Austurland - 11.03.1977, Qupperneq 2

2 AUSTURLAND Neskaupstað,, 11. mars 1977.
i lUSTURLAND
< ' r
5 » ''
í Utgefandi: \
£ >
í Kjördæmisráð Alþýðubandalagsins á Austurlandi \
í Ritstjóri: Bjarni Þórðarson. |
\ NESPRENT l
r >
kWWVWV VWWVWWWWVWWWWWWWX VVWWWWWW* WV\ WVWWVW'VWWV \ vwwww wvw
Framsóknarflokkurinn er eitthvert einkennilegasta fyrirbærið á
himni íslenskra stjómmála. Að vísu hefur enn furðulegri hlutum brugðið
par fyrir öðru hvoru, en horfið jafnharðan. En Framsóknarflokkurinn er
nú orðinn sextugur og getur pví ekki talist neitt svipleiftur á hinum
pólitíska himni.
Það sem er einna einkennilegast við pennan flokk, er að hann hefur
reynst fær um að halda miklu fylgi J»rátt fyrir dæmalaust tækifærissinnaða
stefnu. Maður, sem kýs Framsóknarflokkinn veit ekki hvort hann er að
kjósa yfir sig vinstri eða hægri stjórn. Vinstrimaðurinn kýs hann í peirri
trú, að með pví stuðli hann að vinstri stjórn, en stendur svo kannski
skömmu síðar frammi fyrir Jeirri staðreynd, að flokkurinn, sem hann kaus
tekur hcils hugar Játt í myndun íhaldsstjórnar. Eins getur hægri maður
kosið Framsókn í Jeirri bjargföstu trú, að með pví sé hann að stuðla að
myndun íhaldsstjórnar, en fær svo að reyna það, að flokkurinn hefur
forystu um myndun vinstri stjórnar.
Svona flokk kjósa ekki aðrir en peir, sem vilja láta blekkja sig.
Annað, sem sýnir tækifærisstefnu flokksins, er að Jegar hann er í
hægri stjórn er hann oft íhaldssamari en sjálft íhaldið, en pegar hann er
í vinstri stjórn er hann sæmilega róttækur og til ýmissa góðra hluta not-
hæfur.
Nærtækasta dæmið um blekkingar Framsóknar í kosningum er slagorð
hennar 1974 um að eina ráðið til að tryggja framhald vinstri stjórnar væri
að kjósa Framsókn. Enn lét fjöldi manna blekkjast og stóð frammi fyrir
pví fáum vikum síðar, að flokkurinn hafði beitt sér fyrir stjórnarmyndun
undir forustu íhaldsins. Margt bendir nú til Jess að Framsókn dugi ekki í
kosningunum næsta ár, sama baráttutækni og síðast. Helst væri Jó, að
flokknum gæti áskotnast nokkur hægri atkvæði, ef hann gengi til kosn-
inga undir kjörorðinu, að eina ráðið til að lengja lífdaga íhaldsstjórnar-
innar væri að kjósa Framsókn. En vissara væri fyrir )>á að vera við Jví
búna, að eftir kosningar myndi Framsókn stjórn fyrir Aljýðubandalagið.
Flokkurinn er nefnilega óútreiknanlegur. Hann getur tekið öll hugsan-
leg hliðarspor.
Upphaflega var Framsóknarflokkurinn fyrst og fremst flokkur bænda
og búaliðs. Var hann \>á ótvíræður vinstri flokkur í harðri andstöðu við
íhaldið. Hann átti pá lítið fylgi í kaupstöðum.
En svo fór, að spillt braskaravald og mislitur kaupsýslulýður sá sér
hag í Jví að beita Framsóknarflokknum fyrir vagn sinn með þeim árangri,
sem blasir við augum allra. En enn hefur flokkurinn pó mikið fylgi til
sveita og hcfur náð sterkri fótfestu í millistétt bæjanna. En pessi tvískipt-
ingur er flokknum ákaflega hættulegur og verður hans banabiti, nema
alþýðan í flokknum reki prangarana úr musterinu.
Ýmislegt bendir nú til þess, að Jeim forystumönnum Framsóknar,
sem nánast samband hafa við fólkið í landinu, sé ljóst að í óefni stefnir
fyrir flokknum. Kemur petta meðal annars fram í opinberri andstöðu gegn
þeirri stefnu rikisstjórnarinnar, að leiða erlent hringavald til öndvegis í
Jjóðlífinu.
Ekki er J>eim Framsóknarmönnum alls varnað, ef þeir bera gæfu til
að hlusta á rödd pjóðarinnar í Jessu máli og fara eftir henni.
vvvvvvvvvvvvvvvwwwvvvvvvwwwvvwwwv\ vwvwwwvwvwvwwwvwvvwvvwvwwvvvv
Bótur til sölu
EFNALAUGIN
verður opm 14.—18. mars.
wwwvwwwvwwwwwwwwvwwwwww
10 tonna opin frambyggður bátur
til sölu. Nánari upplýsingar í síma
(96)23156 eftir hádegi.
VWWWWWVWWV\\A/W\ vvvwwwwvwwww
Grein Einars Eyþórssonar
í Tímanum
í dagblaðinu „Tímanum" birtist
28. jan. sl. mikil grein, sem nefnist
„Af áliðju og annarri iðju“, með
undirfyrirsögninni, „Sögubrot af
stóriðnaði í Noregi, skrifað íslend-
ingum til varnaðar".
