Austri - 13.03.1981, Blaðsíða 2

2
AUSTRI
Egilsstöðum, 13. mars 1981.
Otgefandi: |
Kjördæmissamband framsóknarmanna á Austurlandi. |
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: |
Jón Kristjánsson, sími 97-1314. |
| Afgreiðsla og auglýsingar: |
Kristrún Jónsdóttir, sími 97-1151. |
HÉRAÐSPRENT SF. I
Orkumálin
Það er vart um annað meira talað um þessar mundir en orku-
málin, og er þar framar öðru tvennt sem kemur til. Annars vegar
orKusKorturinn í vetur, sem valdiö hefur þjóðarbúinu tapi sem ekki
hefur enn verið metið til f jár og hins vegar sú ákvörðun sem fram-
undan er um næstu stórvirkjun í landinu.
Þegar ákvöröun er tekin í svo veigamiklum málum hlýtur það
að vera haft að leiðarijósi hvað best er fyrir þjóðarheildina.
Það er ekki um það deilt að virkjanir á Austurlandi eru álitleg-
astir virkjunarkostir þegar um það er rætt að virkja stórt í land-
inu. Það er heldur ekki deilt um það almennt að halda verði á-
fram uppbyggingu á sviöi orkufreks iðnaðar í náinni framtíð, og
raforkan sé það sem við höfum umfram aðrar nágrannaþjóðir
okkar í þessum sökum. En til þess að nýta þessa raíorku verður
að ráðast í að virkja þau vatnsíöll sem áiitlegust eru aí þeim sem
rannsökuð eru, og þau sem bjóöa upp á verulega orku. A því verk-
efni þarf að byrja sem íyrst, og það er engum blöðum um það að
íletta að af þeim virkjunarkostum sem í gangi eru núna býður
Fljótsdalsvirkjun upp á mesta möguleika.
Fulibúin virkjun í Fljótsdal býður upp á 330 megavatta afl en
sú stærð virkjana er óþekkt nú í landinu. Sú virkjun gefur því
möguieika til orkusölu í stærri stíl, og menn veröa að gera sér
grein íyrir því að við þörfnumst nýrra iðníyrirtækja ekki aðeins
til þess að nýta orku frá virkjunum, heldur til þess að renna stoð-
um undir atvinnulííið og auka útflutningstekjur okkar og styrkja
afkomu þjóðarbúsins í heild. Iðnaður er miklu meira en orkukaup.
Hér á Austurlandi er ekki deilt um staðarval fyrir orkufrekan
iðnað. Hér á miðsvæðinu eru tvö allstór sveitarfélög, Reyðarfjörð-
ur og Eskifjörður sem hafa hafnarskilyrði sem eru ein af þeim
albestu á landi hér, og liggja mjög vel við samgöngum hér fyrir
austan almennt. Ibúar þessara sveitarfélaga eru reiðubúnir til þess
að mæta þeim breytingum sem stóriðju fylgja, og ekki verður í
fljótu bragði séð hvað mælir á móti því að þarna verði reynt að
setja niður iðnfyrirtæki af heppilegri stærð. Frá Reyðarfirði eru
aðeins 60 km. að væntanlegri Fljótsdalsvirkjun, um mjög bærilegt
línustæði sem myndi sennilega liggja um hina gömlu kaupstaðar-
leið um Þórdalsheiði milli Skriðdals og Reyðarfjarðar og um
Hallormsstaðaháls þar sem Austurlína liggur nú.
Sendinefnd bænda úr Fljótsdalshreppi hefur verið syðra nú ný-
verið til viðræðna vegna virkjunarmála þar og bóta fyrir land-
spjöll sem vissulega verða. Ekki hefur heyrst um verulegan á-
greining sem ekki verði jafnaður, en auðvitað verða landeigend-
ur að fá sanngjarnar bætur fyrir landspjöll og óþægindi sem af
framkvæmdum leiða.
Við sem viljum halda jafnvægi í byggð landsins, teljum mjög
eindregið að næsta stóriðja verði að rísa utan suðvesturhornsins,
og að fleiri stórfyrirtæki á því svæði muni raska byggð mjög frá
því sem nú er. Við teljum að staðsetning á slíku fyrirtæki á Austur-
landi myndi marka þáttaskil í byggðamálum og vera verulegur á-
fangi í því að skapa meira jafnræði milli landshluta heldur en nú
er.
Að öllu þessu athuguðu er Fljótsdalsvirkjun lang álitlegasti
virkjunarkosturinn sem við eigum völ á nú, lang álitlegastur fyrir
þjóðarheildina. Ur þessari virkjun fáum við orku inn á lands-
kerfið, og við fáum einnig orku til þeirrar atvinnuuppbyggingar
sem við þurfum svo mjög á að halda á næstu árum. Það má ekki
dragast að byrja á þessari virkjun, en það er ekki sagt þar með
að þar séum við stikkfrí um langt árabil, auðvitað þarf að halda
undirbúningi áfram á öðrum stöðum sem til greina hafa komið.
J.K.
Orkulexía
Framhald af bls. 4
artangi 124 Mw og Búrfell 210
Mw) þegar vitað er að í þrem
ur þeirra er það ekki fyrir hendi
þegar þörf er á og þa'ð allar á
sama tíma. Dæmið getur þá litið
þannig út Sigalda 50 Mw,
Hraitneyjarfossv. 70 Mw og
Sultartangi 62 Mw eöa 37% af
uppsettu afli og þaðan af minna,
þegar þörfin er mest.
