Einherji - 29.01.1949, Page 1

SIGLFIRÐINGAR!
Kirkjunefmdin efnir til
kirkjukvölds annað kvöld
30. jan. kl. 8,30 síðd. í
kirkjunni uppi. A. Schiötli
flytur j)ar erindi frá Róma
borg og sýndar veróa
skuggamyndir þá verður
söngur og upplestur.
AUir velkomnir!
Siglufjarðarprentsmiðja h. f.
Laugardaginn 29. janúar 1949.
2. tölublað
18. árgangur
SKATTAMAL samvinnufelaga
og viðhorf „SiglMigs"
Nýlega hefir Morguniblaðið hafið
upp „svanasöng“ mikinn um
skattamál samvinnufélaga. „Sigl-
firðingur“ hefir kosið að söngla
með og i tveim seinustu blöðum
eru greinarstúfar með endursögn-
um nokkurs hluta þess, er Morgun-
blaðið hefir sagt.
Samvinnumenn hafa ekkert á
móti því að rökræða skattamál
kaupfélaga opinberlega. Enda hefir
reynslan jafnan sýnt það, að fátt
hefir orðið þeim heilladrýgra en
sú upplýsingastarfsemi, sem al-
mennum rökræðum er samfara. —
Hinsvegar verður því ekki neitað,
að skemmtilegra hlutverk getur
margan hent en það, að eiga orða-
stað um alvarleg málefni við
Morgunblaðið. Það er nefnilega dá-
lítið svipað með það blað og venju-
lega gæs; rök og almennar stað
reyndir hrína ekki á því, fremur
en vatni sé stökkt á gæs. Væntan-
lega er „Siglfirðingur” i þessu sam
bandi skárri Mogganum.
1 upphafi þessarar deilu kom
það fram hjá samkeppnismönnum,
að þeir teldu að skattskyldar ættu
að vera „allar tekjur“ kaupfélaga.
Allt annað væri óréttlæti og ósann-
girni, aðallega gagnvart bless-
uðum kaupmönnunum, að þv'í er
manni helst skildist. Á þessu stigi
málsins vildu Morgunblaðsmenn
ekki tala um eða taka tillit til þess
mikla fjár, er kaupfélögin endur-
greiða félagsmönnum sínum ár-
lega í stofnsjóð eða útborga beint.
Þessi endurgreiðsla er ekkert
annað en það fé, sem hver og einn
félagsmaður á; hluti af atvinnu-
tækj,um hans, sem varið er til
kaupa á lífsnauðsynjum. Það starf
felur hann félagsverzlun sinni og
hún annast þessi störf með þeim
hætti, að láta greiða ákveðið verð
fyrir allar vörur, en endurgreiða
viðkomandi síðan þann hluta f jár
hans, sem við uppgjör hvers árs
reynist umfram nauðsynlegan
kostnað og gjöld.
Það er í eðli sínu einfalt og auð-
skihð, að það fé, sem um hver ára-
mót stendur inni hjá kaupfélögum
en hefir til orðið vegna viðskipta
félagsmanna og sem á að endur-
greiða þeim, er ekki eign kaup-
félagsins, hvað þá heldur raun-
verulegar tekjur. Það er eingöngu
í vörslum kaupfélagsins og bók-
haldsatriði, sem ekki breyta eðh
málsins, hvort 'fénu er skilað til
hinna raunverulegu eigenda þess á
því ári, sem afgangurinn varð eða
hinu næsta.
Eftir margra ára þjark virðast
samkeppnismenn nú loksins hafa
skilið þessar einföldu staðreyndir.
Að minnsta kosti er Margunblaðið
„Þingfréttir
Fimmtudaginn 13. jan. s.l. boð-
aði þingmaður Siglfirðinga, Áki
Jakobsson, til fundar í B'ió. Aug-
lýsti þingmaðurinn fundinn, sem
fréttir frá Alþingi. Eg fór á fund-
inn. af nokkurri forvitni, ekki fyrir
það, að mér væri ekki kunnar póh-
tískar skoðanir þingmannsins og
málflutningur hans í pólitískum
deilum, heldur hinu, að fundurinn
var auglýstur sem fréttir frá Al-
þingi. Eg lét mér því detta í hug,
að ef til vill myndi fundarboðandi
gera 'þingmannsskyldu sinni og
fundarboðun nokkur skil, en það
reyndist vera til of mikils ætlast.
1 upphafi máls s’ins gat þing-
maðurinn þess, að hann hefði eigin
lega alls ekki ætlað að boða til
fundar um þingfréttir. Var alveg
rétt af Áka að gefa þessa játn-
ingu, því fréttirnar af þinginu
fundust aldrei í orðum hans. Það
helzta, sem hann hafði af störfum
þingsins að segja var einkum það,
að þingmenn mættu illa á fundum
og fengust ekki tii að rífast nema
þá helzt um jeppa.
