Neisti - 10.05.1946, Page 2

Skilyrði Alþýðuflokksins
(Framhald af 1. síðu)
yrðum, sem Alþýðuflokkurinn setti
fyrir þátttöku sinni í núverandi
ríkisstjórn. En auk þess voru ýmis
nánari ákvæði um skattaálagningu
og ráðstafanir til þess að tekjur
hlutasjómanna rýrnuðu ekki. En
auk þessa koma á hverjum tíma
fyrir aðkallandi vandamál, sem
verður að leysa. Má íþví sambandi
benda á frumvarpið um aðstoð
þess opinbera við byggingar í kaup
stöðum og kauptúnum, sem er
framhald í baráttu Alþýðuflokks-
ins fyrir bættum húsakosti ís-
lenzkrar alþýðu.
Hvert þessara skilyrða eru svo
gagnmerkileg, að þau eru næg
verkefni, til langra skrifa, alvar-
legra hugleiðinga og gaumgæfi-
legrar athugunar. Ekki sizt fyrir
það, að Kommúnistaflokkurinn
setti engin skilyrði af sinni hálfu
fyrir stjórnarsamvinnunni, en vildi
aðeins láta nægja einfaldar yfir-
lýsingar.
Ákvörðun Nýbyggingar-
sjóðsins.
Það hefur þegar sýnt sig, að
hin mesta nauðsyn var að ákveða
upphæð þá, sem verja átti til ný-
sköpunarinnar. Jafnframt hefur
það komið í ljós að festing nýbygg-
ingarf jársins var höfuðskilyrði
þess að nauðsynlegar greiðslur
væru til staðar þegar á þeim þurfti
að halda. Á þeim tíma er stjórnin
tók til starfa var nægilegt fé til
staðar í amerískum dollurum, og
margir voru svo bjartsýnir að telja
það hina mestu firru, að minnast
á þverrandi inneign þar á næst-
unni. En reynzlan hefur því miður
aðra sögu að segja. Hin glæsilega
nýsköpun landsins hefði ekki verið
tryggð ef sú forsjálni hefði ekki
verið viðhöfð að takmarka þegar
notkun landsmanna á dollurum til
óþarfari hluta, og tryggja þá til
framlags arðbærra fyrirtækja. Þá
hefur það eigi síður sýnt sig að
vera nauðsynlegt að ákveða skipt-
ingu milli hinna ýmsu atvinnu-
greina, til þess að koma í veg fyrir
togstreytu á milli þeirra, en jafna
nauðsynlega aukningu innan
ákveðinna takmarka. Hitt er svo
annað mál, að Alþýðuflokkurinn
hlýtur að gera kröfur til þess í
áframhaldandi stjórnarsamvinnu,
að ákveðnum hluta þjóðartekn-
anna verði jafnan varið til aukn-
inga og endurbóta á atvinnutækj-
urh landsmanna.
Samþykkt launalaga
Um það verður ekki deilt, að ef
þetta ákveðna skilyrði Alþýðu-
flokksins hefði ekki verið til stað-
ar, væru enn ósamþykkt laun til
handa opinberum starfsmönnum,
a. m. k. í þeirri mynd, sem varð.
Umræður um launalögin á Alþingi
sýna þetta glögglega. Oftsinnis
þurfti að minna á skilyrði Alþýðu-
flokksins við stjómarsamvinnuna.
En þessi ákvörðun laurialaga fyrir
starfsmenn rikisins hafa örðið
grundvöllur fyrir þeim kjarabót-
um, sem starfsmenn bæjanna, og
starfsmenn verzlana og skrifstofu-
fólk, hefur síðan fengið. Enginn
vafi er á því, að setning launalag-
anna hefur einnig létt undir með
verkamönnum að fá nauðsynlegar
samræmingar og bætur á eldri
samningum. Eru þessvegna ekki
ófáir aðilar, sem mega þakka
Alþýðuflokknum fyrir þetta skil-
yrði hans.
