Ingólfur - 19.12.1929, Side 2

2
INGÓLFUR
Ávextir og grænmeti fyrir ógrynni fjár
er flutt inn frá öðrum löndum. Sama ér
að segja um egg. í bænum er fjöldi fólks,
sem gjaman vildi vinna að ræktun, ef það
fengi aðstöðu til þess. Framsóknarfélagið
vill verða við óskum þessara manna.
Flokkurinn sem að B-listanum stendur vill
láta greiða fyrú’ stofnun smábýla á bæjar-
landinu og umbverfi þess. Jafnframt
verður að sjá fyrir greiðum samgöngum
við hinn þéttbýla hluta bæjarins. Reyk-
▼íkingar mega ekki þola það, að spilað sé
úr höndum þeirra möguleikunum til þeirr-
ar bæjarmyndunar, sem hvarvetna í heim-
inum er talin heppilegust.
Þá eru uppeldismálin eitt aðalatriðið í
étefnuskrá B-listans. Nú sem stendur er
uppeldi reykvískra bama stefnt í mestu
ógöngur og er heilsa ungu kynslóðarinn-
ar berlega í hættu, ef ekki er tekið í
tauma. Barnaskólahúsinu er slælega hald-
ið við, og illa búið í hendur kennaranna.
í nýja skólahúsinu, sem nú er byrjað að
nota hefir t. d. ekki verið hægt að kenna
landafræði Norðurlanda, af því að engin
kort em til þar af þeim löndum. Alvar-
legra er þó hirðuleysið um bömin utan
kenslustundanna. Reykvíkskt bam, sem
langar út í góða veðrið til að anda að sér
hreinu lofti á hvergi höfði sínu að að
halla. Félagið Sumargjöf hefir reynt að
vinna að því, að bömin væru tekin af göt-
unni og þeim fegnir sæmilegir leikvellir
í staðinn, en þetta félag hefir ekki átt
öðni að mæta en kulda og skilningsleysi
af hálfu bæjarstjómar.
Reykjavík er ungur bæi' og vaxandi.
Borgarar þessa bæjar hafa í hendi sér að
vemda heilbrigði núlifandi og komandi
kynslóða með tiltölulega litlum kostnaði,
eí ráð er í tíma tekið. í erlendum stór-
borgum eru skemtigarðar taldir lífsnauð-
syn. Fólk, sem þarf að njóta hvíldar að
iokinni vinni, á þar athvarf utan við götu-
rykið.' Hér þarf ekki að rífa niður hús
eða kaupa dýrar lóðir til að koma upp
slíkum garði. Bærinn á sjálfur mikið af
því landi, sem æskilegt er. Það, sem á
vantar mætti fá við vægu verði. En þá
verður að sinna málinu þegar í stað og
koma í veg fyrir að bygt sé á landinu eða
að það lendi í braski skammsýnna fjár-
gróðamanna.
Fyrir 2 árum síðan kom Framsóknar-
flokkurinn því til leiðar á Alþingi, að
etofnaður var ungmennaskóli í Reykjavík.
Fram til þess tíma hafði verið tiltölulega
ver séð fyrir ungmennafræðslu í höfuð-
staðnum en víðast annarsstaðar. Ætlunin
var, að skólinn yxi smátt og smátt, uns
hann kæmist í viðunandi horf. En lítið
gott hefir bæjarstjóm lagt til þeirrar
stofnunar. Feldi hún fyrir fáum dögum
tillögu um fjárframlag til byggingar
handa skólanum. Greiddu 10 íhaldsmenn
í bæjarstjóminni atkvæði gegn þeirri til-
lögu. Mentaskólann hefir núverandi stjóm
reynt að bæta eftir föngum, og verður
eigi annað séð en forsjón bæjarins hafi
iátið sér fátt um þá umbót finnast.
Þá hefir Framsóknarflokkuriim beitt
sér fyrir því, að komið yrði upp nýtísku
sundhöll í Reykjavík og fengið Alþingi til
að heimila til þess stærstu fjárupphæð,
sem nokkurntíma hefir verið veitt til
íþrótta hér á landi. En Knútur Zimsen
borgarstjóri og málgagn hans hafa gert
sitt ítrasta til að spilla og eyða fram-
kvæmdum þessa máls. Hefir borgarstjóri
og lið hans í veganefnd nú nýlega fram-
ið það regin hneyksli að leggja til að mál-
ið yrði svæft um ófyrirsjáanlegan tíma.
Reykvískir íþróttamenn þurfa því eigi að
vænta sundhallarinnar fyrst um sinn,
nema svo giftusamlega færi, að B-listan-
um ynnist fylgi til að knýja málið fram
í bæjarstjóm.
í sérstökum greinum mun verða skýrt
nánar frá þeim umbótum, sem stuðnings-
menn B-listans ætla sér að koma fram í
fjármálum bæjarins.
---o---
Fjárhagsáætlun
Reykjavíkur 1930.
Það sló óhug miklum á fjölda bæjarbúa,
þegar það barst um bæinn, að bæjar-
stjómin ætlaði að senda frá sér fjárhags-
áætlun fyrir 1930, þar sem fyrirhugað
væri að hækka útsvör á bæjarbúum um
alt að einni miljón króna (800—900 þús.
sógðu Ihaldsblöðin, en hækkunin er
meiri). Útsvörin haí'a verið mönnum hér
í bæ erfiður baggi undanfarin ár, en
nvað mun þá, ef þau hækka enn um alt
að 50%, þannig að sá sem yfirstandandi
ár borgar 100 kr. útsvar verði að borga
150 kr. að ári?
