Akranes - 01.09.1944, Page 5

AKRANES
113
HEIMA OG HEIMAN
Lesendurnir hafa orðið
Blaðinu berast við og við, — bœði bréf-
lega og munnlega — ákaflega velviljuð
ummœli um efni þess og útlit. Blaðið
þakkar hér með þessi mörgu bréf og vel-
vild. í orði. Sem sýnishorn af þessum bréf-
um, get ég ekki stillt mig um að birta
hér tvö þeirra. O. B. B.
„Herra ritstjóri.
Þegar ég gerðist áskrifandi að blaði yðar, —
fyrir áeggjan kunningja míns, — hafði ég litla
trú á, að ég hefði gaman eða gagn að því að
lesa þetta blað eða fylgjast með efni þess. Taldi
að það væri sérstaklega fyrir þennan litla bæ,
Akranes, og þar þekki ég fremur lítið til, nema
hvað ég hafði lengi heyrt, að þar væru fallegar
konur og góðar kartöflur. Enginn hefur getað
gefið mér neina skýringu á því, hvort nokkuð
samhengi geti — eða þurfi að — vera þar í
milli.
Þegar ég fór að lesa þetta blað, sá ég fljót-
lega, að hugmyndir mínar um það í upphafi
voru alrangar. Eftir þessi kynni, tel ég að það
sé með beztu blöðum, sem hér er gefið út. Mun
ég segja kunningjum minum frá iminni reynslu
og hvetja þá til að kaupa blaðið og halda því
saman.
Pyrst ég tók pennan, vil ég segja þetta til við-
bótar: Mér dettur í hug ágæt grein í blaðinu í
fyrrahaust, um blaða- og bókakost þjóðarinn-
ar. Eg skil ekki í, að enginn skuli hafa tekið
upp hugmynd yðar um byggðablöð. Þetta ágæta
blað, „Akranes", sannar fullkomlega ágæti
þeirra og nauðsyn, ef vel er á haldið.
Blaðið er óvenjulega heilsteypt og stefnufast.
Það vinnur óhikað og ákveðið að því marki, er
það hefur sett sér. Vona, að fleiri muni á eftir
koma.
Eg lít svo á, að blað yðar hafi þegar unnið
mikið menningarlegt gagn með því margbreytta,
fróðlega og skemmtilega efni, er það flytur. Þá
er stórmerkilegt frumkvæði yðar að samningu
og birtingu ævisagna íslenzkra athafnamanna.
Það er hinn mesti fengur og þakkarvert.
í þessu sambandi minnist ég þess, að þér ætl-
« nú í haust að hefja útgáfu nýs tímarits. Ef til
vill mun einhverjum þykja nóg komið af því
tagi. En ef það fer líkt af stað, — og heldur á-
fram— sem „Akranes", veit ég að margan mun
fýsa að kynnast því, og er ég einn af þeim.
Þér getið verið viss um, að þetta blað á langa
íramtíð fyrir höndum, ef það verður skrifað,
— og gefið út — með líkum hætti og verið hef-
ur.
Mun ég reyna að afla því kaupenda. Eg treysti
yður til að hjálpa mér um fyrsta árgang blaðs-
ins, sem ég þarf endilega að eignast allan. Á
aðeins jólablað þess árgangs. Mig minnir, að ég
sæi í þeim árg. ógleymanlegar greinar um tvær
gamlar konur á Skaganum. — Virðingarfyllst
F. M.“
Mikilsvirtur héraðslœknir úti á landi skrifar:
„-----— Blaðið virðist marka nýja og betri
stefnu í blaðagerð, og sýnist með sama áfram-
haldi afsanna það, sem ævinlega er haldið fram,
að blöðin geti ekki verið læsileg nema þau
styðjist við pólitík, flokka og helzt ákveðinn
flokk. Jafn ágætt efni og blaðið flytur og mál
rædd af slíkri víðsýni og þar kemur fram oft
og -tíðum, allt á föstum grundvelli fyri'i menn-
ingar, er ekki víða að finna á þessu landi. —
Blaðiö markar góð spor í áttina til þeirrar
nienningar, sem vér þorfnúmst. Mig langar til
að eiga blaðið frá byrjun. Sendi hér með 60 kr.
