Austurland - 16.01.1976, Blaðsíða 2

2
austurland
Neskaupstað, 16. janúar 1976.
| dUSTURLAND j
% Útgefandi: í
? Kjördœmisráð AJþýðubandalagsins á Austurlandi \
Í?
Ritstjóri: Bjarni Þórðarson. %
NESPRENT |
MIAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA/VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV VVVVVVVYVVY VVVVWV VWV\ VV VW VW\AAAVV\V\ VV\ V
Fjáriagaafgreiðslan
Aígreiðsla íjárlaga nú og xnál henni tengd munu iengi minnis-
stæð þeim, sem þar fylgdust með.
Alilir vita, hve ríka áherslu sjálfstæðismienn lögðu á það að
geta sýnt það, sem þeir kalla minnkandi ríkisumsvif, en sem á
venjulegu máli kallast einfaldlega minni samfélagsleg þjónusta og
framkvæmdir.
Tilburðir í þessa átt voru greinilegir og vert er að undirstrika
skilyrðislausa hlýðni þeirra framsóknarmanna við þá tilburði, þó
suma virtist um tíma velgja við.
En lauðvitað komu þessir tilburðir ekki niður á þeim liðum,
sem snerti rekstur og beina eyðslu, þar 'urðu aðrir þættir til að koma
og þá urðu framkvæmdaþætitir og þeir félagslegu eðlilega fyrir
valinu.
En íhverjir voru svo heistu kostirnir, sem til var gripið, í
hverju lýstu þeir sér?
Fyrst og fremst með lántökum erlendis, þrátt fyrir mörg og
fögur orð um nýja stefnu í þeim málum. Eða muna menn efcki söng
þeirra sjálfstæðismannia undir vinstri stjórn um hættulega miklar
erlendar skuldir, þegar þó var um að ræða !án vegna nauðsynlegrar
og sjálfsagðrar atvinnuppbyggingar í landinu, þegar verið var
að taka lán til verðmætasfcöpunar 1 stað þess, sem nú blasir við,
hrein eyðslúlón.
En meira þurfti að gera og best er að refcja helstu þættina
stuttlega.
500 milljónir voru íærðar til sveitarfélaganna á grundvelli
nýrrar verkefnaskiptingar.
Hafi menn lagt trúnað á skraf þeirra sjálfstæðismanna um
auknar tekjur til handa sveitarfélögunum þá hefði hér átt að vera
um beina tilfærslu að ræða, án þess nofckur ný verkefni fylgdu.
En vitanlega viar ekki hægt að búast við neinni samkvæmni í orð-
um og athöfnum, hvað þetta snerti.
Og það, sem lakast er, skiptin voru síður en svo jöfn, ekfci einu
sinni miðað við næsta ár, hvað þá framtíðina allt var það sveitar-
félögunum í óhag, fyrir utan það, að með þessari tilfærslu var
framsókn að ógildia merkilega lagasetningu frá vinstri stjórnar
árunum til þess eins að þóknast duttlungum sjálfstæðismanna.
Hér var um að ræða þátttöku ríkis í byggingu élliheimila og
rekstri dagvistunarstofnana, lög sem ollu miklum breytingum í
framfaraátt í báðum tilfellum og voru þó rétt að byrja að sanna
gildi sitt.
Allir félagslega hugsandi menn hljóta að viðurkenna réttmæti
bess, að samfélagið taki hér þátt í ti!l örvunar framkvæmda og
iukins félagslegs jiafnréttis.
Að hvoru tveggja skal vikið sérstaklega síðar.
En tökum dæmi um skiptin af öðrum vettvangi. Vilhjálmur
menntamálaráðherra vor hafði í þingbyrjun í haust lagt fram
ágætt lagaifrumvarp um almenningsbókasöfn og var stoltur af.
Þetta frumvarp var hins vegar endanlega slegið af með verkefna-
skiptunum svokölluðu.
Skv. frv. áttu 23 millj. að renna til safna á næsta ári, 46 á þar
næsta ári og 1978 áttu lögin að taka gildi að fullu með 69 millj. kr.
framlagi, allt miðað við núgildandi verðlag. í skiptunum nú gilti
Sitt af hverju
Framhald á 4. síðu.
að tryggja að sjóðirnir geti rækt
hlutverk sitt sómasamlega.
Lífeyrissjóðirnir og
lánveitingar
Snar þáttur í starfsemi lífeyr-
issjóðanna er lánveitingar til
sjóofélaga vegna íbúðabyggmga,
auk þess sem þeir hafa lagt Hús-
...smálastofnuninni til mikið
fé. Þessi starfsemi hefur verið
mjög þýðingarmikii og auðveld-
að mörgum að eignast þak yfir
höfuðið.
