Austurland - 04.03.1977, Síða 2

2
AUSTURLAND
Neskaupstað, 4. mars 1977.
| Æisturiand (
1 Útgefandi: |
| fCjördœmisráð Alþýðubandalagsins á Austurlandi |
| Ritstjóri: Bjarni Þórðarson. |
| NESPRENT I
> W'VVWVWVWVVWWWWWWWWW V WVAAAAAAWVVVVVVVVVVWVAAAVW VVVV VVIUWW^ VVVVV VX'WW
Á að svíkja gerða samnmga um
Austurlandsáætlun?
Sjaldan eða aldrei hefur aumara plagg sést í sölum Alpingis en
vegaáætlun sú, sem nú er þar til umfjöllunar.
Einmitt á þessu sviði á hver ríkisstjóm sitt gullna tækifæri til að
sýna alvöru sína í byggðamálum, ]jví hér er um eitt stærsta hagsmuna-
mál landsbyggðarinnar að ræða. Þessi ríkisstjórn hefur nýtt þetta tæki-
færi mjög vel og rækilega. Framlög til nýbygginga vega hafa lækkað að
raungildi um yfir 50% frá síðasta ári vinstri stjórnarinnar p. e. að í
sumar er útlit fyrir að vegaframkvæmdir verði aðeins helmingur pess
að magni. sem var 1974.
í mörgu hefur samdráttarstefna núv. ríkisstjórnar komið mæta vel
í ljós, en hér hefur henni tekist að slá öll fyrri met. Enn er þessu fé
óskipt, en benda má til viðbótar á j>að, að á síðasta ári var til hrað-
brautanna einna varið yfir 50% af nýbyggingarfénu og hafði hækkað úr
ríflega 30% á síðasta ári vinstri stjórnarinnar, svo hlutur landsbyggðar-
veganna hafði rýmað um meira en heildarlækkunin segir til um.
Nú er Austurlandsáætlun felld brott með öllu og þrátt fyrir áskoranir
þingmanna Austurlands í umræðunum vildi ráðherra ekkert ákveðið
segja um það, hvort hún fengi að halda gildi sínu innan ramma þessarar
vegaáætlunar, en því aðeins höfum við haldið okkar hlut skár á síðustu
tveim árum, að þessi áætlun hefur þó verið sjálfstæður þáttur, þrátt fyrir
seinkun og vanefndir. Austurland hefur nefnilega ekki verið á blaði í
úthlutun þess ríflega helmings, sem í hraðbrautir hefur farið.
Á það reynir nú í fjárveitinganefnd, hvort hér á að svíkja áætlun,
sem gerð var með skriflegu samkomulagi milli stjómvalda og þing-
manna Austurlands um lúkningu tiltekinna verkefna, verkefna, sem enn
eru að hluta óunnin eða hálfkláruð.
Það yrði þeim framsókarmönnum mjög til sóma, ef ráðherra þeirra
stuðlaði þar að eða beinlínis tæki þar um ákvörðun.
Fulltrúar annarra kjördæma ýmissa hafa talað um forgangsverk-
efni þar sem Austurlandsáætlunin hefur verið. Ég fór að reikna út þennan
forgang mér til fróðleiks og þeim væntanlega líka. Þegar ég felldi allar
áætlánir niður og notaði prósentutölu þá sem gilt hefur um þjóðbrautir
og landsbrautir sem viðmiðun þ. e. 16% og miða þar við allt vegaféð
núna, þá er þar um að ræða 362 milljónir til Austurlands í stað þeirra
320, sem við fengum í heild af sömu upphæð í fyrra. — Þetta sýnir blekk-
inguna best. Forgangurinn er vitanlega enginn og það eru aðeins Vest-
firðir, sem fara og hafa farið verr út úr skiptingu heildarfjárins en við
austfirðingar, en þá ber að hafa í huga, að þeir höfðu áður fengið sína
landshlutaáætlun framkvæmda að fullu.
Ef prósentan gilti ein yrðum við því hærri, þó Austurlandsáætlun
væri þurrkuð út sem sjálfstæður þáttur, þar gerir hraðbrautaféð vitanlega
svo stórt strik í reikninginn.
Það er svo því miður vitað, að alls ekki er ætlunin að nota þessa
annars sanngjömu og eðlilegu reglu, þá yrði það til þess að skerða
hraðbrautaféð svo mjög, að brúarmeisturunum þætti óviðunandi.
Þess vegna er sérstök og sjálfstæð Austurlandsáætlun hið eina, sem
getur tryggt okkar hlut áfram, þó of lítill sé.
Enn er allt á huldu, hverjar reglur verða samþykktar inni í fjár-
veitinganefnd, og enn kann að vera að ráðherrar og stjórnarliðar heykist
„Hins vegar...
Framhald af 1. síðu.
Þörf að hreinsa til í
kerfinu
Hvað svo sem kemur út úr því,
þá er það staðreynd, að undan-
gengna 3 mán. hefur verið svo til
algert atvinnuleysi hér í plássinu
og hafa þingmenn kjördæmisins
gott af að hugleiða það, þar sem
þeir eru á föstum launum og það
góðum — maður talar nú ekki um
þá sexföldu. Það er harkalegt, ef
rllur mannlegur skilningur á sam-
félagslegum þörfum er genginn fyr-
ir stapann, en við hefur tekið stein-
dautt tölvukerfi. Ég er þeirrar skoð-
unar að slíkt þjóðfélag eigi ekki
langa lífdaga, því ef hinir mannlegu
þættir bresta, stendur eftir sálarlaus
óskapnaður. Það virðist því vera
þörf á að hreinsa til í kerfinu og
ekki bara nóg að skipta um út-
varpsráð. Ef stjóma á landinu gegn
um sérlundaðar peningamyllur, þar
sem ávísanabrask og annar skolla-
leikur ríður húsum, þá fer að harðna
á dalnum eins og þeir gömlu kváðu.
