Framsóknarblaðið - 29.02.1956, Blaðsíða 2

2
FRAMSÓKNARBLAÐIÐ
VfiTN
[Framsóknar- j
blaðið |
) RITSTJÓRI og |
( ÁBYRGÐARMAÐUR: )
) ÞORSTEINN Þ. VÍGLUNDSSON \
) AFGREIÐSLU ANNAST: )
( SVEINN GUÐMUNDSSON. )
) GJALDKERI BLAÐSINS: (
) SIGURGEIR KRISTJÁNSSON )
( AUGLÝSINGAR ANNAST: )
) SVEINBJ. GUÐLAUGSSON. (
Samvinnaa. í þjón-
usfu fólksins
Samvinnutryggingar hafa á-
kveðið að endurgreiða til hinna
tryggðu 2.818.000 krónur fyrir
tryggingarárið 1955, og verður
þessu fé skilað aftur til þeirra,
sem tryggðu í brunadeild og sjó
deild félagsins. Þá hafa Sam-
vinnutryyggingar ákveðið, að
brunatryggingar húsa hjá félag-
inu skuli framvegis einnig gilda
fyrir snjóflóð ári þess að iðgjald
hækki, og má þannig segja, að
allir, sem eiga iiús sín tryggð hjá
samvinnutryggingum, fái nú ó-
keypis snjóflóðatryyggingu.
Stjórn Samvinnutrygginga tók
þessar ákvarðanir á fyrsta fundi
sínum á þessu ári, sem haldinn
var fyrir nokkru, en Samvinnu
tryggingar eiga íp ára afmæli
síðar á árinu. Samvinnutrygging
ar byrjuðu að endurgreiða tekju
afgang sinn 1948 og hafa nú, að
meðtöldum 2,8 milljónum 1955,
endurgreitt því fólki, sem trygg-
ir hjá félaginu, samtals 9,6 millj
ónir króna.
Tekjuafgangurinn verður að
nokkru leyti greiddur út og að
nokkru lagður í stofnsjóð við-
skiptamanna Samvinnutrygg-
inga. Allir þeir, sem hafa bruna
tryggt á árinu, fá endurgreitt
15% af iðgjöldum þannig, að
10% verða dregin frá endurnýj
unariðgjöldum, en 5% lögð í
stofnsjóð. í sjódeild verða endur
greidd 25% af iðgjöldum fyrir
vörur tryggðar í flutningi, 10%
útborguð og 15% lögð í stofn-
sjóð. Fyrir skipatryggingar
verða endurgreidd 10%, 5%
útborguð og önnur 5% lögð í
stofnsjóð og fyrir ferðatryygging
ar 20%, þar af 10% útborguð
og 10% lögð í stofnsjóð.
Því miður er enginn tekjuaf-
gangur af bifreiðatryggingum í
Fulltrúar meirihlutans í bæj
arstjórn liafa ekki sjaldan minnzt
á þörfina á því að gera eitthvað
raunhæft til að afla bæjarbúum
meira vatns. Bæjarstjóri hefur
samkvæmt ósk bæjarráðsmanna
samkvæmt ósk bæjarráðsmanna,
spurzt fyrir um það hjá verk-
þar yrði um tæknilega aðistoð
að ræða í þeim efnum.
ár, og stafar það af hinni geig-
vænlegu augningu umferða-
slysa og árekstra, auk þess sem
viðgerðir og efni til bifreiðavið-
gerða hafa hækkað verulega.
Varð afkoma bifreiðadeildar sem
næst þannig, að iðgjöld og tjón
stóðust á, en allur tilkosnaður
deildarinnar var tap félagsins.
Var afkoma á kaskotryggingum
sérlega slæm.
ÓKEYPIS
SNJÓFLÓÐATRYGGING
Snjóflóð valda oft tjónum og
mannskaða hér á landi, eins og
aljrjóð er kunnugt. Hafa flóðin
valdið mjög tilfinnanlegum
tjónum á ýmsum stöðum á land
inu, en snjóflóðatryggingar
hafa ekki verið til liér á landi
fyrr, svo að ómögulegt hefur ver
ið að forðast fjárhagslegt tjón af
flóðunum.
Framkvæmdastjóri Samvinnu
trygginga liefur athugað mál
Jjetta og komizt að þeirri niður
stöðu, sem fram kemur f ákvörð
un stjórnar trygginganna. Verða
jjví öll hús í landinu, sem bruna
tryggð eru hjá Samvinnutrygg-
ingum, framvegis einnig trvggð
fyrir snjóflóðum. U111 bætur
fyrir slík tjón verður farið eftir
sömu reglum og um brunatjón.
Iðgjald húsatrygginganna verð-
ur óbreytt þrátt fyrir þetta.
IÐGJÖLD YFIR
30 MILLJÓNIR KRÓNA.
Arið 1955 var langstærsta
veltuár Samvinnutryygginga og
jukust iðgjöld um 8,5 milljónir
á árinu eða 38%. Námu heild-
ariðgjöld samkvæmt bráðabirgða
yfirliti rösklega 30 milljónum
króna.
Framkvæmdastjóri Samvinnu-
trygginga er Jón Ólafsson, en
auk lians í framkvæmdastjórn
félagsins þeir Björn Vilmundar-
son og Jón Rafn Guðmunds-
son. I stjórn félagsins eru nú:
Erlendur Einarsson, formaður,
Jakob Frímannsson, Karvel Ög-
mundsson, Kjartan Ólafsson og
Isleifur Högnason.
