Norðurland - 13.12.1979, Qupperneq 5

°g öryggið dafna í réttu hlutfalli
við vígbúnaðarframleiðslu
Nato. Miðvikudagar í ,
Moskvu“ er hins vegar skrifuð
af þeim fslendingi sem best
þekkir til sögu og samtíðar í
Sovétríkjunum. Hún er skrifuð
af aðdáunarverðri hreinskilni,
höfundurinn fellur aldrei í þá
gryfju að draga undan eða
afsaka óhæfuverk af tillitsemi
við auðsærðar sósíalistasálir á
íslandi eða ótta við áróðurs-
bákn Morgunblaðsins. Hann
leggur sín spil einfaldlega á
borðið og býður öllum að sjá.
Auðvitað þyrstir mann í nánari
útlistanir ýmsum hlutum, dag-
legt líf og kjör hins almenna
sovéska verkamanns til dæmis.
En þessi bók er ekki sagnfræði,
ekki fræðileg útlistun, heldur
fremur pérsónulegt uppgjör.
Niðurstaðan er neikvæð. Höf-
undurinn kveður Sovétríkin
1968 eftir innrásina í Tékkó-
slóvakíu. Þær vonir sem kvikn-
uðu með þeirri kynslóð sem
hann varð samferða í þýðu
Krúsjovtímans höfðu slokknað
á nýjan leik. Sú kynslóð leyfir
sér sennilega ekki bjartsýni í
bráðina. En kannske er hægt að
leyfa sér þá bjartsýni að fyrir
tilverknað þessarar bókar geri
íslenskir sósíalistar tekið heið-
arlegri afstöðu til ávinninga og
ávirðinga Sovétríkjanna en
hingað til.
J.G.K.
ins er hið smáa oft stórt og það
setur nokkuð svip á bókina sem
aðeins nær yfir bernsku - og
unglingsár höfundar. Frásagnir
af einstökum. atvikum til gleði
eða sorgar eru því allmargar,
auk þess sem ýmsar kátlegar
sögur eru gjarnan sagðar í
tengslum við persónur sem um
er fjallað. Það er helsti gallinn
að maður þyrfti fremur að hafa
þær á segulbandi þar sem þær
nytu sín betur ítúlkun Einars en
að horfa á þær í bókstöfum, svo
mjög sem sumar þeirra kunna
að vera háðar þeim sem málið
snýst um. En Einar segir um
þessi atvik: „Okkur, sem alin
vorum upp við fátækt og
fábreytni afskekktra byggðar-
laga, kom vel að eiga hæfileika
til að gleðjast af smáu tilefni.“
Hér held ég að hann hitti
naglann á höfuðið - lífsgleðin
hlýtur að verða undirrót ham-
ingjunnar.
Þessi endurminningabók
Einars er fróðleg aflestrar,
einkum fyrir þá þjóðlífsmynd
sem hún bregður upp, og eykur
töluverðu við það sem áður
hefur verið skráð. Að öðru leyti
er hún ekki svo frábrugðin því
sem títt er um ævisögur, utan
hvað að hver og einn á sína
sérstöku sögu. En höfundur
gerir sér grein fyrir þessu og
segir á einum stað:
„Veröld minninganna er ekki
raunveruleg nema að nokkru
leyti, og víst er að þar ríkir
veðursæld meiri en annálar og
veðurkort segja til um, og hlýja
góðra stunda varir þar til maður
er allur.“
Að síðustu verður að geta
þess ljóðs á bókinni að próf-
arkalestur hefur ekki tekist sem
skyldi og eru því prentvillur of
margar. Verður það vonandi
betrumbætt í síðari bindum
ritsafnsins. £r|jngur Sigurðarson
... það elskar mann
sko ekki nokkur kjaftur
Sólveig Halldórsdóttir.
þeirrar fréttar að hann yrði
e.t.v. líflátinn. Þar fannst mér
vanta meiri tilfinningu.
Þetta má þó kannski skrifast
á reikning leikstjórans.
Aðrir leikarar skiluðu sínu
með frekar litlum tilþrifum að
mér fannst. Þó verð ég að nefna
Lovísu Sigurgeirsdóttur sem
leikur ungu stúlkuna Teresu af
einlægni, sérstaklega í seinni
hlutanum á móti Lárusi.
Sólveig Halldórsdóttir leik-
stjóri er ung að árum en hefur
stýrt nokkrum leikritum áður,
aðalega fyrir Menntaskólann í
Kópavogi. Hún hefur unnið hér
mikið starf þar sem þessi
uppsetning er, þó margt beri
reynsluleysinu vitni og annað
megi kenna aðstöðunni um. Þó
fínnst mér hún ekki hafa lagt
nóga alúð við að æfa söngvana
og koma harmonikuleikaran-
um betur fyrir. Einnig mátti
gera meira úr dauða Leslies en í
sýningunni verður maður frek-
ar lítið var við hann. Einnig
langaði mig til að sjá fólkið
koma inn á stigapallínn en
kannski hefur verið erfitt að
koma því við.
Leikmynd Kristjáns Hjartar-
sonar er einföld og gefur ágæta
umgjörð um sýninguna. Hún
hefði þó mátt vera svolítið
sterkari þannig að veggir og
annað væri ekki á fleygiferð
þegar mest gengur á. Lýsingin
er allbærileg en þar held ég að
aðstaðan komi í veg fyrir að hún
náist sem best.
