Austurland - 25.02.1977, Blaðsíða 2

wwywv\VW\UW\ VW VXVV W V v\
2 AUSTURLAND Neskaupstað, 25. febrúar 1977
lUSTURLAND |
p
r <
Uigejandi: ;
Kjördœmisráð Alþýðubandalagsins á Austurlandi $
Ritstjóri: Bjarni Þórðarson. |
NESPRENT \
I.VUVW WVWWWWA.WV'W WWWWV VWAAA WVWVWWWW. WVW WA/VWA W W WV V V WW V VWVUVVV
Fiskveiðar — fiskvernd
Fiskveiðar eru óumdeilanlega sá fjárhagslegi grundvöllur, sem ber
uppi pjóðfélagsbygginguna. Stundum er gert lítið úr þessum sannindum.
Menn telja versiun, iðnað og landbúnað síst J?ýömgarrmnni. Ástæóulaust
er aó ala á metingi í pessum einum, enda eru öii storf jatn pyoingarmikil
í sjáltu ser, ei peim er smnt at aiuo og nenmaum. nmu naia \>ó ymsir
vatalaust veitt atnygli, að pegar vei veioxst úr sjó og prxsar á sjóíangi
eru nagstæðir á eriendum morkuoum, j>á er góoærr á JLsiandi.
Kai er siæmt, íma næKJtandi vero á onu og katti. ug auovitao skiptir
máh, nvort Krafla tramieioir raimagn eoa ekkr. Aiit petta er pó negonu
nja peirri vá, sem víö biasrr, ef sjóiang bregst txi iangtrama. Vynr pvi æxti
gao cxcki ao vera nent emicamai oriarra manna, nvori gorsKunrm verour
settur á eður ei.
Um áratuga skeið, já aldir, höfum við veriö háð erlendum pjóðum
um liskveióar okkar. A ýmsu heíur gengió í samsiuptum vio pessar pjóöir
og oit hetur mourtæging ianuans veno niiKii. c,u ^raii iynr ant vn'oist
nú, sem nerieiomgu OKKar i pessum emum mum oratt rjujca. um ieio eyKst
okKar eigm abyrgo og pá reynoar a mannaominn. Aipjoo ven, ao porsK-
stoínnm er í hættu. UiKa ysan og uisnm.
Undanfarið hafa bonst fretur aí stóríelldum veioum á smátisJu und-
an Vestfjöröum, aoaiiega í íiotvorpu. HinstaKa maour teiur petta stao-
festingu á böivaori vitieysúnm í íisjutræomgunum, en ytirgnæiandi meiri-
hiuta pjóoarmnar symst, ao nér sé verio ao eta utsæoio. jarnver sioasta
útsæðið sem náttúran gefur. Við skulum ekki áfeliast vestfirska togara-
sjómenn á röngum forsendum. Svo einKenmiegt sem pað nú virðist, telja
peir margir, að porskstofnmum sé engin hætta búin af ofveiði. Þeir segja
að öll viðleitni til að takmarka afia peirra (par meötalið bann viö veioum
með flotvörpu) sé aðeins heimska og öfundsyki. Vestfiróingar eru harð-
duglegir sjósóknarar og aflamenn og sem slikir eru peir alls góðs maklegir.
En pjóðin hefur ekki efni á að setja áht peirra ofar áliti fiskifræðinga með
j;orra J;jóðarinnar að baki sér. Til pess er of mikið í húfi.
Hvar er Selvogsbankajiskurinn? Hvar er sá stóri úr Meðallandsbugt-
inni? Hvar er sá drjúgi vorjiskur undan Jökli? Hvar er sumarfiskurinn
okkar austjirðinga?
Fiskifræðingar segja okkur, að hrygningarstofn porsks sé nú nálægt
150 þús. tonn, en áður var hann fast að l.000.000 — einni miiljón tonna.
Hjá sjávarútvegsráðherra parf að verða hugarfarsbreyting (betra væri þó
að skipta um). Um tíma a. m. k. parf að banna bolfiskveiðar með flot-
vörpu. Smáfisk verður að friða betur en nú er gert og netaveiðar verður
að takmarka frá pví sem nú er á hrygningarstöðvum. En umfram allt
verður að takmarka heildaraflann við það magn sem fiskifræðingar telja
óhætt að veiða hverju sinni. Það er blátt áfram glæfralegt, ef enn á að
hafa brjóstvitið ráðherrans að leiðarljósi.
Að fleiru er að hyggja. Loðnuveiðar ganga nú vel og ýmsum sýnist
víst, að þar sé loks kominn sjálfur nægtarbrunnurinn. Lítum aðeins á.
Loðnustofninn er stór um þessar mundir og fiskifræðingar telja óhætt að
veiða af honum 800 þús.—l milljón tonn þetta árið. Hafa ber í huga, að
loðnan er skammlífur fiskur, verður 3—4 ára og stofnstærð og þar með
veiðimöguleikar mjög háð hverjum einstökum árgangi. Því gæti skjótt
skipast veður í lofti. Nú þegar hafa veiðst u. þ. b. 330 þús. tonn og þó er
enn mikið eftir af vertíðinni. Líta verður svo á, að sumarloðnuveiðar í
fyrra hafi aðeins verið tilraunaveiðar og árangur samkvæmt því, Næsta
sumar fara fleiri skip af stað og með margfalt betri útbúnað til þessara
veiða. Af framansögðu er augljóst að sá nægtarbrunnur sem um er rætt,
STIKLUR
„Ál í hvert mál“
í bænaskrárflóði J;ví um álver,
sem streymt hefur inn á skrifstofu
Gunnars Thoroddsens í Arnarhvoli
undanfarnar vikur, sker ein sig úr:
Bænaskrá I92ja Laugvetninga. Þeir
nota þá sígildu aðferð að gera gys
að hlaupum annarra sunnlendinga
með álversbænaskrár til höfuðstað-
arins. Þetta var svo fagmannlega
gert hjá iaugvetningum, að manni
datt jafnvel í hug hið óviðjafnan-
lega verk tékkans Jaroslav Hasek,
„Góði dátinn Svejk“, eitt mesta
ádeiluverk þessarar aldar á stríð
og hermennsku.