Skortur á nógu góðu og nógu
miklu vatni, er eitt þeirra mála,
er bíða úrlausnar til úrbóta. Öfl
un meira vatns, og á annan liátt
en af húsþökunum einum, fyrir
bæjarbúa, hefur verið rætt um
og ritað meðal bæjarmanna
mörg undanfarin ár.
Tilraun var gerð hér fyrir
nokkrum árum að bora eftir
vatni, og til þess var varið all-
miklu fé ,en án nokkurs árang-
urs. Að svo fór í það sinn, ætla
ég að stafað hafi m. a. af skorti
á tækni. Síðan hefur orðið stór-
felld framför í tækni til að bora
eftir vatni.
Seint á s. 1. kjörtímabili bæj-
arstjórnar hér leitaði hún um-
sagnar og athugunar Atvinnu-
deildar Háskólans á möguleik-
um til að ná meira vatni til
neyzlu og aukinna iðnaðarþarfa.
Átti ég nokkurn þátt í því, að
hingað kom Tómas Tryggvason
jarðfræðingur, og gerði hann at-
huganir hér að lútandi. Benti
hann bæjarstjórn jafnframt á
tiltækilega möguleika til vatns-
öflunar. Þáverandi bæjarfulltrú
ar fengu umsögn jarðfræðings-
ins til athugunar.
Jarðfræðingurinn taldi aðal-
lega tvær leiðir, er til greina
gætu komið: 1. Ná ofanjarðar-
vatni, og nefndi þá til þess
svæðið milli Háar og Hellna-
nefs.
Miðað við meðal regnfall und-
anfarin 10—20 ár, taldi hann. að
vatnsmagn af því svæði, er hægt
væri að beizla, mundi nægja bæj
arbúum. um sinn og jDeim iðn-
aði, er j>á var rekinn hér. En
fyrst og fremst voru ]>ó þarfir
hafnarinnar og iðnaðarins hafð
ar í huga, er þessi leið til vatns-
öflunar var rædd. Reynslan hef-
ur líka sýnt, við endurbætur á
Vatnspóstinum í Botni, er
stuttu síðar var gerður með leng
ingu á skurði undir Hellnenef,
að um verulegt vatnsmagn er
hér að ræða, og auka má það'
stórlega. Veldur hér miklu uui,
hve móbergið Iieldur vel vatni
eftir að það liefur orðið mettað.
Öflun vatns á þennan liátt
mundi kosta tiltölulega sáralítið
fé. Víðar á eyjunni má afla vatns
á þennan hátt. Verður þó ekki
farið nánar út í það hér.
2. Bora eftir vatni og ná á
þann hátt grunnvatni frá landi.
Á Jrví leikur nú enginn vafi,
að tæknilega er það hægt.
En að sjálfsögðu eru á því
ýmsir örðugleikar. í fyrsta lagi
er undir hælinn lagt, að lijót-
lega takist að liitta á vatnsæð.
Gera verður því ráð fyrir, að
boraðar verði nokkrar holur, áð
ur en árangur fæst. í öðru lagi
má gera ráð fyrir, að hraunið á
eyjunni standi alldjúpt, en beztu
skilyrðin til djúpborunar er
fast berg. Hraunið er hylskið,
og lausar steinvölur geta torveld
að mjög borun.
Á milli lands og Eyja mun
sumstaðar vera allt að 50 faðma
dýpi. Líklegt má telja að bora
þyrfti að minnsta kosti 200 m.
djúpa holu.
Þessi leið til vatnsöflunar
verður bersýnilega fjárfrek,
mundi sennilega kosta nokkrar
milljónir króna, en hún hefur ó-
neitanlega alla aðra kosti fram
yfir öflun ofanjarðarvatns á
Heimaey. Nýtt atriði kemur og
hér til greina, er styður að því
að reynt verði að bora eftir djúp
vatni.
Síðan kjarnorkuöld rann upp,
hefur kornið á daginn, að geisla
virk ský frá sprengingu kjarn-
orkusprengja berast landa á milli
óraleiðir, og geta jiar með gert
regnvatn skaðvænt. Við, sem
aðeins höfum vatn af þökum,
erum því í nokkurri hættu af
þessum skaðvaldi.
Bæjarstjórnin hefur með fram
angreindri samþykkt horfið að
j)ví ráði að gera tilraun með að
bora eftir vatni.
Vatnsöflun er aðkallandi mál
fyrir bæjarbúa og atvinnulífið
hér. Enn hefur það, sem af er
þessu kjörtímabili, orðið að
sitja á hakanum vegna enn nauð
synlegra framkvæmda, þ. e.
hafnarframkvæmdanna. Vonir
standa til, að tilraun verði gerð
á næstunni með borun eftir
vatni. Við hana eru bundnar
miklar vonir um góðan árangur,
og reynt verði með tiltækileg-
um ráðum að láta margra ára
draum fólksins hér rætast um
ferskt, gott og nægjanlegt vatn
öllum til handa.
S. G.
Fiskiðjuver.
Framhald af 1. síðu.
afstöðuna til jiessara eiginhags-
munamanna, þó að þeir hafi áð-
ur troðið sér inn í miðstjórnir
pólitískra flokka, sem hlynna
vilja að samvinnustefnunni og
efla hana.
7g leyfi mér að mælast til
þess við forustumenn okkar, sem
unna samvinnustefnunni og
hafa aðstöðu til að vinna að
framgangi hennar á „æðri stöð-
um“, að þeir hreyfi þessu stór-
máli, stofnun fiskiðjuvers á
samvinnugrundvelli, og ræði það
við valdamenn á veldisstólum
hið allra fyrsta.
Þ. Þ. V.