Ísfirðingur - 22.03.1983, Blaðsíða 2

2
BLAÐ TRAMSÓKNAKMANNA Í l/ESTFJARÐAKJÖRDÆM!
Útgefandi:
Kjördæmissamb. Framsóknarmanna í Vestfjaröakjördæmi.
Blaöstjórn:
Halldór Kristjánsson og Magnús Reynir Guömundsson
ritstjórar, Björn Teitsson, Guðmundur Ingi Kristjánsson,
Guömundur Sveinsson, ábm., Ingibjörg Marinósdóttir og
Jens Valdimarsson. Pósthólf 253 ísafjörður.
Hjöðnun verðbólgu
er þjóðarnauðsyn
Kosningabarátta er hafin. Eftir 5 vikur á að kjósa
til Alþingis. Á síðasta degi þess þings sem slitið var 14.
mars fluttu þingmenn útvarpsræður sem kalla má
upphaf kosningabaráttunnar.
Þarna mátti heyra ræður misjafnlega vel gerðar og
fluttar. Allar voru þær um það, að nú væru erfiðleik-
ar framundan og ræðumaðurinn og flokkur hans
ætluðu að leiða þjóðina til farsælla og fegurra lífs. En
það var minna talað um hvernig það yrði gert.
Það voru ólíkar ræður á yfirborði og að allri áferð
sem Sjálfstæðismenn, Aiþýðuflokksmenn og Alþýðu-
bandalagsmenn fluttu. Þó var það sameiginlegt með
þeim, að gengið var fram hjá því, hvað gera ætti. Um
það var bará glamrað. Flutt voru falleg orð um
farsæla lausn og góða stjórn án fyllri skýringa.
Það er talað um að skera niður útgjöld ríkisins og
létta skattheimtu en engin orð fylgja um það, hvað
eigi að spara. Það hlýtur þó að skipta meginmáli og
vera aðalatriði. Mönnum er engan veginn sama um
útgjöld ríkisins. Menn vilja hafa vegi og hafnir, skóla
og heilsugæslu, löggæslu og almannatryggingar.
Það er talað um að hefta verðbólguna en minna um
hvernig það verði gert. Þó liggur ljóst fyrir, að
Framsóknarflokkurinn var fylgjandi vísitölufrum-
varpi því sem forsætisráðherra lagði fram, en Alþýðu-
bandalagið hrósar sér af að hafa verið á móti því.
Hins vegar er það ráðgáta enn sem komið er, hvernig
Alþýðubandalagið vill hemja verðbólguna.
Nú hafa þau tíðindi gerst, að í málgögnum stéttar-
félaga launþega heyrast raddir um að fulltrúar laun-
þega verði með “vitrænum hætti“ að ganga til
samninga um breytta tilhögun í stað hinnar sjálf-
virku verðbólguskrúfu vísitölunnar. Þetta eru mikil
tíðindi, því að hingað til hafa samtök launþega hagað
sér eins og vísitöluskrúfan væri þeim heilög trúarsetn-
ing. Nú hafa menn áttað sig á því, að hún er öllum
hættuleg. Því hyllir nú undir þau tímamót, að sam-
komulag geti orðið um að brjótast út úr vítahring
hennar. Þar hefur Framsóknarflokkurinn forystu-
hlutverki að gegna. Þar hefur hann stefnu, sem hann
hefur barist fyrir síðustu árin. Og þjóðin veit, að vonir
hennar um að “brjótast út úr vítahringnum“ og koma
atvinnulífi og efnahag á heilbrigðan grundvöll eru
háðar því, að framhald verði á þeirri baráttu. Naum-
ast þarf að efa að þjóðin vill að þar náist árangur.
Þegar horft er um öxl blasir það við, að árangur í
baráttunni við verðbólguna hefur náðst þegar Fram-
sóknarflokkurinn náði samkomulagi um aðgerðir til
viðnáms en annars ekki. Þetta bendir til þess, að nú
eru vonir þjóðhollra manna öðru fremur bundnar við
það að Framsóknarflokkurinn komi það sterkur út úr
kosningunum, að hann hafi styrk og aðstöðu til að
þrýsta öðrum og laða til samstarfs um þá stefnu.
Menn vita hvað Framsóknarflokkurinn vill í þessum
efnum.
