Eining - 01.05.1947, Blaðsíða 2

2
E I N I N G
)
Dr. Richard Beck fimmtugur
Eining verður að víkja fra venjunni að
þessu sinni og flytja alllangt mál um af-
mælisbarn, þótt ekki sé nema 50 ára. Dr.
Kichard Beck á það svo sérstaklega skilið
fyrir velvild hans í garð blaðsins og lof-
samlegan dóm hans um það, liðveizlu hans
við bindindismálið og mikið menningarstarf
til heiðurs og gagns íslenzku þjóðinni.
Lítið á myndina! Það er þægilegt
bros á andliti þessa el.ju- og athafna-
manns. Hin miklu afköst hans á ekki
lengri ævi hafa ekki megnað að búa
svip hans neinum þreytumerkjum. Dr.
Beck er maður glaður í lund, en hann
er líka góðlundaður, og vegna þess, að
hann vinnur eingöngu góðum málefn-
um og hefur mikið gott að segja um
margt og marga, eru kraftarnir miklir
og ólamaðir og yfirlitið bjart.
Dr. Beck hefur verið farsæll í orðs-
ins beztu merkingu, jafnt á mennta-
braut sinni sem ungur maður og við
umfangsmikil störf á þroskaárunum.
Það hefur verið bjart yfir lífskjörum
hans mestan hluta ævinnar, sem komin
er- Hann er líka fæddur í bjartasta
mánuði ársins. Það er munur um mig,
sem er fæddur i svartasta skammdeg-
inu! Dr. Beck er fæddur 9. júní 1897
og verður því 50 ára 9. júní næst kom-
andi. Munu hinir mörgu vinir hans á
fslandi senda honum hlý hugskeyti á
afmælisdaginn.
Það er enginn hægðarleikur að geta
ævistarfs og afreka þessa mæta íslands-
sonar í stuttu máli, þótt ekki sé nema
hálfnað árahundraðið. Hér skal þó gerð
ofurlítil upptalning.
Prófessor Beck er fæddur að Svína-
skálastekk í Reyðarfirði, en fluttist á
barnsaldri að Litlu-Breiðuvík þar í firð-
inum og ólst þar upp til fullorðinsald-
urs. Foreldrar: Hans K. Beck, óðals-
bóndi í Litlu-Breiðuvík, (d. 1907) og
Vigfúsína Vigfúsdóttir (enn á lífi í
Winnepeg, hátt á áttræðisaldri). Einn
bróðir, Jóhann Þorvaldur Beck, prent-
smiðjustjóri í Winnipeg-
Var árum saman sjómaður og for-
maður á Austfjörðum, jafnframt því
sem hann las undir skóla hjá Sigurði
Vigfússyni móðurbróður sínum, sem
var víðmenntaður maður af eigin ramm-
leik og hinn ágætasti kennari. Lauk
gagnfræðaprófi á Akureyri vorið 1918,
sat árið eftir í fjórða bekk Menntaskól-
ans í Reykjavík, en las fimmta og sjötta
bekk utan skóla næsta ár (1919—1920)
og tók stúdentspróf um vorið.
Hélt einkaskóla á Eskifirði 1920—
1921, en fluttist vestur um haf til
Winnipeg um haustið, var íslenzku-
kennari þjóðræknisfélagsins þann vet-
ur, en haustið eftir fluttist hann til
Bandarikjanna og hóf framhaldsnám í
norrænum og enskum fræðum við Corn-
ell háskólann í fþöku, New York, lauk
meistaraprófi þar vorið 1924 og dokt-
orsprófi í heimspeki vorið 1926, fékk
bæði námsstyrk og námsverðlaun við
háskóianámið, en vann þó .jafnan fyrir
sér samhliða námi sínu.
Dr- Beck er tvíkvæntur. Fyrri konu
sína, Ólöfu Daníelsdóttur frá Helgu-
stöðum í Reyðarfirði, hina ágætustu
konu, missti hann eftir stutta sambúð,
áður en hann fór vestur um haf. Árið
1925 kvæntist hann seinni konu sinni,
Berthu Samson, hjúkrunarkonu frá
Winnipeg, af íslenzkum ættum. Hún er
mikilsvirt atkvæðakona, sem tekið hefur
mikinn þátt í félagsmálum, hefur um-
sjón með sölu jólamerkja til berkla-
varna í Grand Forks borg og hefur
einnig forustu í starfi kvenskáta. Þau
eiga tvö börn, Margréti 17 ára og
Ríchard 14 ára.
Eftir að hafa verið prófessor í ensk-
um bókmenntum og samanburðarbók-
menntum við St. Olaf College í North-
field, Minnesota, og Thiel College í
Greenville, Pennsylvaníu, varð hann
haustið 1929 prófessor í Norðurlanda-
málum og bókmenntum og forseti þeirr-
ar deildar við ríkisháskólann í Norður-
Dakota og hefur skipað þann sess síðan.
