sölumenn góðir.
Þeir voru farnir að kynnast lögmálum auglýsingamarkaðar-
_ ins og vissu að til að gera vöru auðseljanlega þarf að pakka
henni í fallegar umbúðir og auglýsa hana. Og umbúðirnar
| fengust. í sjálfstæðisbaráttunni hafði starfað Sjálfstæðis-
flokkur sem löngum var flokkur þeirra sem lengst vildu
ganga í kröfum við Dani. Hann klofnaði undir lokin í
„langsum og þversum“ hluta eftir afstöðunni til sambands-
■ málanna og þótti þversumhlutinn þar vilja gæta íslenskra
hagsmuna betur. Það brot bauð síðan fram eftir að fullveldi
var náð en þá voru tímar þess liðnir. íhaldsmenn sóttu sér nú
| nafn Sjálfstæðisflokksins gamla til Sigurðar Eggerz -
■ þversummanns - og klíndu því á þann bræðing sem þeir gerðu
árið 1929 úr íhaldsflokknum og Frjálslynda flokknum. Þar
I er kominn sá sjálfstæðisflokkur sem við þekkjum nú, og
hefur nafnið lengstum í 50 ára sögu hans hljómað sem
öfugmæli eins og afstöðu hans til þjóðfrelsismála og setu
■ erlends hers á íslandi hefur verið háttað.
Á kreppuárunum starfaði hérlendis nasistískur flokkur
sem marseraði undir hakakrossfánum um götur undir
kjörorðinu: „Stétt með stétt“. Margir þeir sem þarna
störfuðu gengu síðan í sjálfstæðisflokkinn og komust þar í
■ fremstu raðir, enda höfðu þeir verið kallaðir ungir menn með
P hreinar hugsanir á þeim bæ. Höfðu þeir meðferðis kjörorð
sitt sem síðan hefur verið hampað í nýjum heimkynnum.
Hér skal ekki orðlengt frekar um forsögu Sjálfstæðis-
| 'íflokksins en bent á að stofnun hans byggist ekki á markaðri
stefnu, heldur fyrst og fremst óttanum við alþýðu þessa lands.
Sá ótti hefur síðan gefið flokknum líf til okkar daga og
hagsmunir fárra flokksbrodda setið í fyrirrúmi, þótt
fjöldafylgið hafi verið furðu mikið og margfallt á við það sem
gerst hefur hjá sambærilegum flokkum á Norðurlöndum. En
flokknum hefur tekist að færa úlfseðli sitt í sauðargæru
sjálfstæðisnafnsins og þar má leita skýringanna í gengi hans
ásamt hatrömmum kaldastríðsáróðri o.fl. En aflgjafinn hefur
verið óttinn öðru fremur, vissan um að fengju félagshyggju-
menn að láta til sín taka væri hagsmunum valdastéttar
sjálfstæðisflokksins - heildsalanna - ógnað.
Þá má og nefna að Sjálfstæðisílokkurinn átti fyrstu 40 árin
sterka foringja sem megnuðu að sameina flokkinn og láta
hann koma fram út á við sterkari en innviðirnir voru. Eftir
fráfall Ólafs Thors og Bjarna Benediktssonar hefur forystan
verið ráðvillt og ekki megnað að sýna sterkt andlit út á við.
Það hlýtur líka að vera erfitt að láta þá byggingu standa vel
þar sem hver stoðin vill standa fyrir sig og á kostnað annarra
en ekki styðja hver aðra að því sameiginlega markmiði að
halda þakinu uppi.
En snúum okkur nú að síðustu tímum. Það má öllum ljóst
vera að síðasta ríkisstjórn, jafn sjálfri sér sundurþykk og hún
var - naut þess í lífi sínu öðru fremur hversu lélega andstöðu
hún átti sér á þingi. Sjálfstæðisflokkurinn var á bólakafi í
innbyrðis ósamlyndi, ogforysta Geirs Hallgrímssonar ekki á
þann veg að hún megnaði að lyfta flokknum úr því díki.
Hefði flokkurinn átt einhverja pólitík að reka hefði róðurinn
orðið erfiðari fyrir stjórnina þetta eina ár sem hún sat og var
ekki á bætandi. En það var hlutur kratanna - óskabarna
íhaldsins - en ekki þess sjálfs.
en ekki þess sjálfs.