Sá baugur lýsir skammt
Þá vík ég aftur að „moldviðri“
Austra og T. Á. Er það moldviðri,
þó skýrt sé frá, þegar byggð er að
missa sitt aðalatvinnutæki? Er það
moldviðri, þótt fólkið í byggðinni
reyni að vekja athygli og biðja um
skilning og stuðning stjómvalda,
til að halda atvinnulífi og atvinnu-
uppbyggingu gangandi? Hvað
myndu Akureyringar segja, ef þeir
stæðu frammi fyrir því, að KEA
væri að flytjast þaðan, eða egils-
staðabúar ef þeir væru að missa t.
d. Brúnás og reykvíkingar ef þeir
misstu yfir 50% af þjónustu- og iðn-
fyrirtækjum sínum? Er T. Á. og
aðrir þingmenn kjördæmisins lok-
aðir fyrir málefnum þessa byggðar-
lags? Ég vona að svo sé ekki og ef
T. Á. hefur með upplýsingum sínum
í Austra ætlað að flétta einhvern
geislabaug um höfuð sér og firra
sig allri ábyrgð af þessu „Hval-
baksmáli“, þá er ég smeykur um,
að sá baugur lýsi skammt. Hann
hefði þá a. m. k. átt að halda al-
mennan fund, er hann var hér á
ferð á dögunum og lofa kjósendum
að sjá það ljós — en hræddur er ég
um, að það hefði orðið hálfgert
villuljós, því í Sjónvarpinu stuttu
eftir áramót kom fram hjá Tómasi,
að það voru ekki eingöngu atvikin
sem Austri birtir, sem voru orsök
vandans, heldur ósamkomulag
heimamanna! Sjálfsagt hefðu heima-
menn getað staðið betur að þessu
máli, því lengi má bæta sig, en um
verulegt ósamkomulag hafði verið
að ræða, fellst ég ekki á — en
kannski vita þeir Byggðasjóðsmenn
betur.
Nei, þessi Austragrein er því yfir-
klór. „Fáskrúðsfjarðarplanið“ var
og er í fullu gildi og því fór sem
fór. Það er raunar hlálegt, að slík
áætlun skuli vera á prjónum þeirra
stjómvalda, sem nú sitja. Slíkt sam-
krull hefði einhvem tíman verið
kallað kommúnismi. Það sýnir
glöggt, hve uppbygging landsbyggð-
arinnar er háð algerri hentistefnu.
Hjólin farin að snúast, en
frekara moldviðri gætí.
dregið dilk á eftir sér.
Þessi grein er farin að verða lengri
en ráð var fyrir gert, þó skal að lok-
um geta þess, að hjólin em nú
farin að snúast hér. Þar á blessuð
loðnan sinn hlut að máli og svo hef-
ur borist afli frá Fáskrúðsfirði (við
fáum 35% af afla, en ekki 25%
sem Austri greinir frá). En sá er
gallinn á gjöf Njarðar, að flutnings-
kostnaðurinn ætlar líklega að verða
meiri, en álitið var og er sýnt, að
þessir flutningar verða skammgóð-
ur vermir. Bátamir eru nýbyrjaðir
veiðar, en afli verið sáratregur og
gæftir stirðar. Það er því Ijóst, að
hér austur frá eru það togskipin
sem stólandi er á, hvað varðar
örugga hráefnisöflun. Þess vegna
teljum við hér á Breiðdalsvík, að
missir togarans hafi verið mjög nei-
kvæður í mörgum tilvikum og
Austragreinin því hálfgert mold-
viðri, til að breiða yfir mistök,
skammarleg mistök þeirra, er kalla
vilja sig byggðastefnumenn. En nú
er það svo, að öllum getur orðið
þetta á. En af mistökum geta menn
lært og vonandi má af þessu máli
draga nokkum lærdóm, einkum
þeir er vilja að frjótt og mannlegt
þjóðlíf festi rætur í þessu landi. Úr
því sem komið er, er líklega best að
fymist yfir þetta „Hvalbaksmál“.
Ég vara við frekara „moldviðri" um
; að, því slíkt gæti dregið dilk á
eftir sér.
(Millifyrirsagnir eru blaðsins).
ÚR BÆNUM
Frá Alþýðubandalaginu
Félagsvist í Egilsbúð í kvöld
föstudag kl. 21.00.
Kirkjan
Messa í Narðfjarðarkirkju n. k.
sunnudag, 6. mars kl. 2. Æskulýðs-
dagurinn. Ungmenni aðstoða og
Sigurður Þorbergsson leikur einleik
á víólu í messunni.
Sóknarprestur.
á að fella Austurlandsáætlun niður og svíkja þannig gerða samninga. En
viðleitnin leynir sér hvergi til að skerða hlut Austurlands enn meira en
þegar er orðið og því þurfa austfirðingar að svara á verðugan hátt.
— Helgi Seljan.