Siglfirðingur - 10.12.1960, Blaðsíða 4

4
SIGLFIRÐINGUR
t
ðSKAR SVE1NSS0N
FRÁ STEINAFLÖTUM
Það mun margia hafa sett
hljóða, er !þeir fréttu lát Óskars
Sveinsonar frá Steinaflötum, hinn
25. sept. sl. Hann kom hingað til
Siglufjarðar seint í ágústmánuði
í sumar, og undirritaður hitti
hann sem snöggvast hér á Aðal-
götunni og við tókum tal saman
og hann virtist hress og kátur og
það var ákveðið, að Óskar kæani
heim til mín og við spjölluðum
saman, eins og við höfðum svo oft
áður gert, en hann kom ekki.
Hann hafði mjög stutta viðdvöl
hér í firðinum, líkt og hann væri
kominn til að kasta kveðju á sigl-
firzku fjöllin í síðsumarskrúða,
kveðja hlíðar og tinda æskustöðv-
anna.
Skömmu eftir að hann fór héð-
an og suður til Reykjavíkur, frétt-
ist um veikindi hians, en fáa mun
hafa rennt gnm í, að hér væri
komið að ieiðarlokum, enda maður
á 'bezta aldri, og það var fremur
sem ihann hafði náð góðri heilsu
að lokinni dvöl á heilsuhæli fyrir
ekki alllöngu síðan.
Óskar var fæddur hér í Siglu-
firði hinn 6. maí 1916, og voni
foreldrar hans hin kunnu sigl-
firzku heiðurshjón, Geirlaug Sig-
fúsdóttir og Sveinn Jónsson, tré-
smlðameistari frá Steinaflötum.
Þau hjón þekkja allir Siglfirðing-
ar og þau voru í marga áratugi
í hópi mætustu borgara þessa
bæjar, sakir dugnaðar og mann-
kosta. Sveinn, faðir Óskars, var
hinn mesti dugniaðarmaður, og
hann mun hafa reist fleiri síldar-
stöðvar og síldarhús hér í firð-
inum, bæði fyrir Islendinga og
Norðmenn, en nokkur annar smið-
ur. Sveinn var mjög eftirsóttur til
slíkrar mannvirkjagerðar, sakir
dugnaðar og hagsýni. Og ég man
það, að faðir minn mat Svein
mjög mikils, og fól honurn að
stækka og endurbyggja síldar-
stöð sína 1925—26, og taldi fáa
geta leyst það betur af hendi en
hann. Óskar ólst upp á Steinafiata
heimilinu í hópi glaðværra og dug-
mikilla systkina, og eins og að
líkum lætur, fór hann ungur að
árum að handleika hamar og sög
með föður sínum, og það 'kom
fljótt í ljós, 'hve hagur hann var
og hugmyndaríkur. Hann var
mjög kapsamur og vinnugefinn og
hann sá snemma hve mörgu var
ábótavant í húsbyggingum hér í
Siglufirði, sem auðvitað stafaði af
því, hve einangrun og þekkingar-
skortur var mikill hér, fremnr en
af efnaskorti.
Óskar þráði að koraast út fyrir
landssteinana, til að afla sér þekk-
ingar, og það þótti talsvert mikið
átak fyrir rúmum tuttugu árum,
að brjótast til náms erlendis, og
ekki voru þeir margir, Siglfirð-
ingarnir, sem gátu sótt sér þekk-
ingu og menntun í framandi lönd-
um fyrir tuttugu til þrjátíu árum
síðan. En Óskar kleif þrítugan
Jiamarinn, og sumarið 1938 tók
hann sér far með lestaskipi, er
flutti síldarfarm til Svíþjóðar, og
hélt austur yfir hafið. Hann inn-
ritaðist í bygingafræði og teikni-
skóla í Gautaborg strax eftir kom-
una til Svíþjóðar, og þar fann
hann það, sem hann hafði dreymt
um: tækni og þekkingu í sínu fagi.
Undirrituðum er vel kunnugt um
það, að Óskar notfærði sér dvöl-
ina ytra ’kappsamlega til að auka
á þekkingu sína og nema hagnýt-
ar nýjungar í byggingariðnaði.
