Framsóknarblaðið - 24.02.1983, Side 2

2
FRAMSÓKNARBLAÐIÐ
Það er hált á
hneykslunarhellunni
Blaðstjóm:
Andrés Sigmundsson (ábm.) - Sigurgeir Kristjánsson
Jón Eyjólfsson - Georg Stanley Aðalsteinsson
Sigurður Gunnarsson - Jóhann Bjömsson
Oddný Garðarsdóttir - Bima Þórhallsdóttir
Guðmundur Búason
FRAMBOÐSRAUNIR
Það dylst engum sem með landsmálum fylgjast, að
miklar hræringar eiga sér nú stað innan stjórnmála-
flokkanna. Nú standa yfir prófkjör vegna komandi
alþingiskosninga og í þeim hefur hin mikla togstreita,
sem er í þjóðfélaginu endurspeglast alveg greinilega.
Er þess skemmst að minnast að í prófkjöri Sjálfstæð-
ismanna í Reykjavík þá hrapaði formaður flokksins,
Geir Hallgrímsson, niður í 7da sæti, sem þýðir það,
miðað við óbreytta skipan kjördæmamála, að hann
kæmist alls ekki inná þing.
Og heldur væri sú staða einkennileg sem upp kæmi,
ef formaður stærsta flokksins næði ekki kjöri til
alþingis, eða hver myndi t.d. leiða stjórnarmyndunar-
viðræður fyrir hönd Sjálfstæðisflokksins þegar þar að
kæmi, ef svo færi.
Yrði Albert sem óneitanlega kom út sem sigurvegari
í prófkjörinu í Reykjavík, yrði það varaformaðurinn
Friðrik Sophusson, eða kæmi ef til vill einhver nýr
maður til?
Mér finnst eðlilegt að menn velti því fyrir sér hvort
ástæða sé til að styðja þann flokk sem ekki hefur meira
álit á formanni sínum en svo að hann er settur niður í
7da sæti.
En það er víðar en í Reykjavík sem Sjálfstæðismenn
hafa átt erfiða daga vegna framboðslista sinna og er
reyndar ekki séð fyrir endann á þeim raunum ennþá.
Á Vesturlandi og Norðurlandskjördæmi vestra héldu
þeir prófkjör nýlega og í báðum kjördæmum sigruðu
stuðningsmenn Gunnars-armsins með miklum yfir-
burðum.
Á Vestfjörðum brá Geirs-armurinn á það ráð að
ákveða listann einhliða í kjördæmisráðinu, til þess að
útiloka stuðningsmenn Gunnars, en eftir fréttum að
dæma virðist það muni leiða til þess að Gunnars-menn
verði þar með sér framboð.
Hér í Suðurlandi urðu miklar sviptingar hjá þeim,
sem enduðu með því að Guðmundur Karlsson alþm.
féll niður í fimmta sæti í prófkjöri, en í hans stað skaust
Árni Johnsen, fyrrverandi Eyjamaður, upp í annað
sætið og má ætla að mörgum Vestmannaeyingum og þá
sérstaklega þeim sem í atvinnurekstri standa, þyki það
ekki góð skipti, þar sem Guðmundur er vel kunnur
atvinnurekstri hér í Eyjum og starfaði þar framarlega,
áður en hann fór á þing.
Svipaða sögu er að segja úr fleiri kjördæmum og allt
virðist þetta benda til þess sama og það er að stuðn-
ingsmenn Sjálfstæðismanna í ríkisstjórn eru í raun mjög
fjölmennir. Og þetta undirstrikar, að mínu áliti, þær
geysilegu og ég vil segja næstum ótrúlegu vinsældir, sem
núverandi stjórn nýtur enn og hefur jafnan notið meðal
þjóðarinnar.
Hjá Alþýðuflokknum e'r hver höndin upp á móti
annarri og hefur reyndar verið svo allt frá því að
Kjartan Jóhannsson hrifsaði til sín formennskuna í
flokknum af Benedikt Gröndal á heldur lágkúrulegan
hátt að margra áliti.
Er þess skemmst að minnast er Vilmundur yfirgaf
flokkinn til þess að gangast fyrir stofnun Bandalags
jafnaðarmann. Og nú síðast sögðu tveir af forystu-
mönnunum af sér öllum trúnaðarstöðum í þágu
flokksins.