Almannatryggingarnar
Setning þessara laga marka svo
stórkostlegt spor í öryggi og fé-
lagslegum umbótum allrar alþýðu,
að erfitt er að gera sér þess ljósa
grein nú þegar. Einn af stjórnar-
andstæðingum, og annar af tveim-
ur, sem greiddi þessum lagabálk
atkvæði, lét svo um mælt, að með
þessari löggjöf væri skapað nýtt
þjóðfélag, sem væri betra en það,
sem nú er. Sjálfsagt er hér nokkuð
fast að orði kveðið, en hitt er víst,
að með setningu þessarar lög-
gjafar hefur Alþýðuflokkurinn
stigið stórt skref, allt að því risa-
skref, í baráttu sinni fyrir bættum
kjörum og auknu öryggi allra
þeirra, sem mesta þörf hafa á
þessu hvorttveggju. Afstaða
kommúnistanna til þessara mála
sýnir líka, að þeir erú næstum viti
sínu fjær yfir því, að Alþýðu-
flokknum skuli hafa tekizt að
koma þessu máli þennan áfanga.
Þeir skilja það, að þetta mál
verður ekki frá Alþýðuflokknum
tekið. Það er hans mál og hefur
verið frá upphafi, eins og öll þau
mál, sem miða að auknu öryggi og
bættum kjörum hins vinnandi
fólks. Þessvpgna reyna þeir einu
sinni enn, eins og þeim er tamt, að
taka róginn og lýgina í þjónustu
sína, og ætla að telja fólki trú um,
að Alþýðuflokkurinn hafi selt
þessi mannúðarmál sín fyrir ein-
hverskonar ímyndaðan stundar-
hagnað pólitískan. Almenningur
þekkir nú orðið aðferðir þessara
pilta, og lætur þá ekki villa sér
sýn. Hinsvegar mun hann sýna
þeim verðskuldaða fyrirlitningu
fyrir afstöðu þeirra til málsins og
heimskuleg yfirboð. Tryggingar-
málið mun nánar verða rætt síðar.
Þátttakan í I. L. O-
Hér er um að ræða alþjóða-
vinnusambandið, sem.vinnur að
samvinnu og kynningu atvinnu-
rekenda og verkamanna. Vill það
á allan hátt láta þessa aðila kynn-
ast þeim sjónarmiðum, sem ríkj-
andi eru frá hvorum aðilanum um
sig, og jafnframt auka samvinnu
þeirra og draga úr úlfúð og stétta-
hatri. Jafnframt hefur samband
þetta unnið markvíst og ötullega
að eflingu friðarins í heiminum,
og að eflingu lýðræðis. En hið
sanna lýðræði hlýtur alltaf að
verða hornsteinn og grundvöllur
að betri heimi, sem alþýða
allra landa vill skapa í framtíð-
inni. Þátttaka íslands í alþjóða-
samvinnu og félagsskap, sem
byggist á frelsi og lýðræði, viður-
kenningu á þjóðarrétti án tillits til
stærðar eða herveldis, er nauð-
synleg og sjálfsögð. Ef að heim-
urinn ekki viðurkennir tilverurétt
og sjálfsákvörðunarrétt smáþjóð-
anna er sjálfstæði okkar í hættu.
En einmitt þessvegna eigum við
að taka þátt í alþjóðasamvinnu,
til þess að auka og glæða skilning
allra þjóða á tilverurétti smáþjóð-
anna.
Endurskoðun
stjórnarskrárinnar
Endurskoðun stjórnarskrár-
innar er ekki lokið. En full ástæða
er þó til þess að það mál verði
tekið til alvarlegrar íhugunar og
ákvörðunar. Þegnum landsins þarf
að tryggja betur en nú er gert
algert jafnrétti í félags- og menn-
ingarmálum, atvinnumálum og al-
mennum lýðréttindum. Þá þarf
einnig að taka til mjög gaumgæfi-
legrar athugunar hvaða tryggingu
er hægt að setja í stjórnarskrá
hins íslenzka lýðveldis til varnar
gegn þeim öflum, sem vilja vinna
gegn lýðræði og þingræði.