-----Eg vildi að okkar bær ætti svona blað —.“
Blaðið þakkar innilega þessi „stóru orð“
læknisins, og mun eftir megni reyna til að gera
þau að sannmæli. í þessu sambandi vill blaðið
minna á tvær greinar í 8. og 9. tbl. f. á. um
blaða- og bókakost landsins, og biðja þennan
ágæta læknir og aðra menningarfrömuði úti
um land að styðja að því, að sú hugmynd, sem
þar er rædd, komist í framkvæmd. Þ. e. byggða-
blöð, svipað því sem „Akranes" er.
Frú kirkjunni
Eins og um hefur verið getið í dagblöðum
landsins, voru þann 18. júní s.l. tekin í notkun
ný messuklæði í Akraneskirkju, er gefin voru
kirkjunni af þeim hjónumi, frú Ingunni Sveins-
dóttur og Haraldi Böðvarssyni. Þessir gripir eru
líndúkur á altari, gerður af miklum hagleik af
frú Ingunni sjálfri. Þá er altarisklæði og messu-
hökull, er gert hefur frú Unnur Ólafsdóttir í
Reykjavík. Teikningar gerði Tryggvi Magnús-
son. Þessir tveir gripir eru forkunnar vandaðir,
hreinustu listavcrk, eins og um hefur verið get-
ið, og kirkjugestir hafa séð. Þá gáfu þau hjón
mjög vandað rikkilín, gert af japönsku silki.
Einnig hafa þau hjón látið gera verulegar end-
urbætur á kirkjuhúsinu sjálfu í samráði við
prest og sóknarnefnd.
Kórinn hefur verið afþiljaður fram að súlum
þeim, er bera loftið uppi, þar inni í kórnum
hefur verið komið fyrir litlu skrúðhúsi, svo að
þar má skrýða og afskrýða prest, en eigi fyrir
altarinu.
Þar í kórþiljunum hefur verið komið fyrir
vönduðum skápum til geymslu messuskrúða og
annarra gripa kirkjunnar.
Þá létu þau hjón smíða nýjar, mjög vandað-
ar altarisgrátur af vönduðum harðviði og bólstra
og yfirklæða vandaðan knébeð umhverfis grát-
urnar.
Kór kirkjunnar hefur lítilsháttar færst fram
og þrepin verið breikkuð, á allt kórgólfið hefur
verið límt 8 mm. kork og á þrepin upp í kór-
inn.
Að síðustu hafa þau hjón gefið kirkjunni á-
kaflega fallegan og vandaðan gólfrenning, er
nær frá dyrum inn að altari.
Smíðavinnu alla annaðist Ingimar Magnússon
húsasmíðameistari, ásamt Bjarna Gíslasyni og
Halldóri Jörgenssyni. Málningu annaðist Lárus
Árnason málarameistari.
Allt þetta, sem að framan getur hefur áreið-
anlega kostað mikla fjárupphæð, en það er eigi
í fyrsta skipti, sem þau hjón færa kirkju sinni
gjafir.
Fyrir hönd sóknarnefndar og í nafni alls safn-
aðarins vil ég hér með votta þeim hjónum al-
úðarfullar þakkir fyrir þessar og aðrar stór-
gjafir þeirra til prýðis og fegrunar kirkjuhúss-
ins. — Allt, sem fegrar kirkjuna gerir helgi-
stundir safnaðarins hátíðlegri og áhrifameiri.
Auk þess, sem verk þeirra hjóna eru ein-
dregin tjáning um gildi kirkju og kristindóms
á öllum tímum.
Haraldur Böðvarsson hefur látið þau orð falla
að hann hafi í hyggju að láta eigi hér staðar
numið í fegrun kirkjunnar. En er þá eigi tími
til kominn fyrir söfnuðinn að hugleiða, hvort
honum sem heild væri eigi hollt að beina huga
sínum meir að málefnum hinnar andlegu móður
vor allra, er síðasl og fyrst veitir oss blcssun
sína. í því sambandi vil ég lcyfa mér að minna
scifnuöinn á, saínáöarfundina, sém árlc'ga ér
boðað til, en svo ákaflega fáir hafa tíma til að
sitja. Ef fólk heldur að ekkert sé til að tala um,
þá er það misskilningur. Verkefnin fyrir Akra-
neskirkju eru mörg. Þau stærstu eru ytra við-
hald og endurbætur kirkjunnar og stækkun,
og fegrun kirkjugarðsins, svo eitt af mörgu sé
nefnt. En auk þess geta slíkir fundir verið upp-
byggilegir, og eflt og þroskað kirkjulíf og safn-
aðarmeðvitund fólksins.
