Íþróttablaðið - 01.01.1927, Síða 15

ÍÞRÓTTABLAÐIÐ
13
Líkamsmentun barna
í höfuöstaðnum.
Oft hefir mér blöskrað það hversu langt er frá
því að stjórnarvöld Reykjavíkur (og líklega fleiri
bæja) hugsi nokkuð um það, að börnin geti fengið
að alast upp við holla útivist.
A meðan bærinn var nógu fámennur, strjálbygð-
ur, ummálslítill og gatnaumferð hægfara og lítil,
gáfust þeim nóg leiksvæði og möguleikar til að
nota þau. Þá gerði líka lítið til þótt þau notuðu
göturnar fyrir leikvelli, þar var enga umferð að
hindra og á fáu þörf fyrir þau að vara sig, þau
voru ferðmest sjálf.
En eftir því sem þéttbýlið hefir aukist og um-
ferðin vaxið að magni og hraða, hefir dregið úr
leikmöguleikum barnanni. Og nú er svo komið að
þau meiga hvergi vera að leikjum. Þeim er hvergi
ætlaður staður til þess, en bærinn orðin það stór,
að oflangt er fyrir þau að fara út fyrir hann. Þau
mættu líka leita langt, ef þau ættu að finna blett,
sem þau mættu vera á, því alt hið næsta er löngu
látið af hendi til Péturs og Páls og nú meira og
minna ræktað og afgirt.
Börn eru altaf börn. Þau verða að hafa eitthvað
fyrir stafni og þau hljóta að hreifa sig. Húsagarð-
arnir eru víðast smáir og lítilfjörlegir. Þeir eru
þeim ónógir. Og hvað tekur þá við? Göturnar
með öllum sínum »gæðum« og hættum! Þau vita
að þar mega þau ekki leika sér, - það er bannað í
lögreglusamþykktinni. En þau verða að gera það.
Þau kynnast því jafnharðan og þau fá vit, að þau
eru að gera það, sem er bannað, þegar þau koma
út á göturnar með boltann sinn, gjörðina eða sleð-
ann, eða ef náttúran býður þeim í snjókast. En
þau eiga ekki annars úrkosta, þau eru neydd til að
brjóta lögin starx og þau komast á legg, neydd til
að hafa augun í öllum áttum, svo að þau geti
varast lögregluna, og til að hafa við hana öll
möguleg undanbrög og skrökva að henni, ef þau
geta ekki falist nógu fljótt. Þannig er þeim kent
að virða að vettugi lög og reglur, þau eru alin
upp sem lögbrjótar og til að verða lögbrjótar.
Og þegar í skólann kemur, er haldið áfram á
sömu brautinni. Þau eru látin sitja — auðvitað
meira og minna bogin og skæld — við bókalestur
heima og yfirheyrslur í skólatímunum, en ekkert hirt
um það eina, sem skólinn getur haft ráð á og
unnið gæti dálítið upp á móti kyrsetunum og dregið
þau dálítið af götunni, úr Bióunum, skröllunum og
Billiarðknæpunum, sem sumir drengirnir kváðu vera
farnir að sækja. En þetta eina er leikfimi, ef henni
er rétt beitt. Þar geta börnin lært, og læra, reglu-
semi, samtök og takt, fimi, snarræði og snerpu,
fegurð í hreyfingum og formi og rétt og ákveðin
handtök. En síðast og ekki sízt, leika, reglu-
bundna, fallega og fjöruga leika, sem þau geta
unað við aðrar stundir, þótt ekki hafi þau stærra
svigrúm en dálítinn húsagarð. En til þess að hún
verði að þessu gagni, verður leikfimin að vera
meira en nafnið tómt, einn einasti tími á viku,
hornrekustund, slitin langt úr sambandi við aðra
námstíma, aðeins höfð til þess, að geta látið heita
svo að leikfimi sé kend við skólann. Leikfimi má
aldrei minni vera en þrjár stundir í viku, helzt ein
á dag, og í sambandi við aðra kenslutíma, helzt
fyrsta eða síðasta kenslustund, (alls ekki 1. stund
eftir mat).
En hve nær verða gerðar umbætur á þessu ?
Hve nær verður farið að hugsa fyrir barnaleik-
svæðum í bænum. — Hefir skipulagsnefndin gert
ráð fyrir slíkum í nokkrum þeim bæjum eða bæj-
arhlutum, sem hún hefir látið kortleggja? — Eða
hve nær verður farið að bæta við leikfimishúsin í
bænum? Þegar Latínuskólinn (nú Mentaskólinn)
hafði innan við 100 nemendur, á þeim tíma, sem
lítið var hugsað um leikfimi út um heim, var leik-
fimishús hans bygt með búningsklefa fyrir 10—15
manns og seinna litlu bað-skoti. Þá þótti þetta
höfðingskapur og húsið stórmyndarlegt. Til saman-
anburðar má geta þess, að nokkru fyr var bygt
við einn lýðháskólann í Danmörku leikfimishús,
sem er töluvert meira en 4-sinnum stærra, getur
tekið 200 manns í rað-æfingum, hefir búningsher-
bergi fyrir þennan hóp allan, og áhorfendapalla
fyrir 2—300 manns. Þetta hús dugir skólanum vel
enn þá. — Og Mentaskólahúsið er látið duga enn,
þótt nemandatalan hafi um það 4-faldast.
Þegar barnaskóli Reykjavíkur var bygður fyrir
3—400 börn, var bygt við hann leikfimishús. Ef
að leikfimi hefði verið nokkurs virt, þá var þetta
strax ónógt því að skólinu var, og er, samskóli