Okkur Framsóknarmönnum hefur sem betur fer
tekist að leysa okkar framboðsmál á farsælan hátt
víðast hvar, enn sem komið er og er nú alllangt síðan
gengið var frá listanum bæði hér í Suðurlandskjördæmi
og víðar.
Fyrir bæjarstjórnarkosningar
á s.l. vori Iofuðu fulltrúar sjálf-
stæðismanna bæjarbúum gulli
og grænum skógum ef þeir
næðu meirihluta í bæjarstjórn-
inni. Þeir gáfu fyrirheit um
sparnað í rekstri bæjarfélags-
ins. Útgjöld til Ráðhússins og
tæknideildar, sem voru sérstak-
lega illa ræmd í þeirra skrifum,
skyldu verða stórlega skorin
niður. Nú þegar framkvæmdir á
vegum bæjarins eru að falla
saman, og umsvif þeirra vegna
stórminnka, ber furðu lítið á
sparnaði í þessum liðum í ný-
afgreiddri Fjárhagsáætlun
bæjarins. Jafnvel fyrrverandi
kjósendur Sjálfstæðisflokksins,
furða sig nú á því hvað grænu
skógar íhaldsins felldu laufin og
fölnuðu snemma á sumrinu í
fyrra. Leikur grunur á að fúa-
sveppir sýndarmennskunnar
hafi leynst í trjástofnunum og
hæpið að þeir beri sitt barr
framar.
Önnur hneykslunarhella
voru hitaveitugjöldin. Þar
þóttust fulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins heldur betur hafa
tromp á hendinni, þar sem fyrir
lá fræðilegur útreikningur, sem
benti til að þörf væri á hækkun
upp á 30% fyrsta maí á fyrra
ári, ef miðað væri við 10 ára
nýtingartíma hraunvarmans.
Forsendur voru þær, að hita-
veitan stæði undir sér fjárhags-
lega, og orkuöflunarmann-
virkin á hrauninu ásamt lögn-
um að dælustöð yrðu að fullu
greidd og afskrifuð á sama
tíma, það er á 10 árum. Miklar
hækkanir á hitaveitugjaldi eru
stórmál, sem ábyrgir bæjarfull-
trúar taka ekki nema þeir séu
sannfærðir um að hjá því verði
ekki komist.
Mér fannst t.d. rökin fyrir því
að hraunvarminn entist aðeins í
10 ár ekki nógu sterk, og taldi
að þörf væri á að kanna það
mál, með það í huga að unnt
kynni að vera að dreifa
greiðslubyrðinni á lengri tíma.
Þá lagði ég áherslu á, að hraða
tengingu þeirra húsa og bygg-
inga, sem ekki voru komnar í
samband til að auka tekjurnar.
Hugmyndir um hagstæðari
langtímalán komu einnig til
umræðu í fyrrverandi meiri-
hluta, í því skini að létta rekst-
urinn. Fregnir herma að Hita-
veita Suðumesja hafi þegar
komið sínum málum fyrir með
þdim hætti. Pá leit ég svo á að
hugsanlegt væri, að bæjar-
sjóður hlypi eitthvað undir
baggann, svo sem gert var
varðandi Vatnsveitu Vest-
mannaeyja á sínum tíma. Þá
komst maðdr ékki hjá því, að
hlusta á raddir frá Alþingi um
—Sigurgeir Kristjánsson
að jafna bæri hitakostnað í
landinu, sem er réttlætismál, og
þýðingarmikið varðandi búsetu
fólksins í landinu.
Framanrituð atriði em
nokkur rök fyrir því, að það var
ekki rétt sem fulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins báru fram, að
vinstri menn væru búnir að
ákveða hækkun hitaveitugjalda
um 30% strax eftir kosningar ef
þeir héldu meirihluta. 30%
hækkun á hitaveitugjöldum
ofan á aðra „skattpíningu”
vinstri manna, varð í skrifum og
munni fulltrúa sjálfstæðis-
manna slík hneykslunarhella
og fordæming að langt verður
að leita til að finna annað eins.
Fyrir kosningar kunnu þeir ráð
til að láta hitaveituna bera sig
án þess að hækka gjaldið um
eitt einasta prósent fram yfir
verðlagshækkanir. Meira að
segja bólaði á því að þeir teldu
unnt að lækka það hlutfallslega
með því að reikna verð-
hækkanir eftir kaupgjaldsvísi-
Þegar fyrrverandi meirihluti
bæjarstjórnar fór frá, var gerð
úttekt á stöðu bæjarsjóðs og
stofnana hans miðað við 31.
maí 1982. Sú úttekt var unnin
af löggiltum endurskoðanda,
Gunnari Zoéga. í ljós kom, að
fjárhagsstaða bæjarsjóðs og
stofnana hans var góð og engin
athugasemd gerð af endur-
skoðanda.
