Ljósmæðrablaðið - 01.09.1948, Blaðsíða 5

LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
51
lagt skurðaðgerð, sem lengi síðan var aðallækningin við
fistla. Brúnir fistilsins voru særðar og síðan saumaðar sam-
an. Fyrsti sjúklingurinn, sem tókst að lækna á þennan hátt,
var skorinn af svissneskum lækni, Fatio 1752. Hversu lé-
legur árangurinn var enn um miðja 19. öld, má ljóst sjá
af skýrslum þýzka skurðlæknisins, Wutzer’s. Til ársins
1852 hafði honum aðeins tekizt að lækna 11 sjúklinga af
35, sem hann hafði þá skorið upp.
Sú skýring virðist hendi næst, að þessi lélegi árangur
sé því að kenna, að nýtízku sótthreinsun, dauðhreinsun
og deyfðingaraðferðir voru þá ókunnar. Vissulega er lækn-
ing á fistli mjög undir því komin, að sköpuð séu sem allra
bezt lækningaskilyrði, og þá ekki sízt hvað hreinlæti snert-
ir. Samt er það að vissu leyti aukaatriði í samanburði við
sjálfa skurðtæknina, og vel er hægt að framkvæma skurð-
aðgerð á fistli án nokkurrar deyfingar, þótt meiri óþæg-
indi og erfiðleikar séu því að sjálfsögðu samfara.
Blöðrufistlar, sem opnast inn í leggöngin, koma annað-
hvort eftir langvinnan þrýsting fyrirliggjandi fósturhluta
eða eftir áverka frá töng eða öðrum læknisáhöldum. Þeg-
ar mjúkur vefur verður fyrir þrýstingi milli fyrirliggj-
andi fósturhluta (sem oftast er höfuðið), og nárabeinsins,
veldur það blóðskorti í vefnum, svo að hann skaddast
og drep myndast. Þegar hinn dauði vefur losnar, verð-
ur fistillinn eftir. Oftast verður það eftir 4—6 daga. Það
er því þegar líður á sængurleguna, að þvagið tekur að
renna. Ef fistillinn stafar frá sárum eftir áhöld, sem not-
uð voru við fæðinguna, kemur þvagrennslið þegar í stað.
Oft verður læknirinn þessa ekki var, vegna legvatns og
blóðrennslis, en taki hann eftir því, er hægt að gera við
það um leið.
Bezta ráðið til þess að forðast skemmdir af völdum
þrýstings, er að flýta fæðingunni í tæka tíð. Oft verð-
ur þá að grípa til tangarinnar eða opna höfuðkúpuna,
en þá er kominn tími til aðgerða, ef sviði gerir vart við