Erfiðleikar þeir sem nú eru framundan tengjast
allir verðbólgunni meira og minna, vaxa með henni
og munu að sama skapi hjaðna með henni þegar þar
að kemur. Því er það þjóðarnauðsyn að verðbólgan
hjaðni. Að því segjast allir vilja vinna. En það er ekki
nóg að segjast vilja. Það verður að sýna viljann í
verki. Það hefur Framsóknarflokkurinn gert. Ög því
nýtur hann nú trausts í komandi kosningum.
Þjóðin vill sterka stjórn sem tekur á vandamálun-
um. Almenningur veit að við þurfum slíka stjórn.
Samt hefur tíminn farið í karp þar sem úrræðalausa
menn hefur brostið kjark til átaka. Hér þarf sam-
komulag. Framsóknarflokkurinn mun vinna að því að
slíkt samkomulag náist sem fyrst að kosningum
loknum. Það er dýrt að bíða. Halldór Kristjánsson
fSFIRÐINGUR
Ólafur Þ. Þórðarson
Framtíð atvinnulífsins
ATVINNULEYSIÐ
Yfir hinum vestræna
heimi hvíiir nú böl atvinnu-
leysis. Hin mikla fram-
leiðslugeta Japana, sem hef-
ur fært þeim hagstæðan við-
skiptajöfnuð, svo numið hef-
ur tuttugu af hundraði á
undanförnum árum, á
stærstan þátt í því, að kaup-
máttur á Vesturlöndum
notast ekki þeim sjálfum til
atvinnuskapandi starfa.
Fleiri og fleiri fyrirtæki hafa
orðið að minnka framleiðsl-
una og fækka sínu starfsliði.
Hvort við íslendingar ber-
um gæfu til að sleppa við
böl atvinnuleysis fer meðal
annars eftir því, hvort við
veljum íslenskar vörur frem-
ur en erlendar, þegar við
ráðstöfum okkar tekjum og
getum valið þar á milli. Hér
er um aðalatriði að ræða og
uppbygging íslensks iðnaðar
ræðst af því, hvort þjóðar-
samstaða næst um að verja
hann. Auðvitað verður iðn-
aðurinn að vera samkeppn-
isfær, en engu að síður ber
okkur sem íslendingum að
sýna samstöðu á þessu sviði
og forðast að flytja inn at-
vinnuleysið. Reyndar er það
svo með atvinnuleysið, að í
fjarlægðinni verður það á-
kaflega meinlaust. Það
snertir okkur varla þegar
það berst okkur innan um
fréttir af styrjöldum og
glæpastarfsemi. Samt er það
svo, að það birtist þeim, sem
fyrir því verða, eins og til-
kynning um að þeim sé of-
aukið hér í heimi og örugg-
lega á það stærri þátt en
flest annað í því að stuðla að
glæpastarfsemi og ofbeldi.
Sá æskumaður, sem finnst
sér vera ofaukið á þennan
hátt, fyllist hatri í garð ver-
aldar hinna fráteknu stæða
og spyr sjálfan sig: Hvers
vegna er mér úthýst? Ég gef
lítið fyrir þær kenningar að
atvinnuleysisbætur og trygg-
ingakerfi leysi þetta vanda-
mál. Sjálfsvirðingin er brot-
in niður og hver kannast
ekki við málsháttinn að
„betra er illt að gera en
ekkert“.
BYGGJUM UPP OG
BÆTUM HINA INN-
LENDU ATVINNUVEGI
Það heyrist gjarnan, að
engin þjóð verði rík af mat-
vælaframleiðslu. Bandaríkin
eru auðugasta þjóð í heimi
Ólafur Þ. Þórðarson
og hvergi er öflugri mat-
vælaframleiðsla. Þeir virðast
ekki hræddir við matvæla-
framleiðslu. Matvælafram-
leiðsla hefur fært okkur þau
lífskjör, sem við búum við.
Við eigum að efla hana og
bæta á allan hátt. Við þurf-
um að aðlaga hana mark-
aðsaðstæðum á hverjum
tíma. Það verður að stór-
auka sölustarfsemina erlend-
is. Hér eru næg atvinnu-
tækifæri, ef íslendingar
verða ekki of fínir til að
vinna við matvælaframleið-
slu. Auðvitað þurfum
við að skjóta sem flestum
stoðum undir okkar efna-
hagslíf, en það er hættulegt
að firra þjóðina trausti á
þeirri atvinnuuppbyggingu,
sem fært hefur henni þau
lífskjör, sem hún býr við, og
halda því fram, að við séum
komnir á einhvern enda-
punkt á því sviði.
