Ljósmæðrablaðið - 01.09.1948, Blaðsíða 4

50
LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
þægingar, einnig áverkar við samfarir, sár eftir leg-
hringa og slysfarir.
Auk fistlanna geta aðrar ástæður legið til þess, að kon-
ur eigi erfitt með að halda þvagi, svo sem: Meðfæddur
vanskapnaður (t. d. þvagpípur, sem opnast inn í leggöng-
in), blöðrusig, taugasjúkdómar o. fl. Ef kona, sem alið
hefur barn, getur ekki haldið þvagi, skal ætíð athuga,
hvort ekki sé um þvagfistil að ræða.
Þvagfistlar eru margskonar og geta legið milli:
1. þvagrásar og legganga,
2. blöðru og legganga,
3. blöðru og legs, einkum þó leghálsins,
4. þvagpípna og legganga,
5. þvagpípna og legs.
Margar tegundir fistla geta komið fyrir hjá einum og
sama sjúklingi samtímis, og sami fistill getur opnazt inn
í fleiri en eitt líffæri. Fistlar milli blöðru og legganga eru
algengastir. Menn hafa vitneskju um þá frá ómuna tíð.
Iienhenit, sem verið hefur drottning eða dansmær í Egypta-
landi hinu forna, hafði þvagfistil milli blöðru og legganga,
sem sjá má á líki hennar, sem varðveitzt hefur til þessa
dags, en það mun hafa verið smurt nálægt árinu 2050 f.
Kr. Avicenna (980—1037), Galenos* Múhameðstrúar-
manna, eins og Robin Fahraeus kallaði hann, vissi, að
þvagleki getur stafað frá fistilmyndun. Síðan liðu marg-
ar aldir þar til nokkuð verulega var getið um fistla í bók-
um og ritgerðum um fæðingarhjálp. Menn tóku fyrst að
fá áhuga fyrir sögu þessa kvilla, eftir að farið var að
gera við þá með skurðaðgerð, þ. e. a. s. um miðja síðastliðna
öld. Raunar hafði Mauriceau** (1637—1709) lýsti þeim
greinilega og Roonhuyzen hafði þegar í lok 16. aldar ráð-
* Galenos (130—200 e. Kr.) var frægur grískur læknir í Róma-
borg. Þ ý ð.
** Franskur fæðingarlæknir.