Austurland - 06.04.2000, Qupperneq 5

FIMMTUDAGUR 6. APRÍL 2000
5
Elsku mamma! Hvar á ég að fædast??
„Þad er ekki öruggt að fæða
barn þar sem engin skurdstofa
er til staðar"
Sem verðandi móðir á
Austurlandi í sumar get ég
ekki orða bundist. Hvar er
öryggi míns ófædda barns og
sjálfrar mín sett í forgangsröð í
þessu þjóðfélagi??
Fyrir nokkru barst mér til
eyrna að loka
ætti fæðingar-
deildinni við
Heilbrigð-
isstofnun
Austurlands í
Neskaupstað
um tíma í sum-
ar. Ég lét þetta
eiginlega sem
vind um eyru
þjóta og tók
ekki mark á
þessu, enda
fannst mér það
fáránlegt að
loka ætti einu
fæðingardeildinni í öllum
íjórðungnum sem hefði yfir að
ráða skurðstofu. Síðar heyrði ég
þann rökstuðning að vegna
lokunar skurðstofu yrði að loka
fæðingardeildinni, þar sem
skurðstofa væri öryggistæki ef
eitthvað kæmi upp á. Jú, ég skildi
það mæta vel, það ganga
nefnilega ekki allar fæðingar
snurðulaust fyrir sig og oft þarf að
grípa inn í og þess vegna er nauð-
synlegt að hafa skurðstofu opna.
En að lokum gat ég lesið um
þessa ákvörðun í síðasta tölublaði
Austurlands og gat nú metið
stöðuna sjálf án flugufregna utan
úr bæ.
Jú, þessar sögusagnir reyndust
réttar. Ákvörðun um að loka
fæðingardeildinni við Heilbrigðis-
stofnun Austurlands í Neskaup-
stað í sex vikur í sumar var sem
sagt orðin að veruleika. Og hvers
vegna? Jú, að sjálfsögðu hljóta
allir að skilja það: ..Hún er fvrst
og síðast tekin í sparnaðarskvni.“
sagði Einar Rafn Haraidsson
framkvæmdastjóri Heilbrigðis-
stofnunar Austurlands. En bíðið
nú við, hvergi í þessari grein var
talað um lokun skurðstofu eins
og ég hafði heyrt um, þannig að
ekki var verið að loka fæðingar-
deildinni af öryggisástæðum
vegna okkar sængurkvenna. Hins
vegar kemur í ljós að ef til vill
þarf ég að fæða barnið mitt á
Egilsstöðum, en þar verður hægt
að fæða þær sex vikur sem fæð-
ingardeildin í Neskaupstað verður
lokuð og afsakar Einar Rafn það
þannig að ..konur í Fiarðabyggð
þurfi í þessar sex vikur að lifa við
sömu aðstæður og konur víðs
vegar um Jandið þurfa að gera.“
Ég sé eltki að við þurfum alltaf
að bera okkur saman við aðra
staði þar sem þjónustan er lélegri,
við hljótum að einblína á bestu og
öruggustu lausnina sem fáanleg er
á svæðinu. Ég sé heldur ekki að
það sé öruggt að fæða barn þar
sem engin skurðstofa er til staðar.
Hvað skal gera í miðri fæðingu ef
allt er ekki eðlilegt? Eitthvað
kostar sjúkraflug til Reykjavíkur.
Þannig að orð Einars Rafns um
að hann ..haldi að það sé ekki
verið að stofna örvggi kvenna hér
í fiórðungnum í hættu“ eru ekki
raunsæ.
Kannski er það rétt hjá honum
að öryggi okkar sængurkvenna sé
ekki í húfi en öryggi væntanlegra
þegna Austfjarða er í hættu. Enda
virðist það vera þannig í þessu
þjóðfélagi að sífellt er ráðist á þá
sem minna mega sín og geta ekki
varið sig. Ég er hrædd um að ef
eitthvað kæmi fyrir barnið mitt í
fæðingu gæti það reynst þjóðfél-
aginu dýrt síðar, og sá sparnaður
sem hlytist af lokun fæðingar-
deildar myndi ekki borga sig.
Það sem ég á þó erfiðast með
að skilja í þessu máli og er ég þar
komin að kjarna málsins: Ég er
hjartanlega sammála Guðrúnu
Sigurðardóttur hjúkrunarforstjóra
við Fjórðungssjúkrahúsið í Nes-
kaupstað; hvers vegna verið er að
bjóða okkur upp á að fæða á
Egilsstöðum í 6 vikur þar sem
öryggisaðstaða er engin og er ég
þá að tala um fullkomna skurð-
stofu? Hvers vegna er fæðingar-
deildinni í Neskaupstað ekki
haldið opinni í allt sumar þar sem
boðið er upp á alla þjónustu og
öryggi við sængurkonur og börn,
en sparnaðurinn fenginn með því
að loka alfarið á Egilsstöðum í
sumar?