Hér hefur í nokkrum stórum
dráttum verið drepið á hina póli-
tísku aðstöðu þegar núverandi
stjórn var mynduð, en jafnframt
gerð nokkur grein fyrir þátttöku
Alþýðuflokksins í ríkisstjórninni,
og þeim skilyrðum, sem hann setti
fyrir þátttöku sinni. Þetta er
nauðsynlegt, að allir athugi gaum-
gæfilega í næði og rólega. Kjós-
endur hljóta að dæma flokkana
eftir framkomu þeirra og verkum,
en ekki eftir lausu froðusnakki,
eða pólitískum skýjaborgum, sem
enga stoða eiga í veruleikanum.
Segja má, að framkvæmdir ríkis
stjórnarinnar, langflestar og setn-
ing marga hinna merku laga á
seinasta Alþingi beri glögg merki
þeirra kjarabóta, öryggis- og
menningarlegrar umbóta, sem
Alþýðuflokkurinn hefur barist
fyrir af þrautsegju og festu sein-
ustu 30 ár, og það jafnvel miklu
gleggri merki og einkenni, en
margir gera sér ljóst við fyrstu
yfirsýn.
NEYBAROPIB '
I „MIÖLNIR"
I 20. tölublaði Mjölnis birtist
grein, sem var að öðrum þræð-
inum lofgjörðarrolla um Áka
Jakobsson, en að hinu leitinu
ómannlegt aurkast til -Erlendar
Þorsteinssonar og árásir á sigl-
firzka kjósendur, sem ekki vilja
vera atkvæðavélar kommúnista.
Þar er kjósendum þeim, sem sjálf-
ráðir vilja vera gjörða sinna, sagt,
að ef þeir ekki kjósi eins og komm
únistar vilja, þá verði litið á þá
sem þrællunduð þý o. s. frv. Þetta
er að vísu ekki nema byrjunin á
þeim skollaleik, sem þeir munu
leika hér í sumar, en sýnir þó um
leið innrætið og prúðmennskuna í
herbúðum þeirra.
Neisti svaraði þessari grein
nokkrum orðum, en í 21. tbl.
Mjölnis kom grein, sem á að vera
svar við því, sem Neisti sagði. Þar
lítur út fyrir, að annar maður hafi
hlaupið í skarðið, en ekki tekist
betur en svo, að sú grein er lítið
annað en sárt neyðaróp þess
manns, sem ætlað hefir sér yfir
móðu rökfalsana á hundavaði, en
misst vonina um að ná landi.
Greinarhöfundur þessi ruglar
saman fleiri greinum úr Neista,
en það gerir nú hver eins og hann
hefir skýrleika til. Þá segir höf-
undur, að í Mjölnir hafi verið
gerður samanburður í verkum
Áka og kommúnista annars vegar,
en Erlendar og kratanna hins-
vegar. Sér er nú hver samanburð-
urinn. Mjölnir segir, að Áki hafi
allt gert, en Erlendur ekkert.
Hvað á þá að bera saman, þegar
allt er öðru megin, en ekkert á
hinn veginn. Það er minnsta kosti
skrítin röksemdarfærsla. Það var
í sjálfu sér ekkert við það að
athuga, þó Mjölnir hefði flútt lof-
gjörðarlangloku um Áka, en það
gat hann ef hann hefði viljað, án
þess að kasta illyrðum að kjós-
endum og pólitískum andstæðing-
um. Það hefði verið mennilegra
fyrir Áka, að svo hefði verið gert.
Það hefur aldrei komið fram í
Neista, og engum Alþýðuflokks-
manni á Siglufirði dottið í hug,
að Þóroddur muni svíkja sinn
flokk, Kommúnistaflokkinn, og
væri gaman að vita hvaðan
greinarhöfundur hefir þá hug-
mynd. Þóroddur verður sjálfsagt
ávallt sami einræðispostulirin og
sami Rússadindillinn og sami
hlutafélagabraskarinn eins og
hann hefur verið, og aðrir æðstu
prestar Kommúnistaflokksins eru.
Hinsvegar sást vísir að því við
bæjarstjórnarkosningarnar í vet-
(Framhald á 4. síðu).