Spurningin er svo, hvort Gunnar
og hjálparkokkar hans eru ekki svo
háðheldir innan í álbrynjum sínum,
að skensið stökkvi af þeim eins og
vatn af gæs.
Blaðamannafundurinn um
Geirfinnsmálið
Tókuð þið eftir J>ví, að blaða-
mannafundurinn um Geirfinnsmálið
um daeinn var boðaður kl. 17 —
kl. 5 síðdegis? Fannst mönnum það
ekki dálítið sérkennilegur tími fyrir
blaðamannafund? Þeir eru venju-
lega boðaðir fyrir hádegi eða strax
eftir hádegi.
Ég hef skýringu á þessu. Þetta
hefur yfirsakadómari áreiðanlega
eert til þess, að „gula pressan" svo-
nefnda. þ. e. síðdegissorpblöðin,
gætu ekki einokað fyrstu fréttimar
af fundinum!
Yfirvöld hafa áreiðanlega hugsað
sem svo: Þeir eru, helvítiri þau ama,
búnir að velta sér nóg upp úr þessu
máli, þótt við gefum þeim ekki
aukagróða á að segja frá endalok-
um þess!
„Nýjar hrellingar“
Einn kafli í hinu ódauðlega verki
um góða dátann Svejk, sem ég
minntist á áðan, ber þessa fyrirsögn.
Mér kom þetta í hug um daginn,
þegar sú frétt barst frá Kröflu, að
gufulús sú, sem streymir úr bor-
holunum þar nyðra, virtist ætla að
éta upp fóðringarrörin á miklu
skemmri tíma en ætlað var.
„Það á ekki af þeim að ganga1,
hugsaði maður. Það er eins og sum-
ir menn hafi ailt á móti sér. Kröflu-
nefnd virðist fæ:dd undir þeirri ó-
heillastjömu, að hún býr ekki einu
sinni við glópalán. Höfundur þessa
pistils hefur frá upphafi verið undr-
andi á því, hvemig farið var af stað
við Kröflu og hefur iðulega haft orð
á því í viðræðum við menn.
1:99
Sumarið 1975, þegar allt var kom-
ið á fulla ferð þama norður frá,
hitti hann einn af sérfræðingum
Orkustofnunar hér á Hallormsstað,
þar sem sá var að búast til öræfa-
ferðar sem fylgdarmaður Álsvissara
til þess að skoða vettvang þeirra
athafna, sem hlotið hefur dulnefnið
áætlun „lntegral“ og byggist á ork-
unni frá hugsanlegri Fljótsdalsvirkj-
un. Ég spurði hann í einfeldni, hvers
vegna í ósköpunum væri vaðið út í
stóra Kröfluvirkjun á svona veikum
forsendum. Væru þeir 100% vissir
um, að gufa fengist til þess að knýja
túrbínurnar, spurði sveitamannsefi
minn.
„Ekki 100%, en líkumar eru
kannski 99 : 1, að hún fáist“, var
svario svona nokkurn veginn.
Hættuspil er alltaf hættuspii,
hvort sem það heitir póker, rúlletta
eða gufuvirkjun, sem ekki hefur
sína gufu útúr blástursrömm
örugga, áður en túrbínur eru settar
á sinn stað. Iðnaðarráðuneytið og
Kröfiunefnd þess hafa tapað við sitt
spilaborð að þessu sinni. Þessi eini
á teningnum kom upp, þegar hon-
um var kastað, en hinir 99 snúa nið-
ur, rétt eins og þumalfingurnir á
góða dátanum Svejk forðum.
Mergurinn málsins í Kröflumál-
inu er gufuöflunin. Önnur atriði,
sem „rannsóknar"blaðamenn af
Vilmundarkyninu hafa breitt sig út
yfir, eru smámunir einir hjá því.
Jakob Bjömsson orkumálastjóri
— strangheiðarlegur maður og vit-
ur ,en líklega of kurteis — varaði
Kröflunefnd við áhættunni. En hann
virðist ekki hafa vitað fyrr en of
seint, að þá þegar var allt komið
á fulla ferð. Herkvaðning þýðir stríð
kann fyrr en varir að vera minning ein, ef aðgát er ekki viðhöfð. Slíkt má
ekki henda.
Látum skammsýni ekki ráða. Látum Matthías Bjarnason ckki ráða.
Allt hjal um varmýttan loðnustofn er fáfræði ef ekki eitthvað þaðan af
verra. Alþjóð ætti að vera þakklát norðmönnum fyrir að synja okkur um
Norglobal. Sjálf höfum við ekki vit til að afþakka gripinn að fyrra bragði.
Sýnum skynsemi og dálitla þolinmæði. Sjálfs er höndin hollust. Á jóla-
föstu verður búið að bræða alla þá loðnu sem skynsamlegt er að veiða
af stofninum og það á að gerast í íslenskum verksmiðjum — ekki norskum.
— M. K.