Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.04.1937, Síða 4

10
T í M A R I T V.F.I. 1 y 7.
grjótið langar leiðir, þvi þó að hraunklöpp væri
þar næstum 1 liverri liolu, reyndist grjótið stun:'.-
um of litið, af því að jarðvegur er ])ar viða svo
laus í sér og mosakenndur, að ekki var hægl að
nota hann í fyllingu í holunum.
Að samsetningu trjánna unnu 1 flokkstjóri og
7 menn með honum. Ftokkur þessi lók við efn-
inu, trjám, plönkum, járnabúnaði og einangrurum
þar sem traktorarnir skildu við það, skrúfaði
pplanka og járnþverslá á trén, festi upp einangrara
og gekk þannig frá, að stólparnir voru tilbúnir lil
uppsetningar í holuna. Við samsetningu á fasta-
og hornstólpum var notaður þrífótur með liand-
spili, sem einnig var notaður við uppsetningu stólp-
anna (sjá 14. mynd). Kostnaður á stólpastæði hef-
ir orðið kr. 21.20 að meðallali.
Að uppsetningu stólpanna unnu auk flokksstjóra
14 menn og hestur með kerru, sem notaður var lil
flutninga á verkfærum á milli holanna. Stólparn-
ir voru reistir með gálga úr stáli, sem spenntur
var á trén (sjá 15. mynd). Úr gálganum liggur
svo dráttartaug að litlu handspili, sem staur-
arnir voru drengir upp með. Tók það venjulega
10—15 mínútur að reisa venjulegan burðarstólpa
með handspilinu. Reynt var að nota traktor við
uppsetninguna og reyndist það mjög vel |iar sem
liægt var að koma því við. Við fasta- og hornstólpa
þurfti að nota jirifót til þess að lyfta ujiji enda
stóljians og létta undir með spilinu, en átakið á
það er að sjálfsögðu mest meðan stólpinn er að
lyftast frá jörðu. Þegar stóljnnn var reistur í hol-
unni var honum fesl með fjórum taugum úr toppi
hans, sem strengdar eru í járnhæla, sem reknir
voru í jörðu hver á móti öðrum. Voru taugar þess-
ar og notaðar þegar rétta þurfti stólpann í holunni
og ekki teknar fyr en liann var orðinn vel fastur.
Þrir menn úr flokki uppsetningarmanna réttu stólp-
ann við, fluttu hann í línu og röðuðu grjóti með
stólpanum í botni, svo að hann gæti ekki liaggast.
Þá tók við honum flokkur aðfyllingarmanna, en í
þeim flokki unnu 11 til 14 menn, venjulega tveir
menn saman í burðarstólpaholu, en 4 til 0 i fasta-
stólpaholu. Fremstir í þessum flokki voru tveir
menn, sem sáu um að koma fyrir jarðplötunni
og þjappa að henni jarðveginum. Þeir réttu stólp-
ana við, ef skekkst höfðu frá því að þeir voru
settir upp og gengu þannig frá þeim, að þeir gátu
ekki haggast.
Kostnaður við uppsetningu varð kr. 44.80 á
stólpa, en kr. 32.80 á stólpa við aðfyllingu.
f. Uppsetning víra. (7. tafla).
Að uppsetningu viranna vann auk verkstjóra 8
manns með 3 hesta. Hófst vinnan við þetta þ. 23.
maí og var henni lokið þ. 19. ágúst. Vinnunni var
17. mynd. Tjaldborg í Hagavík.
liagað þannig, að stálvirinn var settur fyrst á jiarli.
Vírinn var dreginn út með hestum og hengdur ujiji
í kastblakkir á hverjum stólpa, lil þess að liann
skaddaðist ekki við að dragast eftir jörðunni. Var
vírinn strengdur frá fastastóljia lil næsla fasta-
stólpa, þar sem hann var festur i þar til gjörðum
klemmum, sem slaka má á eða herða á, þangað
til að strenging vírsins var sú rélla. Var strenging
vírsins fundin með því að mæla slaka vírsins.
Sami flokkur uppsetningarmanna strengdi og eir-
vírinn og var jafnan lialdið með hann að næsta
fastastólpa við enda stálvírsins og þannig sell ujij)
til skiftis stálvír og eirvir. Eirvírarnir voru og
hengdir upp í hverjum stólpa i kastblakkir og
dregnir út með liestum. Á fastastólpunum var setl-
ur upp vinnupallur fyrir uppsetningarmennina,
meðan verið var að strengja vírinn og festa í
klemmur einangraranna (mynd nr. 10), en á burð-
arstóijjunum var þetta gjört frá sjálfum trjánum.
Sérstakur maður vann að ]iví að ganga frá grunn-
tengingarvírunum og samsetningu þeirra við jarð-
plöturnar og staurajárnin.
I Hagavíkurhrauni varð hestunum ekki komið
við, við útdrátl á vírum og var vírinn þar dreginn
út með handafli og aðsloðuðu menn frá graftrar-
og aðfyllingarflokkunum við það.
Kostnaður við strengingu stálvírsins varð kr.
114.00 pr. km, en kr. 168.00 pr. km við slrengignu
eirviranna.
5. Verkamenn og aðbúnaður þeirra.
Að meðaltali á timabilinu unnu við línulagningu
þessa 73 menn, en flestir 103 í einu, að meðtöld-
um 4 mælingamönnum og þeim, sem unnu við
hleðslu flutningabílanna og samsetningu á járna-
búnaði i bænum.
Fyrsl i stað voru verkamennirnir fluttir á vinnu-
staðinn í bílum, en seinni partinn i maí fluttu þeir
i tjöld og var síðan tjaldað með 6—8 km millibili.
Fyrsti tjaldstaðurinn var uppi við Varmá, og ann-