Nýr Stormur - 10.06.1966, Qupperneq 5

r^iitnwmtmMWMiii«ii»innmiiiH«imiwuHM«fewL»iiMw»«uuuantmmqjmu»)»iJimrojiPimm«imiuiuw
NÝR
{ flOBNUB
Öfgefandi: Samtök óháSra borgara
1 IUtstjórar: Gunnar HaU, síml 15104 og Páll Finnbogason, ábm.
| Ritstj. og afgr. Laugav. 30. Síml 11658
i Auglýsinga- og áskriftarsími: 22929
Vikublað — Útgáfudagur: föstudagur
Lausasöluverö kr. 10.00. Áskriftarverö kr. 45000.
Prentsmiðjan Edda h.f.
uÝiiiiiiiiiiuiiiiimiiiiiiiiiiittiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiimm'S
Margfc bar vissufega á góma í síðustu kosningabaráfctunni
hérlendis og ýmislegfc var til tínt, allt effcir því hvað hinum
misjöfmi og misgremdu frambjóðendum og stuðningsmckin-
um þeirra þótti heppilegt og áhrifarikt í orrahríðmná. Pram-
bjóðendur voru ýmist hafnir upp til skýja — ellegar dregn-
ir niður í svaðið! Þannig vill það oftast verða, að réttlátur
dómur fær sjaldan að ganga yfir, þegar meta skal hæfntna
til metorða og valda. Sú saga er sögð af þjóðkunnum presti,
að hann geri sér einstakt far um að greista tárin út úr
syrgjendum, þegar hann heldur líkræðu hverju sinni. Hann
gerir og meira, því íslenzkur orðaforði nægir honum alls
ekki er hann lýsir því hversu mikill dásemdarmaður eða
skírlifiskona sá eða sú hafi verið í hinu jarðneska Mfi, þegar
þessi furðuklerkur rekur æfiferilinn við líkkistugaflinn —
mænandi til himins og mælandi fram orðskrumið klökkur og
vælandi. Einhverju sinni var þessi prestur að halda líkræðu
um Jón Jónsson, tómthúsmann á „eyrar-bakka“ og komst
þannig að orði m. a., aö svo frómur hefði Jón sálugi verið,
að skóhljóð hans hefði bókstaflega hrópað til himins! Það
sakar máske ekki að geta þess, acS likið undir kistulokinu
var af manni, sem ekki hafði haft*á sér aðeins misjafnt orð
í lifanda lífi — heldur var hvort tveggja í senn illa þokkaður
auðnuleysingi og hörkuþjófur meðan hann tórði!
Þannig er þessu farið í öllum greinum, þegar allt er bók-
staflega gert til að sýnast og þykjast, einungis í þeim til-
gangi að þjóna óheilindum til að þóknast náunganum. —
Engu máli skiptir þá hvað sé rétt eða rangt. Aðeins er reynt
að leita lags við tilfinningasemina og jafnframt að kæfa
skynsemina, sem kann að leynast með þeim aðila, sem til
er talað hverju sinni!
Stjórnmálamennirnir eru þess gjarnan minnugir, að til-
finningasemin yfirgengur gáfur og skynsemi þegar svo ber
undir og þess vegna þykir nauðsynlegt og sjálfsagt að gæla
við ósjálfstæðið í mannverunni — þetta kynlega afl, sem
sviptir mann heilbrigðu hugarfari vizku og þekkingar.
Þegar kosningarnar eru um garö gengnar, þá gegnir allt
öðru máli — og snögglega skiptir um! Þá er volæðiskvak
tilfinninganna kaffært, og óspart er skírskotað til vitsmuna,
menntunar og kunnugleika, enda hefur þá kosningaáróð-
inum verið holað niður í hyldjúpa gröf, sem tekin hefur
verið í óvígðri mold valdagræðgi og metnaðar. Mennirnir eru
ávallt samir við sig, þótt misjafnt kunni skapferlið að vera
eða vitsmunir þeirra og metnaður. Einn vinnur sjálfum sér
allt, en kemur naumast auga á náunga sinn. Slíkur maður
er alls ekki til þess hæfur að gera fjöldanum gagn, því sín-
girni hans og persónuleg nautnagræðgi sifcja oftast í fyrirúmi.