Síðan gerðist það eftir valda-
töku núverandi meirihluta
Sjálfstæðisflokksins, að allt fer
úr böndum og síga fer á ógæfu-
hlið. Sú góða samvinna sem
fyrrverandi meirihluti bæjar-
stjórnar hafði haft við lána-
stofnanir var eyðilögð og
stjómleysi í peningamálum
bæjarins tók við. Jafnframt fór
samþykkt fjárhagsáætlun fyrir
árið 1982 úr skorðum seinni
hluta ársins vegna óstjórnar og
tölu í stað byggingarvísitölu.
En hvað er þá orðið okkar starf
í þessu máli, gæti bæjar-
stjómarmeirihlutinn spurt
sjálfan sig.
Það fór fljótlega að heyrast
úr herbúðum sjálfstæðisfulltrú-
anna, að þeir hefðu í huga að
hækka hitaveitugjaldið í áföng-
um. Við þá ákvörðun hafa þeir
staðið, meira að segja á
kosningaárinu, með því að
ljúka tveimur fyrstu áföng-
unum og þar með nálega 20%
hækkun umfram verð-
hækkanir, sem enn eru reikn-
aðar eftir byggingarvísitölu.
Svona harkalega er hægt að
hrasa á hneykslunarhellunni.
Svo em minni spámenn í
flokknum famir að skrifa um
þessi mál, tvær greinar í sama
blað. Annars vegar er, að vísu
óljóst, dregið fram hvað bæjar-
búar þyrftu að greiða í hitunar-
kostnað miðað við olíukynd-
ingu, og þá verið að minna á, að
þrátt fyrir allar hækkanir sé
hitaveitan hagstæð. Hins vegar
er skuldalisti hitaveitunnar
birtur, að því er virðist til að
réttlæta þegar framkomnar
hækkanir á hitaveitugjaldinu,
og boða meira af svo góðu.
Þannig eru þá efndimar á
einu helsta kosningaloforði
fulltrúa sjálfstæðismanna fyrir
bæjarstjómarkosningamar.
aðhaldsleysis þannig að í lok
ársins 1982 fóm framúr-
keyrslur yfir svo milljónum
skiptir. Greinilegt er, að fjár-
hagsáætlun 1983 er bein af-
leiðing þessarar óstjómar og
verða til dæmis verklegar
framkvæmdir með alminnsta
móti, sem hér hefur verið um
árabil. Verklegar framkvæmdir
hafa verið miklar í Vestmanna-
eyjum á undanfömum ámm.
Við hörmum að stjóm Sjálf-
stæðisflokksins skuli verða til
þess, að samdráttur á verk-
legum framkvæmdum eigi sér
stað. Það er nú ljóst, að bæjar-
sjóður á í mestu greiðslu-
erfiðleikum sem hann hefur átt
í um áraraðir eftir aðeins 8
mánaða forystu Sjálfstæðis-
flokksins. Af þessum sökum
munum við ekki taka þátt í
atkvæðagreiðslu um fjárhags-
áætlun bæjarsjóðs Vestmanna-
eyja og stofnana hans fyrir árið
1983 eins og hún liggur fyrir við
seinni umræðu og lýsum allri
ábyrgð vegna fjárhagsáætlunar
á hendur núverandi meirihluta
bæjarstjómar.
Vestmannaeyjum, 15. feb. ’83
Sveinn Tómasson
(sign)
Þorbjöm Pálsson
(sign)
Andrés Sigmundsson
(sign)
Ekki þarf það nú að vera einhlítur mælikvarði á gæði
flokka, hvernig þeim gengur að koma saman framboðs-
listum sínum, en óneitanlega hlýtur maður að efast um
hæfni flokkanriá til að takast á við stjórnun landsmála,
ef þeim tekst ekki að koma saman framboðslista sínum
svo skammlaust sé.
Og lágmarkskrafan hlýtur að vera sú að stuðnings-
menn hvers flokks beri það mikið traust til formanns
síns, að þeir treysti sér til að styðja hann í öruggt sæti á
framboðslistanum.
FJARH AGS AÆTLUN:
BOKUN
MINMIILUTANS
Guðmundur Búason