Vissulega höfum við Akurnesingar átt ótelj-
andi helgar stundir í kirkjunni okkar, er við
höfum safnast þar saman til þess sameiginlega
að lyfta hugum vorum upp frá hversdagsönn
og ógnarys í tímans straumi. Við höfum komið
he'm aftur afþreytt og endurnærð.
Að síðustu þetta.
Við Akurnesingar skulum láta sjá, að við
kunnum að meta rau.n og höfðingslund í garð
kirkjunnar með því r.ð láta það verða oss hvöt
til slíkra sameiginlegi") dáða.
Jóhann Guðnason.
V ílamín og vísindafroða
A síðustu áratugum hafa læknavísindin orðið
margs vísari um mannlega sjúkdóma, eðli þeirra
og hvern veg lækna megi. Á þessum síðustu
tímum hefur margt verið ritað og rætt um „mat-
arræði og þjóðþrif“. í skrifum og umræðum
um þessi mál, er eitt harla einkennilegt og
gegnir mikilli furðu, en það er, að læknarnir
sjálfir eru farnir að deila um það sín á milli,
hvað svart sé eða hvítt, að því er tekur til
ýmsra hluta í þessum efnum. Einn að þessi og
þessi fæðutegundin sé holl og heilsusamleg, sem
annar segir að sé skaðleg eða jafnvel rækti
einn hinn ægilegasta sjúkdóm, sem læknavísind-
in standa enn í dag ráðþrota andspænis. Þegar
svona mikið ber á imilli hinna lærðustu manna
um hin mikilvægustu efni, fer skörin að færast
upp í bekkinn. Er von að leikmenn í þessum
efnum og lítt lærðir, verði ekki oftrúaðir á
hæfni þeirra og haldgóð ráð, ef svo heldur fram
sem horfir á þessu sviði.
Uim þetta er nú orðið svo mikið skrifað og
flókið, að illt verður að átta sig á, hvað hollt
sé eða óhollt. Væri sennilega heppilegra að
hafa umbúðirnar minni, en gefa einfaldar leið-
beiningar um höfuðatriðin í sem fæstum orð-
um.
Oviðurkvœmilegar staðreyndir
Reynslan af skemmtanalífi landsmanna á síð-
ari árum er yfirleitt raunaleg, og hið mesta á-
hyggjuefni öllu hugsandi fólki. Þetta er oft og
víða svo alvarlegt, að ekki kemur til mála, að
siðfágað erlent fólk geti ímyndað sér að hér sé
um að ræða þjóð með þúsund ára gamla menn-
ingu að baki.
Þetta er alvarlegt mál, stórmál fyrir hverja
byggð og bæjarfélag á þessu landi. Allur al-
menningur hlýtur að finna sárt til þessa, og
jafnframt skilja, hve nauðsynin er rík á gagn-
breytingu í þessu efni. Hver bær og byggð
verður að taka sér fyrir hendur að vinna á-
kveðið og skipulega að því að svo megi verða.
Ef forystumenn bæja og byggða vanrækja þetta
— eða verða undir í viðureigninni um lagfær-
ingar — verður alþingi og ríkisstjórn að koma
hér til hjálpar eða taka að sér frumkvæði þess-
arar nauðsynlegu baráttu, við skaða þann og
skömm, sem þetta veldur þjóðfélaginu í heild
sinni. Einhver mun nú ef til vill segja, að ein-
mitt alþingi og ríkisstjórn valdi mestu fári í
þessu efm með ofurkappi því, sem lagt er á
sölu áfengis í þessu landi. Þetta er alveg rétt,
en það er ræfilsháttur okkar að láta þessum að-
ilum haldast uppi, að veita þessu fjandans flóði
yfir landið, til þess að eitra líf og hamingju ó-
talinna heimila á meðal vor.
Scinna veröur komið aö þessu efni hér í
blaÖinu.