Námið þar ytra var bæði bóklegt
og verklegt, og ekki virtist hin
erlenda tunga tefja fyrir honum.
Hann imun hafa skilað útreikning-
um og verklegum viðfangsefnum
með prýði og hlaut maklegt lof
kennara sinna. Og í árslok 1939
kom Óskar aftur hingað heim og
setti á stofn teiknistofu hér í bæn-
um, sennilega fyrstu, sjálfstæðu
teiknistofuna, er hér hefir starfað,
viðfangsefnin streymdu að honum
bæði héðan og utanbæjar.
Hann fék strax orð á sig fyrir
smekkvísi, skynsamlegar áætlanir
og rétta útreikninga og mun hafa
yfrið nóg að starfa.
Sjálfur réðist hann í að byggja
tvö ný hús við iLaugaveginn, er þá
var að mestu óruddur, og seldi
svo hús þessi einstaklingum.
Þetta var 1940—1941. Og um
þetta leyti var sótt fast eftir að
hann 'tæki að sér stórbyggingar,
einkum á Suð-Vesturlandi, þar
sem verkefnin voru stærri í siðum
en hér heima, og því fór svo, að
Óskar fluttist suður á land, fyrst
vestur á Snæfellsnes, þar sem
hann reisti stórt hraðfrystihús og
nokkur íbúðarhús, og síðar suður
á Akranes, þar sem hann teiknaði
og reisti hvert stórhýsið á fætur
öðru, svo sem Bíóhöllina, hrað-
frystihús Heimaskaga, sundlaug,
vita og ýmis stór og myndarleg
íbúðarhús. Loks fluttist hann svo
til Reykjavíkur og fékk stanf á
teiknistofu húsameistara ríkisins,
og má því segja, að hann hafi
verið eftirsóttur í sínu fagi og
skilað jafn góðum árangri og
þeir starfsbræður hans, sem lang-
skólagengnari kallast.
Óskar kvæntist árið 1941, á-
gætri konu, Rut Einarsdóttur,
ættaðri frá Snæfellsnesi. Þeirra
sambúð varð ekki löng, þau slitu
samvistum.
Það mætti rita margt um hlut-
deild þá, sem Óskar á í þróun
skíðaiþróttarinnar hér í Sigiufirði.
Á yngri árum var hann ágætur
skíðakappi og starfaði af lífi og
sál að því að efla skíðaíþróttina,
og hann vildi gera Sigluf jörð að
vetraníþróttamiðstöð, þannig, að
ekki eingöngu bæjarbúar yrðu
með í leiknum, heldur skyldi ráð-
ast í að byggja rafknúna lyftu, er
flybti skíðafóik upp 1 Hvanneyrar-
skál, þar sem geysistórar fann-
breiður bíða sbíðamanna, oft
langt fram á vor.
Óskar hafði aflað sér upplýs-
inga og gert áætlanir um kostnað
slíks mannvirkis, en ekki reyndist
kleift að fá næga samstöðu og á-
huga um málið, svo af fram-
kvæmdum varð ekki. Þó imun slík
lyfta, ásamt útbúnaði, ekki hafa
kostað yfir 15—18 þús. 'krónur, en
þetta var nú fyrir meira en tveim-
ur áratugum síðan og þá voru við-
horfin önnur en síðar varð. En
hugmynd Óskars var djörf, en
hún var sú, að gera Sigluf jörð að
miðstöð skíðaíþróttar með kennslu
og skíðamótum, fyrir innlenda og
jafnvel erlenda skíðaáhugamenn,
yfir þann tíma ársins, sem deyfð
og kyrrstaða hafði ríkt hór í bæn-
um og auka á þann hátt ýmsa
starfsemi og viðskipti í kaup-
staðnum, svo sem greiðasölu og
hótelrekstur og ýmsa þjónustu.
Hann var einn af stofnendum
skíðafélagsins „Skíðaborgar" hér
í bænum og hann var ágætur
skíðamaður á yngri árum og var
framarlega í röð 'beztu skíðakappa
hér í Siglufirði, og á meðan hann
dvaldi í Svíþjóð, keppti hann
nokkrum sinnum á skíðum og
vann þar tvo bikara fyrir göngu-
afrek á vegum Göteborg Skiklub.