Höfundur sendir grein sína frá
Tromsö í Norður-Noregi, og mætti
segja mér, að hann væri stúdent við
háskólann }>ar.
Ég ætla ekki að rekja hér efni
þessarar stórmerku greinar að ráði
umfram J>að, sem fyrirsögn hennar
segir til um. En þama er gríðar-
miklu efni gerð góð skil í stuttu
máli, efni, sem er í brennidepli
íslenskra stjórnmála pessa mánuð-
ina.
Þarna er sýnt, hvemig fjölj>jóða-
fyrirtæki hafa norska áliðnaðinn í
heljargreipum sínum og hverjum
bolabrögðum slíkar margfætlur
beita norsk stjórnvöld — og norsku
þjóðina — J>ótt fávísir menn hér á
íslandi, eins og t. d. kratarnir okkar
í málgagni sínu, vísi til málm-
bræðsluiðju norðmanna sem ein-
hverrar efnahagslegrar fyrirmyndar.
parna er einnig sýnt, hvernig raf-
orkusala norsku rafveitnanna til
málmbræðslanna er verulega undir
kostnaðarverði.
Ég get ekki annað en hvatt J>á,
sem pessar línur lesa, til J>ess að
reyna að grafa upp petta umrædda
Tímablað og lesa grein Einars Ey-
)>órssonar gaumgæfilega — ef J>eir
hafa )>á ekki J>egar gert ]>að.
Raforka á útsölu
Hvers vegna J>etta ofboð að troða
vatnsorkunni — einni dýrmætustu
auðlind okkar — upp á fjöl]>jóða-
hringa á útsöluverði? Norðmenn
hafa álpast til að gera }>að, íslend-
ingar gerðu )>að með álsamningnum
illræmda við Alusuisse. Það liggur
nú fyrir, að J>að verður enn gert í
.samningunum við Elkem-Spigel-
verket — sem er einn angi af fjöl-
fætlu.
Mér er með öllu óskiljanlegt,
hvað liggur á að virkja umfram
]>arfir, sem eðlilegar geta talist
skynsamlegri J>róun í íslensku at-
vinnulífi. Það er sýnt, að meðan sá
gangur er hafður á að selja hráorku
á útsölu til þungaiðnaðar, verða
íslendingar sjálfir látnir sœta afar-
kostum í orkuverði til sinna dag-
legu þarfa.
Viðvaranir Norsk Hydro
Norsk Hydro er ekkert góðgerð-
arfyrirtæki og starfar ekki eftir sið-
ferðisreglum, sem kenndar eru í
sunnudagaskólum KFUM, en samt
hefur J>etta fyrirtæki sett fram J>á
skoðun, að Eyjafjörður einn hafi J>á
samfélagsstærð utan Reykjavikur-
svæðisins, sem tekið geti við fyrir-
tæki á borð við álverksmiðju. í
J>essu efni hafa J>eir reynslu frá
Noregi og eru nógu hreinskilnir til
að viðurkenna J>að.
Iðnaðarsamfélag eða ekki
Mergur málsins í öllu ]>essu sam-
hengi er að gera upp við sig, hvort
íslendingar eigi að stefna að J>ví
eða ekki að ganga götuna til iðnað-
arj>jóðfélags með }>ungaiðnað (eins
og t. d. ál og kísiljám) að burðar-
ási efnahagskerfisins, svo sem iðn-
aðarsamfélög Vesturlanda, Japans
og Austur-Evrópu hafa gert.
Þeir menn, sem nú sjá lengst fram’
á veg, hafa sýnt fram á, að komið.
er nær endalokum J>essa J>róunar-
skeiðs í sögu jarðarbúa. Einföld
rökvísi segir okkur J>etta:
Þau efni, sem iðnríki okkar daga
reisa á undirstöðuframleiðslu sína
og J>ar með efnahagsgrundvöll, eru
öll endanleg. Sum j>essi efni eru:
nálægt á J>rotum nú J>egar, en ölll
verða J>au kláruð fyrr eða síðar..
Ekkert, sem nú er vitað um, getur
komið í stað J>eirra. Það eru ekki
bara aðalorkugjafarnir, olía og kol
(sem líka eru lykilefni í efnaiðnaði),
lieldur líka allir málmar. Það er t. d.
mjög lítið til af úrani, sem gefur
yá kjarnorku, sem memi ráða við að
framleiða. Því meira sem gengur á
birgðir jarðar af hverju einstöku
efni, J>eim mun dýrari verður
vinnsla J>css — og J>ar með allt, sem
framleitt er úr J>ví.
Oh'u„kreppan" svokallaða, sem
hófst haustið 1973, en var engin
raunveruleg kreppa, heldur aðeins.
pólitísk sviðsetning, gaf okkur afr-
eins örlítinn forsmekk af J>ví, sem
mun gerast, J>egar olíukreppa hefst
fyrir alvöru, og J>að verður allavega
ekki seinna en eftir fáa áratugi með
sama neyslumunstri og nú blasir
við.
Stórverksmiðjusam-
félagið og skuggahliðar
þess
Iðnaðarsamfélögin, sem grund-
vallast á stórverksmiðjum J>unga-
iðnaðar, hafa ákaflega margar
skuggahliðar, sem íslendingar hafa
sem þetur fer lítil kynni af. Það er
kannski ekki auðvelt að skýrgreina
slíkt samfélag í einni setningu. En
)>að má hugsa sér að segja, að )>au
séu rígskorðuð, ófrjáls í víðustu