Nokkrar tölur las hann upp úr
dýrtíðarlögum frá 1947 og svo
áftur nú frá 1948. Má segja, að í
meðferð talna og ályktana af þeim
hefur þingmanninum ekkert farið
hætt að stagast á því,að ósvinna sé
að heimila kaupfélögum að draga
frá tekjum áður en skattur er á
lagður, það sem félagsmönnum er
endurgreitt í réttu hlutfalli við
vörukaup. Þó er það nú ekki nema
í hæsta lagi 1 annaðhvort skipti,
sem Morgunblaðið viðurkennir
þessa einföldu hluti, þegar það
ræðir um skattamál kaupfélag-
anna; í hitt skiptið reiknar það
með vitlausum tölunum.
Að því er bezt verður skilið,
virðist helzt bera að láta svo á, að
Siglfirðingur samþykki að rétt sé,
að kaupfélögum sé heimilt að
draga frá endurgreiðslu til félags-
manna, áður en skattur og útsvar
sé reiknaður af tekjum kaupfé-
laga.
Því ber að fagna, að „Siglfirð-
ingur“ skuli þó ekki vera verri en
(Framliald á 4. síðu)
og sögur
fram, síðan hann var bæjarstjóri
í Siglufirði.
Mestur hluti máls hans voru þó
sögur af vondum ónefndum heild-
sölum í Reykjavík. Um húsabrask-
ara, sem alltaf væru að kaupa og
selja hús til að græða. Þingmaður
tók það fram, að þetta væri alveg
satt, því hann þekkti þessa menn
vel og skrifstofa sín aðstoðaði við
kaup og sölur á ýmsan hátt, auð-
vitað fyrir borgun, en sjálfur
mætti hann ekki gerast kaupandi
eða seljandi. Þá ræddi þingmaður-
inn mikið um bílabrask og skýrði
fundarmönnum frá, hvernig hægt
væri að fara í kringum dýrtíðar-
lögin, ef þeir þyrftu að kaupa eða
selja bíl, og var rétt eins og kæmi
þar fram nokkur reynsla og þekk-
ing.
Þá sagði þingmaðurinn Þróttar-
meðlimum það, að vegna þess að
270 verkamenn vildu ekki kjósa
Þórodd á Alþýðusanjabndsþing s.l.
haust, væri ríkisstjórnin nú búin
að setja vond dýrtíðarlög.
Að lokum gat hann um slæmar
fréttir, er hann hafði heyrt í út-
varpinu rétt fyrir fundinn, en þær
voru um það, að samkomulag hefði
náðzt milli ríkisstjórnarinnar og
(FraJmliald á 2, síðu)
Framsóknarfélag
Siglufjarðar
hélt árshátíð sína sl. laugar-.
dagskvöld í Sjóm.- og gesta-
lieimili Siglufjarðar. Árshár
tíóin, sem hófst með sameig-
inlegri kaffidryklíju var liin
f jölmeunasta, sóttu liana um
200 manns. .— Fjölmörg
skemmtiatriði voru, og fóru
þau l'ram meðan setið var að
kaffidrykkju. Ræður fiuttu
þeir Ragnar Jóhannesson
bæjarfxdltrúi og Jón Kjart-.
ansson. Frú Sigurbjörg Hjálm
arsdóttir las upp frumsamin
kvæði; Bjarni M. Þorsteinsson
las upp smásögu. (B.Þ. hefir
ós'kað eftir því, að það yrði
leiðrétt, að sagan er ekki sam-
in af honum, eins og tilkynnt.
var á árshátíóinni, stafaði sú
kynning af misskilningi, sem
hér með leiðréttist). — Sigur-
björn Frímannsson söng gam-
anvísur með aðstoð Hans
.Adamsen. — Tveir leikþættir
voru sýndir. Eftir að borð
höfðu verið tekin upp hóst
dansinn, sem stóð til kl. 2 um
nóttina.
★
Aðalfundur Fram-
sóknarfél. Siglufjarðar
verður haldinn miðvikudag-
inn 2. febrúar n.k. kl. 8,30
síðd. í Gildaskálanum.
Dagskrá: 1. Inntaka nýrra fé-
laga; 2. Venjuleg aðalfundar-
störf; 3. Önnur mál.
Félagar f jölmennið !
★
Næsti skemmtifundur
Framsóknarfélagsins
er ákveðinn laugardaginn
12. febrúar í Gildaskálanum.
Tilhögun: 1. Framsóknarvist; L
l 2. Kaiffidrykkja; 3. verðlaun. j
r 4. Stut ræða; 5. ? ?; 6. Dans
) Félagar talkið með ykkur gesti!
Aðgöngumiðar við innganginn.
STJÓRNIN