Skelfiskmiðin við strendur
landsins eru fjársjóður,
sem hækkar í verði á sama
tíma sem það verður sífellt
vafasamara að nýta slík mið
í nágrenni stórborga vegna
mengunar. Fiskeldið á eftir
að færa okkur inn á nýtt
svið í matvælaframleiðslu og
meðan slíkir möguleikar eru
í augsýn gerir það menn
litla að óttast framtíðina
vegna skorts á uppbygging-
armöguleikum. Erfiðleikar
eru til að sigrast á þeim.
ERLENDAR SKULDIR
Islendingar hafa á undan-
förnum árum ráðist í mikla
uppbyggingu. Þessi upp-
bygging hefur kallað á meiri
fjármuni en hægt hefur ver-
ið að fá hér innanlands. Er-
lendar skuldir hafa aukist.
Segja má, að á þeim viðsjálu
tímum, sem nú eru, þurfum
við að gá að okkur. Hinu má
ekki gleyma, að möguleikar
okkar til að þola erfiðleika
eru meiri en margra ann-
arra vegna þess, hve lífs-
kjörin eru góð. Það er þó
hámark aulafyndninnar, ef
menn taka sig til og reikna
út einhverjar meðalskuldir á
hvert mannsbarn í landinu.
Væri ekki sanngjarnt að
leggja saman eignirnar og
kanna hver raunveruleg
eignastaða íslendinga er?
Hvernig færi fyrir fyrirtæki,
sem aðeins gæfi upp skuldir
á sínum efnahagsreikningi
en sleppti alveg að skrá
eignirnar? Þeir sem hæst
gala á þessu sviði mættu
gjarnan hugleiða það, hvort
þeir neituðu að taka á móti
húsi í arf, ef á því hvíldi
húsnæðismálastjórnarlán.
Það má vel vera, að með
einhliða áróðri á þessu sviði
geti áróðursmennirnir skap-
að þá skoðun, að þeir, sem
nú eru að kveðja, hefðu átt
að skila þeim óbornu allri
þeirri uppbyggingu, sem hér
hefur orðið án erlendra
skulda. Ég ætla ekki að fylla
þann hóp. Vissulega hefur
verið vogað, en án þess er
hætt við, að lítið hefði áunn-
ist.
Barnaskólinn í Hnífsdal
100 ára
Á þessu skólaári eru liðin
100 ár frá því að skólahald
hófst í Hnífsdal.
Það var laugardaginn 14.
maí 1881 að hreppstjóri
Eyrarhrepps boðaði til opin-
bers sveitarfundar að
Hrauni í Hnífsdal. Fundinn
sóttu 18 manns og var þar
samþykkt einum rómi, að
fyrirlagi og eftir uppástungu
hreppstjóra, að stofna “lítil-
fjörlegan barnaskóla“, eins
og það er orðað í fundar-
gerðinni, þar eð lög og aðrar
kröfur tímans heimti upp-
fræðingu barna meir en áð-
ur.
Kom mönnum saman
um, að hentugast yrði að
staðsetja skólann í Hnífsdal,
en Eyrarhreppur samanstóð
af þremur byggðakjörnum,
Hnífsdal, Skutulsfirði og
Arnardal. Var síðan sam-
þykkt að skólahús skyldi
byggt í Hnífsdal og lagði
Kristjana Kjartansdóttir í
Hrauni til leigufría lóð þar
sem fyrsta skólahúsið var
reist. Þar er nú Strandgata 3
í Hnífsdal.
í október 1882 tók hinn
nýi skóli til starfa og voru
nemendur 17 fyrsta vetur-
inn. Fyrsti skólastjórinn var
Sæmundur Eyjólfsson bú-
fræðingur frá Ólafsdal.
Arið 1909 var síðan tekið í
notkun nýtt skólahús og var
mjög til þess vandað og
þótti það með myndarlegri
skólahúsum til sveita í þá
tíð.
Þann 27. febrúar 1953
gerðist sá fáheyrði atburður,
að skólahúsið fauk af grunn-
inum í heilu lagi meðan á
kennslustund stóð. Var með
ólíkindum að ekki skyldi
verða slys á mönnum, en
allir sem í húsinu voru
sluppu að mestu ómeiddir.
Fljótlega var hafist handa
um byggingu nýs skólahúss,
sem einnig skyldi gegna
hlutverki guðshúss. Var
komið af stað fjársöfnun og
tókst hún svo vel, að fyrir
það fé ásamt framlagi frá
hinu opinbera var byggt
stórt og veglegt skólahús og
Framluild á bls. 3