Óskar var mjög kappsamur að
hverju sem hann gekk. Hann var
hamhleypa til allrar vinnu og
hann hiifði sér hvergi. Og það
mun aldrei hafa verið markmið
hans, að vinnustundimar yrðu
sem fæstar á viku hverri. Það er
öllu líkara, að hann hafi ofboðið
þreki sínu á þeim árum, er hinar
víðtæku stórframkvæmdir 1 bygg-
ingariðnaði hvíldu á 'herðum hans,
og sennilega hefir hann þá stimd-
um ekki gætt þess að miklu starfs
þreki má ofbjóða. En starfið og
áhuginn var honum allt, og
kannske hefir hann grunað, að
tíminn, sem mælir líf okkar, yrði
naumur.
Og nú er hann horfinn héðan.
Það ber að harma, að dvöl hans
varð styttri en mátt hefði ætla.
Og við, jafnaldrar hans, er ól-
umst hér upp í firðinum með hon-
um á þriðja og fjórða tug aldar-
innar, við söknum hans vissulega.
Við minnumst góðs drengs, sem
setti, þegar í æsku, viðfelldinn
svip á bæinn okkar, og þótt brot
af samtíð æskuára okkar hafi
horfið með honum, mun hans
Jólabókin í ár:
„Fagra land“
1 bókaflóði jólanna fljóta jafnan
með nokkrar úrvals bækur — og
er svo enn. Ein slíkra er bókin
„EAGRA LAND“ eftir Birgi Kjar
an. I henni fléttast saman, í sér-
lega skemmtilegum frásagnamáta,
lýsingar á landi okkar, náttúru
þess og dýralífi, sögufróðleikur
og áhrif þau, sem höfundur varð
fyrir á ferðum sínum um byggðir
og óbyggðir Islands. Þá eru í bók-
inni um 80 ljósmyndir, sem mikil
prýði er að-
Höfundi tekst að bregða upp, á
litríku máli, snjöllum svipmynd-
um, með sögulegri baksýn, af ein-
stökum byggðarlögum og lands-
hlutum, á þann hátt, að lestri
fylgja í senn skemmtan og fróð-
leikur. — Ekki er vafi á því, að
bók þessi er ein sú fremsta sinnar
tegundar, sem nú er völ á, og
verður yndisauki öllum þeim, sem
bókalestur iðka. Sérstakt erindi á
hún þó til skólaæskunnar, sem í
hana getur sótt margslunginn
fróðleik um land sitt og sögu
þess, auk þess sem stíU og máls-
meðferð er góður skóli og lær-
dómsríkur.
Bókin „FAGRA LAND“ er
jólagjöf, sem verður gefanda til
sóma og þiggjanda til ánægju. Ég
ljái henni 'beztu meðmæU.
S. F.
Frá Grímsey
Svo sem mörgum mun kunnugt
vera, er Grímsey einn af útvörð-
um þessa 'lands, um 30 mflur NA.
af Siglufirði og áMka langt í norð-
ur frá Húsavík. Gjögurtá, austan
Eyjafjarðar, er í 24 mflna fjar-
lægð frá eynni og er þangað styzt.
Eyjan er um 15 km2 að stærð,
7 km löng og röskir 3 km á breidd
þar sem hún er breiðust, en
mjókkar til endanna, sérstaklega
að norðan, þar sem hún endar í
hala, er „Fótur“ nefnist. Hæst er
eyjan að austan og vestan og
norðan, og er því gott skjól fyrir
norð-austan- og norðanáttinni.
Byggðin er að vestan, meðfram
ströndinni, sem er talsvert vog-
skorin. Hæðift á björgunum að
austan mun vera frá röskum 100
m, þar sem þau eru hæst, og er
sigið í þau á vorin til eggjafanga,
en mjög mikfll fugl verpir í björg-
unum og hafa ibúarnir af því
drjúgt búsflag. Lítið sem ekkert
er selt af eggjum úr eynni, en þó
er mikið um eggjasendingar í
land á vorin, því margir eru kunn-
ingjarnir, sem gjarnan þiggja fá-
(framhald á 2. síðu).
lengi verða minnst af okkur öllum,
sem hann þekktu.
K.H.