Prófessor Beck hefur gefið út mörg
rit, meðal annars söfn þýðinga íslenzkra
ljóða og smásagna á ensku, sem hafa
fengið mjög góða dóma og orðið víð-
lesin. Hann er og einn af höfundum
mikillar bókmenntasögu Norðurlanda,
sem út kom á ensku fvrir nokkrum ár-
um í New York. f því verki á Dr. Beck
ítarlegt yfirlit um íslenzkar bókmenntir
fyrr og síðar. Þá hefur hann fengizt
allmikið við ljóðagerð, birt f.jölda af
kvæðum í íslenzkum blöðum og tíma-
ritum beggja megin hafsins, gefið út
kvæðasafn, Ljóðmál, (Winnipeg 1929),
og einnig dálítið kver frumortra ljóða
á ensku (1945). Ritstjóri hins góðkunna
Almanalcs Ó. S. Thorgeirssonar hefur
hann verið um allmörg ár.
Hann hefur og samið mikinn fjölda
ritgerða fyrir íslenzk og amerísk fræði-
rit um íslenzkar bókmenntir og skrifað
sæg greina um íslenzk og norsk efni
og ritdóma, jafnt í ísl. blöð og tímarit
austan hafs og vestan og amerísk og *
norsk-amerísk. Skipta slíkar greinar
hans hundruðum, en hann ritar jöfnum
höndum á íslenzka, norska og enska
tungu.
Dr. Beck hefur lagt mikið til félags-
mála fslendinga og Norðmanna vestan
hafs. Hann var forseti Þjóðræknisfé-
lags ísl. í Vesturheimi 1940—1946, og 1
hefur enginn skipað þann sess .jafnlengi
samfleytt, en áður hafði hann verið
varaforseti þess um sex ára skeið. Hann
er fyrrv. forseti Þjóðræknisdeildar
Norðmanna í Grand Forks, einnig
fyrrv. forseti fræðifélagsins The Society
for the Advancement of Scandinavian
Study, og hefur verið um nokkur ár
forseti Leifs Eiríkssonar félagsins í *
Norður-Dakota.
Hann var fulltrúi Vestur-íslendinga
og gestur ríkisstjórnar íslands við lýð-
veldisstofnunina 17. júní 1944 og flutti
ræðu á Þingvöllum við það tækifæri,
ferðaðist svo viðs vegar um land og
flutti ræður á fjölmennun samkomum-
Munu margir minnast þessarar heim-
sóknar hans. ^
Dr. Beck er heilhuga og ósvikinn
bindindismaður. Á skólaárum sínum í
Reykjavík gekk hann í reglu Góðtempl-
ara, starfaði mikið að málum þeirra,
bæði í stúku sinni, Framtíðinni, og við-
ar. í Winnipeg gerðist hann félagi stúk-
unnar Heklu og var æðstitemplar henn-
ar um eitt skeið og er félagi hennar enn.
Margar ræður og erindi hefur hann
flutt um bindindi, bæði á stúkufundum *
og víðar, og tekið margvíslegan þátt í
bindindisstarfinu. Hann hefur og látið
sig miklu skipta ýmis önnur menning-
armál, svo sem kirkjumál, fræðslumál,
friðarmál og önnur slík og flutt um
þau erindi í kirkjum, skólum og víðar
og flutt mál þeirra í ritgerðum sínum.
• Um ísland, þjóð og menningu, hefur
hann flutt ræður í Bandaríkjunum og ^
Canada svo skiptir hundruðum, jafnt
á ísl. ensku og norsku, einnig mikinn
fjölda erinda um Norveg og norskar
bókmenntir. Mörg þessara erinda hefur
hánn flutt í útvarp og sum þeirra svo
verið birt í heild eða að nokkru leyti í
blöðum og tímaritum vestan hafs.
Dr. Beck hefur verið sæmdur íslenzk-
um, norskum og dönskum heiðursmerkj- ^
um og kosinn heiðursfélagi í mörgum
menningarfélögum norrænna manna
vestan hafs. Hann er vararæðismaður
Islands (kjörræðismaður) í Norður-
Dakota síðan 1942.
fslenzka þjóðin hefur þegar sýnt með
þeim heiðri, er hún hefur veitt prófess-
or Richard Beck, að hún metur mikils,
hversu drengilega hann hefur kynnt t
land sitt og þjóð með framkomu sinni
meðal stórþjóðar, afrekum við nám sem
umfangsmikil menntastörf, og verið í
þeim efnum langt um afkastameiri en
ætlast mætti til af einum manni. En
til viðbótar öllu, sem segja má um hans