Framsóknarfélag Reykjavíkur hefir lít-
íð látið bæjarmál til sin taka að þessu, en
þessi frekja bæjarfulltrúanna, að ætla
enn að hækka bæjargjöldin um alt að
50%, var ein af aðalástæðunum til þess,
að félagið >ákvað að hafa lista í kjöri við
bæjarstjórnarkosriingamar 25. jan. næst-
komandi. Bæjarfulltrúamir hafa eitthvað
lækkað seglin síðan þeir sömdu fjárhags-
áætlunina, og verður nánar vikið að því
síðar. Að fulltrúamir eru famir að tala
um lækkun á útgjöldum, frá því sem
fjárhagsáætlunin gerir ráð fyrir, er vafa-
laust því að þakka, að þessi nýi listi er
fram kominn og ennfremur því, að for-
sætisráðherra hefir lýst því yfir, að hann
muni synja bæjarstjórn um heimild til
hækkunarinnar, þegai’ til hans kasta
kemur.
Nú mætti ætla, að einhver ný stórvirki
ætti að framkvæma fyrir þessa tæpu
miljón króna, sem enn á að bæta við
gjöld bæjarbúa. Ekki er hægt að bera
fjárhagsáætlunina saman við reikninga
bæjarins fjTÍr yfirstandandi ár, því þeir
koma ekki fyrir almenningssjónir fyrst
um sinn. En þegar eg var að leita að hin-
um nýju stórvirkjum, sem bæjarstjóm
ætlaði að gefa okkur fyrir miljónina, bar
eg saman lið fyrir lið fjárhagsáætlunina
fyrir 1930 og síðasta prentaðan bæjar-
reikning. Og eg get ekki betur séð en ætl-
unin sé að búta þessa miljón niður til ná-
kvæmlega sömu framkvæmda, eða fram-
kvæmdaleysis, eins og áður. Það á að taka
nokkra tugi þúsunda til að gera við
gömlu götuspottana, sem undanfarinn
áratug hafa verið illfærir alt sumarið
vegna sífeldra viðgerða og annað af sama
tagi, með öðrum orðum, útgjaldaliðimir
hækka, en fátt nýtt á að íramkvæma.
Helstu nýjungar sem eg hefi séð eru
eru þessar: Aðstoð býggingarfulltrúa
2000 kr. Bifreiðakostnaður byggingarfull-
trúa og bæjarverkfræðings 2500 og 2500
kr. Fatnaður heilbrigðisfulltrúa 400 kr.
(Þetta telst til heilbrigðismála). Þá er
rekstur náðhúsa 8000 kr. (þau em víst
óbygð ennþá). Læknabíll 5400 kr. o. s.
frv. Eg ræð mönnum fastlega til að at-
huga fjárhagsáætlunina vandlega og sjá
hvað hugkvæmir bæjarfulltrúarnir okkar
eru, þegarþeir eru að kurla niður eina
miljón króna til viðbótar því hæsta, sem
við höfum áður greitt í bæjarsjóðinn á
ári. Og það er eins og Knud okkar Zim-
sen hafi dreymt hálfilla nóttina áður en
hann undirskrifaði þennan áætlunar-
óskapnað, því hann skrifar þessa klausu
undir fjárhagsáætlunina:
„Frumvarp þetta er samið af fjárhags-
nefnd, að mestu levti eftir tillögum
nefnda þeirra, er hafa hin einstöku mál
til meðferðar, en sýnir ekki samhuga vilja
fjárhagsnefndar um fjárveitingarnai'.
Einstakir nefndannenn og nefndin öll,
geyma sér þýí allan rétt tíl þess að bera
fram tillögur til breytinga á liðum fmm-
varpsins“.
Eg held að svona athugasemd hafi ekki
si.aðið undir neimii fjárhagsáætlun
Reykjavíkurbæjar undanfarin ár. Knud
hefir haldið að þetta síðasta meistara-
verk gengi illa í bæjarbúa og það að von-
um. íhaldið (Sjálfstæðið nú-ltallaða) er 1
algerðum meirihluta í bæjarstjórn og
auðvitað í algerðum meirihluta í öllum
nefndum. Knud er sjálfur formaður í
öllum nefndunum, og þó þarf hann að
slá þennan varnagla. Hversvegna neyttu
ekki íhaldsmenn, með Knud í broddi fylk-
ingar, aflsmunar og gerðu fjárhagsáætl-
unina strax svo úr garði, sem þeir ætluðu
henni að vera?
Ihaldsblöðin eru látin halda því að
fólki, að áætlun fjárhagsnefndar hafi ver-
ið svoná úr garði gerð vegna aðgerða
jafnaðarmanna. Þó allir viti, að jafnaðar-
menn „sé örir á annara fé“, þá er ekki
það ástríki milli íhaldsmanna í bæjar-
stjóm og jafnaðarmenn, að þeir fymefndu
hefðu ekki getað ráðið við „fjárbruðl
Bolsanna“, ef þeir hefðu viljað. f’essi
fagnaðarboðskapur um 400—500 þús. kr.
lækkunina er fals eitt og fláttskapur úr
Ihaldsmönnum. Þið skuluð vera vissir
um það, bæjarbúar góðir, að ef ekki hefði
átt að kjósa í bæjarstjóm núna og borg-