Samkvæmt framanskráðu get
ég ekki séð neitt sem mælir með
að þriöju mistökin veröi gerö á
Þjórsársvæöinu, og er þó ekki
litið til eins af aðalatriðunum,
þaö er staösetning virkjunar-
innar, sem ein sér ætti aö geta
útilokaö hana í næstu framtíö.
FLJÓTSDALSVIRKJUN
Fyrirhugaðir áfangar eru
fjórir og er hugsanlegt að bygg-
ing þeirra standi í nokkur ár.
1. áfangi: Miðlun af Fljótsdals-
heiði, ein vél 82 Mw og 250 Gwh
í orkuvinnslugetu.
2. áfangi: Upphaf Eyjabakka-
stíflu, Eyjabakkaskurður ein
vél 82 Mw, heildarafl 164 Mw og
700 Gwh í orkuvinnslugetu.
3. áfangi: Eyjabakkamiðlun í
fulla stærð, ein vél 82 Mw heild-
arafl 246 Mw og 1200 Gwh
orkuvinnslugeta.
U. áfangi: Sauðár- og Kelduár-
veita, ein vél 82 Mw, heildarafl
328 Mw og 1470 Gwh orku-
vinnslugeta.
1. áfanga, eða 250 Gwh gleypir
Austurlandskerfið nær alfarið á
fyrsta ári eða árið 1985.
2. og 3. áfanga má koma eftir
norðurlínu (austurlínu séð að
norðan) eða 950 Gwh með nokk-
urn veginn jöfnu álagi eða ca
110 Mw, veltur það nokkuð á
uppbyggingu í Þingeyjarsýslu
og getu Kröfluvirkjunar þá.
4. áfangi, honum má ráðstafa til
iðnaðaruppbyggingar hér fyrir
austan eða 270 Gwh og sömu-
leiðis einhverju af hinum á-
föngunum líka.
Ef menn vilja koma meira
afli á einhvern tiltekinn stað á
landinu þá verður að koma til
220 kv lína, og sú lína getur ekki
talist til virkjunarkostnaðar.
Benda má á að Þjórsárvirkjanir
koma einungis öllu sínu afli á
einn stað þ.e. Geitháls. Einung-
is 130 Mw komast norður fyrir
Brennimel í Hvalfirði.
Sem einhverjar óskir um að
Fljótsdalsvirkjun verði vara-
skeifa fyrir Landsvirkjunar-
svæðið, verði þá línukostnaður
af þeim framkvæmdum færður
á rétta aðila, annars ætti a.m.k.
fyrstu þrem áföngum að nægja
þrjár 130 Kv — línur til orku-
flutnings frá virkjun þ.e. norð-
urlína, Hryggstekkslína og
Fellalína í Eyvindará með það
fyrir augum að orkufrekur iðn-
aður komi á sem flesta staði hér
fyrir austan t.d. eldsneytisfram-
leiðsla.
AÐRAR LAUSNIR ORKU-
VANDANS
Verði svo að um aðrar lausn-
ir verði að ræða t.d. að Blanda
verði fyrir valinu eða jafnvel
þótt ólíklegt mætti teljast Sult-
artangavirkjun verði valinn
næsti kostur, getur það orðið
afdrifaríkt fyrir Austfirðinga
og reyndar Norður og Vesturl.
líka. Þá er varla um annan kost
að ræða en að stofna orkubú
Austurlands og hugsa einungis
um sjálfan sig. Virkja Fjarðará
í Seyðisfirði og Fossá í Beru-
firði, jafnvel Bessastaðaá.
Lína 130 Kv sunnan jökla
kemur aö engu gagni, lína sem
lítiö afl flytur meö litlu öryggi
enda er kostnaöi hennar mun
betur variö í t.d. Fjaröará 20
Mw og 120 Gwh orkuvinnslu-
getu, og þá afgangur í virkjun
Fossár.
Þó að ýmsir sérfræðingar
haldi því fram að hringlína veiti
mikiö rekstraröryggi, þá er það
algjör misskilningur. Lengd
hringlínunnar er komin fram úr
öllu velsæmi og svo komiö aö
hún getur hæglega bilaö á 6 til
10 stööum í einu og sama veör-
inu og er eigi hlaupiö til viö-
geröa á henini. 1 þessum hálf-
kláraða hring bilaði hún á 5
stöðum í síðasta óveðri. Það er
alveg sama þó að einhverjir sér-
fræðingar hjá orkustofnun búi
til hálfgeöveikar formúlur yfir
bilanatíöni byggöalína og jafni
rekstraróryggi þeirra viö virkj-
anir, þær hafa haft hingað til
slíkar formúlur að engu og bilaö
jafnt og þétt.
ÁSKORUN
Ég og vafalaust fleiri íbúar
hér getum ekki skilið alla þessa
þögn ykkar um besta virkjunar-
valkost á öllu Islandi. Varla er
við því að búast að Fljótsdals-
virkjun fari þegjandi í gegnum
alþingi. Getið þið ekki varpað
allri pólitík fyrir borð og unnið
saman að þessu hagsmunamáli