Mér finnst þetta reyndar vera
meira en hagsmunamál verðandi
mæðra. Þetta hlýtur að tengjast
byggðamálum. Hvaða unga fólk
vill flytja hingað í fjórðunginn ef
það veit að fæðingar barna þeirra
skuli miðast við september til
maíloka ár hvert?
Fæðing barns er það dásamleg-
asta sem maður upplifir en er
jafnframt erfitt líkamlega og and-
lega. Þess vegna finnst mér skipta
máli að ég viti hvort ég megi
treysta því að fæða barnið mitt í
öruggum höndum ljósmæðra við
fæðingardeildina í Neskaupstað
með starfsfólk skurðdeildar að
bakhjarli. Eða hvort ég þurfi að
dvelja hjá móður minni á stór-
Reykjavíkursvæðinu nokkrar
vikur í júlí og koma heim með
það upp á vasann að x. Norðfirð-
ingurinn á þessu herrans ári hafi
fæðst í þrengslum og miklum
önnum á fæðingardeild Landspít-
alans í Reykjavík vegna sparnaðar
í heilbrigðiskerfinu.
Fyrir hönd allra þeirra barna
sem líta munu dagsins ljós á
Austfjörðum í sumar og mæðra
þeirra skora ég á Einar Rafn Har-
aldsson og yfirstjórn Heilbrigðis-
stofnunnar Austurlands að end-
urskoða þessa álrvörðun og halda
fæðingardeildinni í Neskaupstað
opinni í allt sumar þar sem
öryggi ófæddra barna og okkar
sængurkvemia verði tryggt.
Ég vil einnig skora á fleiri að
koma skoðun sinni á framfæri,
því eins og áður hefur komið
fram finnst mér þetta mál snúa að
fleirum en okkur verðandi
mæðrum.
Fyrir hönd ófœdds barns míns
Björg Þorvaldsdóttir
Fyrirspurn vegna lokunar fædingardeildar í Neskaupstað
ins og flestir vita hafa
undanfarna vetur og vor
hafist mikil læti út af fyrir-
huguðum sparnaðaraðgerðum í
heilbrigðiskerfinu vegna lokana
ýmissa deilda sjúkrastofnana
vegna sumar-
leyfa. Meðal
annars hefur
staðið til að
loka skurðdeild
sjúkrahússins
hér í Fjarða-
byggð,en ekki
hefur til þess
komið þar sem
bent hefur ver-
ið á þau rök að
mun dýrara er
að flytja sjúkl-
inga suður
með sjúkraflugi
en að hafa opið hér fyrir austan.
Nú er hinsvegar svo komið að
ákveðið hefur verið að loka
fæðingardeild Heilbrigðisstofn-
unar Austulands í Fjarðabyggð í
sex vikur í sumar. Jafnframt er
þess getið að á meðan að fæðing-
ardeildin er lokuð í Neskaupstað
er fæðingardeild haldið opinni á
Egilsstöðum.
Frétt um þetta birtist í þessu
blaði í síðustu viku og það sem
rekur mig til þess að skrifa þessa
grein eru orð Einars Rafns
Haraldssonar, framkvæmdastjóra
Heilbrigðisstofnunar Austur-
lands, þar sem hann segir:
„Konur í Fjarðabyggð þurfa í
þessar sex vikur að lifa við sömu
aðstæður og konur víðs vegar um
land þurfa að gera.“
Ég vil vekja athygli fram-
kvæmdastjórans á því að konur
alls staðar af Austurlandi og víðar
hafa frá því árið 1957 nýtt sér þá
„ Öryggi heildarinnar verður að
ráða ferðinni en ekki stolt
fyrrverandi og/eða núverandi
bæjarfulltrúa á Egilsstöðum"
þjónustu sem boðið er uppá á
fæðingardeild Heilbrigðisstofn-
unar Austurlands í Fjarðabyggð
og þar með nýtt sér það öryggi
sem felst í því að hafa í til staðar
fullkomna skurðstofu innan
sömu stofnunar.