Samfara þessum ókostum er aurasýkin ósjaldan fylgispök
óhemja sem dregur gjarnan okur, svik og hvers könar brask
á effcir sér.
Rétt þykir að hafa þennan formála, vegna þess aö svo
margs er að gæta í sambandi við nauðsyn þess, að aðskilja
hafra og sauði í íslenzkum stjórnmálum. í öllum stjórn-
málaflokkum kennir ólíkra afla, og þjóðin verður að gera
sér þess ljósa grein, að öllu skiptir hvort sérhyggjumenn eða
félagslyndir og heiðarlegir umbótamenn veljist til forustu
fyrir fjöldann. Fólkið getur einskis vænst af þeim, sem að-
eins hyggja á framabraut til að hygla sér og sínum, en láta
lönd og leið hagsmuni- annarra — sem þó veittu þeim liö-
sinni og stúðning upp í forustusætið. Hins vegar geta þeir
einir leiðtogar þjónað sameiginlegum og félagslegum hags-
munum liðsmanna sinna, sem vegna hugsjóna, góðvildar
og meðfæddrar hjálpsemi við aðra menn finna hvöt hjá sér
til að starfa í þágu þjóðarheildarinnar, en láta sig minna
skipta persónuhagi sína. Það verður eigi fyrr en réttlátir
baráttumenn fólksins geta óáreittir fyrir sérhagsmuna-
seggjunum fengið að ráða stjórnmálunum á Íslandi, að þjóð-
Framh. á bls. 3.
Samkvæmt þjóöarskap-
ferli okkar lægi behrast við
að áttfca að ejnstarkiings-
íþróttir ætfcu betur við okk
ur en hópiþrófcfchr. Húpfþrótfc
ir byggj-ast yfirteltt mjög á
samþjálfun og samstiffinrgu,
en þó að við séum gáfaðrr
og dugmikiir og aftt það,
þá eru þeir hæfileikar okk-
ar, sem einna mest ber á,
ekki beinlínis á því sviði,
vægast sagt. Einstaklings-
íþróttir byggjast hinsvegar
ekki eingöngu á einstak-
lingsafrekum, heidur og
á einstaklingsafrekum
þeirra, sem lýsa þeim —
og er þá ekki aöeins átt við
þá, sem segja frá símim
eigin afrekurri heldur og
hinna, sem skýra frá afrek
um annarra. fslendinga-
sögurnar bera því óvefengj-
anlegt vitni, að forfeður
okkar áttu einmitt þann
hæfileika í ríkara mæli en
samtíma forfeður nokk-
urrar annarrar þjóöar. Og
íþróttafréttaritarar okkar,
sem fylla heila síðu minnst
í öllum okkar dagblöðum
alla daga, bera þvi og óve-
fengjanlegt vitni að sá hæfi
leiki hefur ekki einungis
gengið í arf frá kynslóð til
kynslóðar með þjóð vorri,
heldur þróast og þroskast
að sama skapi og frásagn-
argáfan; en er ekki frá-
sagnargáfan þar aðalatrið-
ið, þegar allt kemur til alls?
Það er bara þetta, að nú
er svo komið fyrir þróun
samgöngutækninnar og
fjölmiðlunartækninnar, að
enginn getur lengur setið
einn að sínu, hvorki þjóð
né einstaklingur. Þetta hef-
ur meðal annars þau áhrif,
að sífellt er um einskonar
samanburð að ræða —
mannjöfnuð, eins og þeir
íþróttafréttaritarar, sem
skráðu íslendingasögur,
kölluðu það. Þessi mann-
jöfnuður, sem áður var
fyrst og fremst kominn und
ir frásagnargáfu þess, er
honum lýsti, er nú orðinn
tæknilegri og um leið ná-
. kvæmari — afrekin miðast
ekki lengur við snilldarlega
valin lýsingarorð skáldlega
samtengd, heldur mjög ó-
skáldlegar og snilldarvana
mæhemingar, metra, mínút
ur og smærri eða stærri
sunduriiðanir eða samlagn-
ingu þeirra, aHt eftir eðli
viðkomandi íþróttaafreks.