Gísl er ekki auðvelt verk til
uppsetningar þar sem hvorki er
hátt til lofts né vítt til veggja.
En þegar sameinast áhugi
margra um að vinna slíka
sýningu má margt koma fyrir
áður en gefist er upp. Leikfélag
Dalvíkur hefur sýnt það með
starfi sínu undanfarin ár að þar
er margt duglegt og áhugasamt
fólk sem hefur unnið félaginu
sess meðal eftirtektarverðustu
áhugamannafélaga á landinu.
Sýningin er áhugaverð og vel
þess virði að sjá hana og vil ég
hvetja menn til að láta ekki
tækifærið ganga sér úr greipum.
Sýningum fer að ljúka og
verður síðasta sýning fyrir jól
föstudaginn 19. des.
NORÐURLAND - 5
nema ef maður sjálfur skyldi gera það
Atriði úr Gísl. Flestir íbúar hússins.
Sýningin var opnuð á kröft-
ugan, frumlegan og nokkuð
skemmtilegan hátt. Leikararnir
komu þrammandi í gegnum
salinn í takt við sterka írska
tónlist sem undirstrikaði vel
umhverfi sýningarinnar. Kraft-
inum og tempóinu sem mér
fannst einkenna byrjunina veitt-
ist leikurum erfitt að halda
uppi framan af, en eftir hlétóku
allir vel við sér og sýningunni
lauk af þeim krafti sem ég hafði
saknað.
Alls koma 16 leikarar fram í
sýningunni en með helstu hlut-
verkin fara þessir: Ómar Arin-
björnsson leikur Pat, húsbónd-
ann á heimilinu, fyrrverandi
kaptein sem misst hefur annan
fótinn í orustu, en það fer eftir
Pat er fullur eða ekki
sú orusta var háð. Ómar
skapar þaf.1? skemmtilega, ekki
of flókna persónu, í?m honum
tekst að halda vel út í gegnitm
sýninguna.
Svanhildur Árnadóttir leikur
Meg Dillon. Meg er nokkurs
konar „mamrna" á heiftiilinu og
segir öllum óspart til syndanfta
sjái hún nokkra ástæðu til.
Svanhildur er kröfttxg leikkona
og hlutverkið gefur henni tæki-
færi til að sýna þann kraft sem
hún á til. Svanhildur hefur
skemmtilega sviðsframkomu og
skilar hlutverki sínu vel.
Óskar Pálmason leikur Mon-
sjúrinn, skoskaettaðan íra.
Hann er trúverðugur í leik
sínum á köflum en má passa sig
að skapa ekki persónu sem erfitt
er að halda út sýninguna.
Kristján Hjartarson og Jón
R. Hjaltason leika hommana
Rio Rita og Grace prinsessu.
Hlutverkin gefa þeim mögu-
leika á skemmtilegri túlkun sem
þeir nýta þokkalega.
Rúnar Lund leikur Mr.
Mulleday, skrifstofublók með
hjartað í buxunum út af húsa-
leigunni. Leikur hans er sann-
færandi á köflum þó sérstaklega
á móti Sólveigu Hjálmarsdóttur
sem leikur Miss Gilcrist, ramm-
kaþólska stúlku sem er sterk
andstaða við aðra í húsinu.
Lárus Gunnlaugsson leikur
Leslie Williams, gíslinn: Leikur
hans þótti mér fremur tilþrifa-
lítill, þó sérstaklega eftir lestur
Lárus (Leslie) og Lovísa (Teresa).
Hermann Arason
skrifar um
leiklist
Leikfélag Dalvíkur.
Gísl, eftir Brendan Behan.
Þýðandi, Jónas Árnason.
Leikstjóri, Sólveig Halldórs-
dóttir.
Leikmynd, Kristján Hjartar-
son.
Lýsing, Helgi Már Halldórsson
og Lárus Gunnlaugsson.
Leikhljóð, Helgi Már Halldórs-
son.
Leikurinn gerist á írlandi um
1960 í húsi sem hefur miður gott
siðgæðisorð á sér, íbúarnir
hinir skrautlegustu. Hermaður
úr írska Lýðveldishernum er
handtekin af Bretum og dæmd-
ur til dauða. írski Lýðveldisher-
inn tekur breskan hermann sem
gísl til að reyna að fá þann írska
látinn lausan. Leikurinn gengur
síðan út á veru breska gíslsins í
þessu húsi og samskipti hans við
íbúa þess. Einnig fá áhorfendur
smáskammt ■ af vandamálum
hvers og eins íbúa þessa
„skemmtilega“ húss.
---------------------------------
Geir Rögnvaldsson sem skrif
að hefur um leiklist í N ORÐ-
URLAND hingað til í vetur
gat ekki komið því við að
skrifa um sýningu Leikfé-
lags Dalvíkur á „Gísl“ vegna
anna í leiklistinni á Siglu-
firði, þar sem hann setur nú
upp leikritið „Skírn“ eftir
Guðmund Steinsson. Her-
mann Arason sem skrifar hér
um „Gísl“ hefur undanfarið
verið ein aðaldriffjöðrin í
Leikfélagi Menntaskólans á
Akureyri en hann stundar nú
nám í sjötta bekk M.A.