Þar sem Einar Rafn telur að
ekki sé verið að stofna öryggi
kvenna hér í fjórðungnum í
hættu með þessari ákvörðun, að
loka fæðingardeildinni í Fjarða-
byggð og hafa opna fæðingar-
deildina á Egilstöðum á meðan,
þá óska ég eftir svari við einfaldri
spurningu og vil benda honum á
í leiðinni að ekki er um að ræða
öryggi kvenna eingöngu, heldur
verðandi Austfirðinga.
Telur Einar Rafn og þar með
stjórn Heilbrigðisstofnunar
Austurlands það engu máli
skipta fyrir öryggi sængurkvenna
á Austurlandi og verðandi Aust-
firðinga að við Heilbrigðisstofn-
un Austurlands í Fjarðabyggð er
rekin fullkomin skurðstofa en
slík skurðstofa er ekki til staðar á
Egilsstöðum?
Að endingu vil ég taka það
fram að ég átta mig vel á þeim
vanda sem felst í því að taka slík-
ar ákvarðanir sem stjórn Heil-
brigðisstofnunar þarf að gera, en
engu að síður verður öryggi
heildarinnar að ráða ferðinni en
ekki stolt fyrrverandi og/eða
núverandi bæjarfulltrúa á Egils-
stöðum.
Daglegt mál
Qhoðlegt fyrir börn
Iframhaldi af umíjöllun um
íslenskt mál í Kastljósi er rétt
að fara frekari orðum um
fjölmiðlaefni fyrir börn. Vænta
má að flestir séu sammála um
nauðsyn þess að sérstaklega sé til
þess vandað, ekki síst í ljósi þess
að lunginn úr efni á veraldarvefn-
um er á ensku og mikilvægt að
staða íslenskunnar sé varin með
kjafti og klóm.
Á vefsetrinu Vísi.is er uppi sér-
stakur vefur fyrir börn, svonefnd-
ur Krakkavefur. Hröð yfirferð
leiðir í ljós að framsetning efnis
þar hvað varðar íslenskt mál er
fullkomlega óboðleg.
Óþarfi er að hnýta sérstaklega í
innsláttarvillur í texta á vefnum,
en þær eru allmargar. Þó verður
að gera þá kröfu til þeirra, sem
skrifa og birta efni sérstaklega
fyrir börn, að metnaður og
ábyrgðartilfinning gagnvart not-
endunum bjóði að prófarkalestur
sé viðunandi.
Alvarlegri eru hreinar og bein-
ar villur. Þannig eru höfundar
fjarri því með á hreinu reglur um
„n“ og „nn“, eins og „arkitektin“
og „skólinn var búin“ bera vitni
um.
Þá eru upphafsstafir mjög á
reiki. Persóna í framhaldssögu
heitir ýmist „Afi“ eða „afi“ og
börnum er bent á „að ná í Við-
bætur á netinu“. Orðið viðbætur
er ekki sérheiti, svo skrifara sé
kunnugt um, en ýmsir hafa viljað
að Netið sé það, til aðgreiningar
frá annars konar netum.
Og ein tilkynningin á vefnum
hljóðar svo: „Biðið aðeins, Lita-
bókin er að koma...“
Þetta var stafsetningin í mjög
stuttu máli. Um málfar er erfitt
að skrifa lítið mál enda af nægu
að taka. Hortitturinn „að“ virðist
þó vera í sérstöku uppáhaldi hjá
höfundi vefjarins. Dæmi: „Ef að
þú ætlar...“, „Ef að síðan er eitt-
hvað skrítin..." og „Ef að leikirnir
virka ekki...“
Mörgum fullorðnum veitist
erfitt að fylgja reglum um eitt orð
eða tvö þegar atviksorð og for-
setningar liggja saman. Þannig
skrifa sumir „uppí“ en aðrir „upp
í“ og er hvort tveggja „leyfilegt“
að mati fróðra manna. En sístem
verður að vera í galskapnum og
til dæmis fer alls ekki saman að
skrifa „ofaní“ og „ofaná“ annars
vegar, en „upp fyrir“ hins vegar,
eins og höfundur Krakkavefjarins
gerir ítrekað.
Það læra börnin sem fyrir þeim
er haft, hvort heldur gott eða
vont, rökrétt eða ekki. Umsjónar-
menn Krakkavefjarins á Vísi.is
gerðu vel í því að rifja upp þau
margreyndu sannindi næst þegar
þeir uppfæra vefinn sinn.
P.S. Að endingu vill skrifari
benda ritstjóra Austurlands á að
„krytur“ er eintöluorð en ekki
fleirtölu, eins og hann ritaði í
pistli í síðustu viku.