Nú getur íþróttafréttarit-
arinn ekki lengur frægt af-
reksmann sinn með því
einu, að enginn hafi kom-
izt með tærnar, þar sem
hann hafði hælana — eða
kannski að enginn hafi
komizt með hælana, þar
sem hann hafði höfuðið, ef
viðkomandi íþróttafrétta-
ritari þarf að hafa hrað-
ann á að koma fréttmnl í
blaðið. Nei, nú verður hann
að segja frá afrekinu upp
á brot úr sm. og mínútu,
eða jafnvel sekándu, máli
sínu til stúðnings. Fyrir
bragðið getúm við semsagt
ekki lengur borrð af öðrum,
nema — við berum af öðr-
um. Réttara sagt, nú er það
ekki lengur nóg að íþrótta-
fréttaritarar vorir beri af
starfsbræðrum sínum með-
Tímabært að banna
hingaðkomu erlendra
knattspyrnuliða?
al annarra þjóða, eins og
þegar skráðar voru Njála og
Egla, nú verða þeir ein-
staklingar, sem afrekin
vinna, sjálfir að bera af
... hvað skiljanlega er ólíkt
erfiðara, að minnsta kosti
fyrir þjóð, sem alltaf hef-
ur lagt mest upp úr sjálfri
frásögninni.
Því er nú svo komið, að
hópíþróttir virðast eiga
mun betur við afrekahæfni
okkar en einstaklingsíþrótt
irnar. Þar er nefnilega mun
óhægara að koma við því
mati, sem byggist á fyrr-
nefndum mælieiningum, en
að sama skapi er og frá-
sagnargáfu íþróttafrétta-
ritara okkar rýmri stakk-
ur skorin, enda þarf ekki
annað en að lesa lýsingar
þeirra á körfuknattleik,
handknattleik — og þó
fyrst og fremst knatt-
spyrnu — til að sannfær-
ast um að þar gefa þeir
forfeðrunum sízt eftir. Þeg
ar þeim tekzt bezfc upp við
að lýsa körfuknattleik í
íþróttahöllinni, eða jafn-
vel að Hálogalandi, finnst
manni frásögnin af Brjáns
bardaga eins og fréttatil-
kynning frá ungmennafé-
lagsmóti í samanburði við
það.
En — jafnvel þar eð dé-
skotans samanburðurinn
við afrek manna af öðrum
þjóðum á næsta leyti. Ein-
hverra hluta vegna, mest-
megnis vegna misskilnings
líklega, þykir ekki annað
hlýða en að senda hóp-
íþróttamenn okkar út í
lönd í keppnileiðangra, eða
bjóða erlendum hópíþrótta
mönnum heim í sama tíl-
gangi. Með tilliti til þess,
sem áöur er sagt, að hjá
okkur hefur það alltaf ver-
ið frásögnin af afrekunum
sem gilti, er þetta ekki ein-
ungis út í bláinn, heldur
beinlínis skaðlegfc fyrir frá
sagnarafrekið oftastnær.
Að vísu getur það verið
mikil íþrótt að lýsa ósigri
þannig að hann verði stór-
sigur í meðvitund þeirra
er les — og það afrek gátu
forfeður íþróttafréttaritara
okkar leikið, því að þá voru
afrek ekki miðuð við mörk.
Þegar tillit er tekið til þess
hve einmitt þessi marka-
tala, sem sjaldan eða aldrei
stendur okkur í vil, er af-
rek íþróttafréttaritara okk-
ar kannski á stundum enn
meir, en . . . en markatal-
an, það verður ekki gengið
framhjá henni, þegar um
slíkan hópmannjöfnuð er
að ræða. Þó virðist ekki
með öllu útilokað að þarna
megi finna ráð. Einfalt ráð,
eins og jafnan þegar um
snjallræði er að ræða. —
Banna leiðangra innlendra
hópíþróttamanna til ann-
arra landa og um leið heim
sóknir erlendra hópíþrótta
manna hingað. Ekki hvað
sízt erlendra knattspyrnu-
manna.
Með því móti yrðu afrek
hópíþróttamanna okkar
fyrst og fremst komin und-
Framh. á bls. 3.