Vera - 01.09.1994, Blaðsíða 33

um en ekki þeirri ímynd sem karlasamfélagið bjó til.
„GAY IS GOOD“
Seinni heimsstyrjöldin var tími breytinga á félagslegu umhverfi
kvenna. Vegna fjarveru herskyldra pilta losnuftu mörg hefð-
bundin karlastörf og gengu konur þannig í störf sem áður voru
aðeins talin við hæfi karla. Þessar nýju kröfur, sem voru nú
skyndilega gerðar til kvenna sem og bættur efnabagur og aukn-
ir menntunarmöguleikar, sköpuðu konum óneitanlega nýja
stöðu í samfélaginu. Við þessi breyttu skilyrði konni
margar lesbískar konur út úr skápnum og
tóku nú í fyrsta skipti að kalla sig
lesbíur og skilgreina sig sem slíkar.
Eftir stríð breyttust áherslurnar
og umsvifalaust voru konur kallaðar
lieim svo að fyrrverandi hermenn
fengju vinnu sína aftur. Samtímis hófst
dýrkun á kvenlegri hlédrægni sem fólst í
því viðhorfi að lífsfylling konunnar væri að
lifa í skjóli eiginmanns, sem móðir og hús-
móðir. Þetta orkaði tvímæhs á lesbíur og
konur sem vildu lifa óbáðar karlmönnum.
Lesbískar konur sáu nú greinilega hve staða
þeirra í samfélaginu var veik og mynduðu þær
með sér sín fyrstu réttindasamtök.
Réttindasamtök samkynhneigðra fengu þó ekki
byr undir báða vængi fyrr en með umróti sextíu-
ogátta kynslóðarinnar. Þá tóku hugmyndir um
hverskonar frelsi og jafnrétti að blómstra og til urðu
ýmsar frelsishreyfingar sem börðust fyrir mannrétt-
tndum kúgaðra minnihlutahópa. A þessum tíma komu
margir samkynbneigðir úr felum sem létu mikið til sín taka og
kröfðust tilveruréttar í þjóðfélaginu. Barátta samkynhneigðra
varð fyrir sterkum áhrifum frá hreyfingu blökkumanna en sam-
kynhneigðir fundu beina samsvörun með hlut-
skipti þeirra og sínu eigin. Til að mynda tóku
samkynhneigðir upp slagorðið „Gay Is Good“ í
samræmi við slagorð blökkumanna „Black Is
Beautiful“.
Upp úr þessum hræringum tóku raddir
femínista aftur að óma eftir langa |><>gn. Barátta
lesbía fléttaðist inn í femínískar hreyfingar Vest-
urlanda og voru þær mjög öflugar í baráttu fyrir
sjáHsögðum mannréttindum. Það var í raun
sjalfgefið þar sem baráttan snerist að miklu leyti
U|n það að konur þyrftu ekki að vera karlmanni
báðar. En ef luegt var að tengja lesbíur við
kvennabaráttuna átti hún það á hættu að vera
niöurkegð í opinberri umræðu. Þannig lá sam-
kynhneigð kvenna vel við höggi og hafa virtar
konur í kvenréttindabaráttunni jafnvel tekið
þátt í J)ví að tala niðrandi til lesbía eins og Betty
Friedan gerði í upphafi áttunda áratugarins. Hún hélt því fram
að leyniþjónustan CIA hefði með skipulegum hætti komið fyrir
lesbíum innan hreyfingarinnar til að spilla fyrir hinni femínísku
baráttu.
LESBÍSKUR FEMÍNISMI
Ut frá liinum femínísku hreyfingum myndaðist svokallaður
lesbískur femínismi og ]>á bæði sem pólitískt og
jiersónulegt fyrirbæri. Þær sem aðhylltust
lesbískan femínisma afneituðu algerlega
karlasamfélaginu og sýndu fram á að þær
þörfnuðust ekki karlmanna á neinn hátt.
Lesbískur femínismi bjó til nýja og nuin
víðari skilgreiningu á liugtakinu lesbía.
„Lesbía er táknræn fyrir reiði allra
kvenna sem eru búnar að fá nóg af
karlasamfélaginu. lliin gerir það sem
hana langar til. Hún er frjálsari og
ákveðnari en samfélagið leyfir henni
að vera. Hún getur ekki aðlagað sig
að þeim þvingunum og takmörk-
unum sem á hana hafa verið lagð-
ar. Hún getur ekki verið sú
kona sem ætlast er til af
henni.“ Hluti af lnigmynda-
fræðinni var að þær sem
tækju málstaðiun alvarlega
létu af kynferðissambönd-
um við karlmenn og snéru heldur
ást sinni til kvenna. Allar konur voru taldar
fæðast lesbískar en áður en þær áttuðu sig væri valda-
brölt karlanna oft l>úið að eyðileggja þann ]>átt í konum. Konur
sem áttu kynmök við karlmenn voru taldar viðlialda kúgun
kvenna. Þær sváfu lijá óvininum og þar af leiðandi hindruðu
þær femíníska baráttu. Barátta þeirra til að útiloka karlinn var
s.s.
Thorvaldsensbasar
Austurstræti 4 - Sími 13509
Höfum mikið úrval af fallegum íslenskum handunnum vörum
prjónlesi, útskurði, silfri, skinni og leir, ásamt alls konar minjagripum.
Jólamerki félagsins sem hafa verið gefin út síðan 1913
fást einnig í versluninni.
Athygli skal vakin á minningarkortum harnauppeldissjóðs.
Allur ágóði rennur til líknarmála
1913 80ár - 1993
i&tóSIANl)
BARNAUPPEIi>ISSJt’)t>UK
T1IORVALUSEN S FR AGSINS