Svo vitnað sé til fornrar speki þá fær það hús sem er sjálfu
sér sundurþykkt ekki staðist, jafnvel þótt í því húsi „rúmist
allir, allir“. Því hlaupa nú stoðirnar út úr þvíog ætla að standa
einar bæði á Sólnesi fyrir norðan og austan Þjórsár fyrir
sunnan. Sólnes vill veg sinn og fjölskyldu sinnar sem mestan
og þykir Halldór Blöndal hafa gerst fullfrekur til
þingsætisins. Hann skiptir það engu hvað flokkurinn vill
þegar á að senda hann út í kuldann, heldur hyggst baða sig
áfram í þeirri „birtu og yl“ sem hann sjálfur á. Halldór verður
á móti að sætta sig við það hlutskipti að verða að lokum
aldursforseti Alþingis - en alltaf sem varamaður!
Sunnan lands má rekja klofninginn að nokru leyti til
gamallar hreppapólitíkur og kjördæmaskiptingar. En einnig
þar kemur persónupotið við sögu. Steinþóri á Hæli var ýtt
ofan í fallsætið fyrir síðustu kosningar með klækjabrögðum
sem Ingólfur á Hellu lagði, a.m.k. blessun sína yfir ef þau
voru ekki frá honum komin. Nú hefur Steinþór safnað liði og
hefnt - það er hann sem fylkir með Eyjamönnum í ár og þá eru
Eggert Haukdal og Ingólfur úti í kuldanum. Afstöðu Ingólfs
til flokksins nú segja kunnugir að rekja megi til
stjórnarmyndunarinnar 1974. Þá fór fram í þingflokki
íhaldsins eins konar vinsældakosning í ráðherrastóla og í því
stríði lét Ingólfur sitt pólitíska líf. Fyrir það er hann nú að
hefna og styður Eggert og co. gegn ílokknum.
Hér ber . allt að sama brunni. Glundroðakenning
sjálfstæðisflokksins er nú að sannast á þeim flokki sjálfum.
Þeir töldu sjálfir í haust að nú væri tækifærið að fá meirihluta
á Alþingi. Hafi þeir einhverntíma staðið nærri því er það nú
löngu fyrir bí - svo hafa þeir sjálfir séð um. gr|
í; cr droðað
Gagnrýnin
bíður
Sl. föstudagskvöld frum-
sýndi L.A. leikrit Arnar
Bjarnasonar „Fyrsta öng-
stræti til hægri“ við mjög
góðar undirtektir leikhús-
gesta. Gagnrýnandi Norð-
urlands, Geir Rögnvalds-
son, sem býr á Siglufirði,
hefur skrifað gagnrýni um
leikinn en vegna samgöngu
örðugleika verður birting
hennar að bíða næsta
blaðs.
Geir Rögnvaldsson er
Reykvíkingur, fæddur 22.
mars 1949, sonur Helgu
Egilsson og Rögnvaldar
Sigurjónssonar píanóleik-
ara. Hann vinnur að loka-
ritgerð í leikhúsfræðum við
háskólann í Lundi og starf-
ar sem kennari og leikstjóri
á Siglufirði.
En sleppur
Hann í gegn-
um prófkjör?
Á dögunum birtist hér vísa
þar sem gefið var í skyn að
andskotinn sjálfur væri
genginn í Alþýðuflokkinn.
Alþýðuflokksmenn hafa
snúist öndverðir við þess-
um ósvífna áróðri okkar
kommanna. Bóndi á Sval-
barðsströnd kvað þessa
vísu á móti:
Bændurnir óttast
uppskerubrest,
illviðrin leggjast í
skrokkinn.
Og guð sem áður gaf
okkur flest
er genginn í
Alþýðuflokkinn.
I tilefni
forsíðu-
fréttar
í tilefni af forsíðufyrirsögn í
Alþýðublaðinu á dögunum
var eftirfarandi vísu gaukað
að okkur:
fhaldið býður okkur fram
klofið
einhverjir hljóta þar skjól.
Skammdegis þó gegnum
skýjarofið
skín í rauðflekkótt jól.
RR
Og enn er kveðið af sama
tilefni:
Ekki batnar íhaldið
þó Alþingi sé rofið.
Burgeisanna bæxlalið
býður nú fram klofið.
Ekki hlotnast ást né ró
íbaldsheimilinu.
Mogginn birta mætti þó
mynd af framboðinu.
I tilefni
7. nóvember
Þessi vísa er hleruð á göt-
unni 7. nóvember og kennd
Rögnvaldi Rögnvaldssyni.
Leiftri slær á landsins fjöll,
lýsir skrefum hröðum.
Geirneglingin gliðnar öll
gaf sig á mörgum stöðum.