Austri - 15.12.1962, Blaðsíða 5

JÓL 1962
T
ÁUSTRX
/myrr 5
skrifaði nöfnin okkar aptan á
mynd Hallgríms Péturssonar.
Páll Ólafisson.
Sendu mér Miðskipsmanninn.
Ekki er hægt að fullyrða, að
„samtíningurinn“) sem Páll talar
um í þessu bréfi sé bréfið, sem
prentað er hér að framan, þótt
flest bendi til að svo sé. Þó er hann
nú allt í einu farinn að tala um
koníak en í fyrra bréfinu er það
romm. Víst er þó, að á tímabilinu
milli bréfaekriftanna hafa orðíð
ferðir milli Héraðs og Borgar-
fjarðar, því Páll hefur fengið lista
yíir það, sem hann keypti á upp-
boðinu.
Hugsazt gæti, að rommankerin
hafi ekki fundizt, en Eyjólfur hafi
í þeirra stað útvegað Pál legil
með koníaki og koimið boðum til
hans um það. Gæti ekki neðan-
málssetningin einnig bent 1 þá átt?
Annars skal hér ekki farið út í
neinar frekari getgátur. Það verð-
ur að segja, að búast hefði mátt
við verra hljóði í Hallfreðarstaða-
bónda í harðindunum en fram
kemur í seinna bréfinu. Hann
hugsar jafnvel svo langt, að nota
nokkuð af rúginum næsta vetur í
hestana. Liklega hefur víðar ver-
ið komin jörð ' Hróarstungu en í
Kirkjubæjarlandi hinn 15. maá.
Bókin, seim Páll minnist á og
sendir Sigríði eru Passíusálmamir
og er hún til enn.
Á bókina hefur Páll ritað eftir-
farandi vísu:
Þessi gjöf er góð en smá
gefin kærum svanna,
hljóti sú er hana á
hylli Guðs og manna.
Ekki eru til heimildir um það,
hvort þeir Páll og Eyjólfur hafa
þekkzt fyrir þennan tíma. Má vera
að svo sé. En víst er um það, .að
milli þeirra er góð vinátta, hvenær
sem til hennar hefur verið stofn-
að.
Páll velur heldur ekki af verri
endaniDm þegar hann hristir upp
í fórum sínum til að senda Eyjólfi
vísur.
Vísumar „til jafnaldra míns“
eru upphaflega til Jóns Jónssonar
eldra í Bakkagerði í Jökulsárhlíð
og er vel til þeirra vandað. Það
hvarflaði að mér, er ég fyrst las
þessi bréf, að þetta skipsstrand á
Borgarfirði hefði orðið til þess að
ýta undir skáldið að líkja lífsleið-
inni við siglingu, sem endar með
brimlendingu, en við nánari at-
hugun kom í ljós að svo hefur ekki
verið. 1 ljóðmælum Páls eru vísur
þessar ársettar 1877. Páll yrkir
ekki til Eyjólfs í Gilsárvallahjá-
leigu svo vitað sé, en hann velur
vel, þegar hann sendir honum
vísu, og er það merki uim góða
vináttu.
Þessar þrjár yfirlætislausu vísur
um lífssiglinguna eru í hópi þess
bezta, sem Páll orti. Þær láta ekki
mikið yfir sér við fyrstu kynni,
en þær vinna á við nánari kynn-
ingu. Löngu síðar, er hinn vísi
bókamaður Sigurður Nordal tók
að heyja sér efni í Islenzka lestr-
arbók, hvar í skyldi birtast það
merkasta eftir hvern höfund, er
þar ætti efni, og leir.aði um lend-
ur Páls Ólafssohar eftir kjarn-
grösum nokkrum til að bera á
borð fyrir skólaæsku landsins,
komst hann ekki fram hjá þessum
þrem vísum.
Það er líkt og ylur í
ómi sumra braga;
stendur einhvers staðar, það þurfti
óm af góðum brögum á því kalda
vori árið 1888 og þá góðu bragi
hafði bóndinn á Hallfreðarstöðum
á takteinum. Og óneitanlega eru
það skemmtilegir endurfundir að
rekast á kunningja frá skólaárun-
um innan um suð um rúg, mjöl,
tré, koníak og fleira í bréfi sem
skrifað er á harðindavori fyrir
meir en 70 árum.
„Þar mun brim við bláan sand
brjóta um háa stokka.
En þegar ég kem á lífsins land
ljær mér einhver sokka“.
Ekki verður sagt, að mikils sé
krafizt, en varla hefði gamli lifi-
maðurinn slegið hendinni á móti,
þó svo sem ein púnskolla úr Inge-
borgarstrandinu hefði verið þess
megnug að ná út fyrir gröf og
dauða, og verið að honum rétt á
strönd hins fyrirheitna lands,
ár.amt þurrum sokkum eftir brim-
lendinguna.
IV.
Eins og sjá má er hér ekki sam-
an skrifuð saga þess skipsstrands,
sem hér hefur þó verið aðal uim-
talsefnið, enda mun nú orðið erf-
itt að afla heimilda um það, svo
sæmileg mynd náist af þeim at-
burði. Hefðu ekki verið þessi tvö
gömlu bréf hefði mér ekki komið
í hug að skrifa staf þar um. Þeir
menn er muna máttu atburð þenn-
an hafa nú safnazt til feðra sinna,
flestir hverjir.
Þó má vera að elztu menn hér
austanlands megi enn inuna eitt-
hvað frá þessum vordögum fyrir
74 árum, eða nokkuð af því sem
þeir heyrðu sagt frá atburði þess-
um.
Þetta voru stór tíðindi á sinni
tíð. Má mikið vera, af þeir, er
komu uim langan veg til Borgar-
fjarðar til að afla sér vamings úr
strandinu, hafa ekki haft sama
háttinn á við heimkomuna og Páll
Ólafsson, að segja ferðasöguna.
Gæti ekki verið að einn og einn
gamall maður, sem ungur sveinn
gerði hlé á leikjum sínum á bað-
stofugólfi eitt vorkvöld fyrir 74
árum, myndi slitrur af þeirri
furðusögu er hann heyrði þá
sagða ?
Mikið væri sá, er þessar linur
r.tar þakklátur hverjum þeim, er
einhverju gæti bætt við línur þær,
er standa hér að framan og ekki
síður yrði hann þakklátur þeim
manni er gæti í einhverju leiðrétt
það sem missagt kann hér að vera.
0
i.
.I^WI
' ■
! ►
*
Félagsmönnum okkar, starfs-
mönnum og öðrum viðskipta-
vinum, færum við beztu
óskdr um
GLEÐILEG JOL
Dráttarbrautin hf.