Ungt fólk metur almennt
þennan þátt í starfsemi sjóðanna
meir en lífeyristryggingiuna, sem
það gæti átt von á eftir áratugi.
Yrói horfið að því fyrir-komu-
iagi, sem á er minnst hér að
íi aman, féllu lánveitingar niður,
þar sem tekjur sjóðanna yrðu
gireiddar út jöfnum höndum sem
ufeyrir. Jafnframt því, sem það
fyrirkomulag yrði tekið upp,
þarf að opna mönnum aðrar leið-
ir til þess að fá byggingalán og
þá helst með því að sjá Húsnæð-
ismálastofnuninni fyrir auknum
LEIÐRÉTTING
í viðtali „Þar er allt í eyði“,
slæddust inn hvimleiðar villur,
sem nauðsyn ber til lað leiðrétta.
Hið rétta er: Á Stuðlum
bjuggu Sigurður Finnbogason og
Pálína Þorleifsdóttir.
Innsti bær suðurbyggðar var
Viðfjörður. Þar bjuggu Sveinn
Bjarnason og Ólöf Þórarinsdótt-
ir.
Á Seli bjó Halldór Marteins-
sqn og kona hans Guðrún
Jósepsdóttir.
Biðjumst velvirðingar á mis-
tökunum.
Ritnefnd.
tekjum svo að hún geti aukið
lán sín a. m. k. sem nerna lán-
'um þeim, sem rnenn a'lmennt
eiga nú kost á úr lífeyrissjóðun-
um.
Sparifé
Lxn sparifé landsmanna gildir
að því leyti hið sama og um
lííeyrissjóðina, að það rýrnar
stööugt vegna verðbólgunnar.
Vextir hrökkva engan veginn til
þess að höfuðstóll verði óbreytt-
ur að kaupmætti. Þessi stað-
reynd er mönnum lítil hvöt til
sparnaðar.
Það eru fyrst og fremst hinir
almennu borgarar, sem eiga
spariféð. „Framkvæmdamenn-
irnir“ eiga ekki sparifé. Þeir eru
með aJt sitt fé í braski og gróða-
bralli og til viðbótar sparifé
hinna, sem þeir fá fyrir milli-
'göngu bankanna.
Það er hart fyrir mann, sem
reynir að leggja fyrir fé til að
tryggja framtíð sína t. d. í ell-
inni, svo hann þurfi ekki að vera
öðrum fjárhagslega háður, eða
leitast við að safna fé til að kom-
ast yfir einhverja eign,
að horfa á spariféð tapa
gildi sínu ár frá ári og standa
næst'um slyppur uppi þegar ald-
urinn færist yfir.
Það er engu minna réttlætis-
mál að tryggja raungildi spari-
f jár en fjár lýfeyrissjóðanna. Til
þess hljóta að finnast leiðir. Þjóð
félagið getur ekki verið þekkt fyr
ir að koma fram eins og óprútt-
inn ræningi gagnvart þeim sem
af litlum tekjum eru að leitast
við að leggja eitthvað til hliðar.
Eyðslustefnan er það rík í verð-
bólguþjóðfélaginu, að ástæða er
til að búa þannig um hnútana að
menn verði hvattir til sparnaðar.
Það mundi breyta viðhorfum
manna svo að þeir telj i meiri hag
i því að spara fé sitt en eyða því,
cft í gagnslitla hluti og lítt eftir-
sóknarverðar skemmtanir.
— B. Þ.
þessi liður, yfirfærður frá ríki til sveitaríélaga 20 millj., nægði
sem sé ekfci til næsta árs, hvað þá meir.
En hverju skipti það, ef hægt var að íesta 500 milljóna króna
rós 1 hnappagat fjármálaráðherrans og 'liofa hann síðan fyrir
minnkandi ríkisumsvif í stuðningsblöðum hans.
Auðvitað féllst Vilhjáimur frekar á þetta en frumvarpið sitt
góða frá haustdögunum sælu.
En Vilhjálmur hafði afsökun, hann ætlaði að ná til sín fúlgu
nokkurri af 500 millj ónunum til rekstrar fræðsluskrifstofanna í
landshlutunum og leysa þar með þeirra vandamál og sveitarfélag-
anna um leið.
Um þetta voru lengi vel höfð góð orð af þeirn sjálfstæðismönn-
um, en raunin varð vitanlega sú, að Vilhjálmur féfck ekkert 1 sinn
hlut, nema ný loforð um að mlálið yrði tekið jáifcvætt upp á næsta
ári. Táknrænt um húsbóndavaldið á sjálfstæðisheimilinu og hina
dyggu vinnumennsku hins vegar. En nóg um það í bili. — H. S.