Mjölnir - 10.12.1947, Blaðsíða 3

KJOLNIB
3

Útvarpshershöfðinginn deGaulle
Nafn Charles de Gaulles
hershöfðingja var nefnt í
fyrsta sinn i brezka útvarpinu
■ sin uarið 1940 — einn hinna
þungbæru daga, er þ}rzkar her
sveitir flæddu jrfir Norður-
Prakkland og milljónir flótta-
Uianna flökkuðu eftir þjóðveg-
Unum, eftir að nazistaherirnir
höfðu hrakið þá frá heimilum
sínum.
Herfylkisforinginn de Gaidle
VaC þegar þetta gerðist, því
U|2r óþekktur meðal frönsku
Þjóðarinnar. En brezka útvarp
hamraði á nafni lians dag
Htir dag í eyru frönsku þjóð-
aHnnar og gerði hann að
»tákni mótstöðu frönsku þjóð-
ai>innar.“
hannig skapaðist þjóðsagan
de Gaulle — „hinn litla frels-
ai>a Frakklands.“ En eins og
fleiri þjóðsögur á hún litla
st|ð í veruleikanum.
Svo hefur verið að orði kom-
Ht, að hrezka útvarpið hafi
skapað de Gaulle, og þetta er
tvímælalaust ekki mjög fjarri
sannleikanum.
Hitt væru þó ýkjur að segja,
að de Gaulle hafi að mestu
verið „óskrifað blað“ fyrir
styrjöldina. Ilann var þá all-
kunnur meðal andstæðinga
Hanska lýðveldisskipulagsins.
^dtntök þeirra samanstóðu af
ymiskonar pólitískum utan-
§arðsmönnum, sem ekki einu
sinni hægri flokkarnir vildu
'hafa neitt saman við að sælda.
hau samanstóðu af konungs-
Jsinnum, „cagularum“, „ligist-
|Um“ — (meðlimum ýmissa fas-
tstiskra og hálffasistiskra
klíkna) og öðrum æfintýra- |
Uiönnum, sem ekki víluðu fyr- j
h'^ sér pólitísk launmorð, i
skemmdaverk og verkfalls- |
hrot. i
de Gaulle, sem þá var aðeins
ufursti, var einn meðal helztu
sðstandenda konungsinna-
hlaðsins „Action Francaise“ er
hafði konungssinnann og síðar
tandráðamanninn Charles
klaurras að ritstjóra. öllum
I I’arísarbúum var kunnugt um,
ajt þetta blað var miðstöð
i Hönsku fasistanna — „Cagular
auna“, hinna sömu „cagulara,“
°g 6. febrúar 1934 héldu með
alvæpni inn á Concordetorgið,
Uieð það fyrir augum að koll-
!varpa franska lýðveldinu.
de Caulle ofursti var ekki
hieðal stuðningsmanna „cagu-
kiranna“ af neinni tilviljun. —
Hann átti sæti i herforingja-
r/iði Petains marskálks, og var
frá fyrri dögum tengdur hin-
Um gamla hershöfðingja, sterk
Um vináttutengslum. — Allir
Hrakkar vissu, að einmitt her-
loringj aráð Petains var grund-
Völlur hernaðarsamtaka „cagu-
laranna.“
Nafn de Gaulle, er var nefnt
I fyrsta sinn í brezka útvarpinu
l júni 1940, var því frönsku
bjítðinni framandi, en hinsveg-
ar gamalkunnt meðal „cagular-
anna,“ og ýmsir þeirra tóku sig
Hjótlega upp og héldu til Lond
on, til liðs við samherja sinn.
í greini þeirri, sem hér i'er
á eftir, er í stuttu máli
rakin saga de Gaulles, út-
varpshershöfðingjans, sem
berzka útvarpið skapaði,
þægasta verkfæris hehns-
valdasinnans Churscliills ú
styrjaldarárunimi og nú
þægasta verkfæris banda-
ríska auðvaldsins, manns-
ins, sem hverskyns aftur-
haldsöfl í Frakklandi, hálf
og :al-fasistisk, liafa nú
skipað sér í flokk um, og
vænta sér af hins sama og
þýzka afturhaldið vænti sér
af Hitler.
Meðal hinna fyrstu, sem gekk
í lið með de Gaulle, var Passis
nokkur majór, er fyrir styrjöld
ina hafði verið ritari eins af
foringjum „cagularanna,“ —
Declonce, sem eftir hernám
Frakklands gekk opinberlega í
þjónustu Hitlers.
„Cagulararnir" urðu kjarn-
inn í herforingjaráði de Gaulle
Pað var myndað með stuðningi
Breta, og átti að stjórna mót-
spyrnuhrevfingunni í Frakk-
landi. Fékk ráðið nafnið:
„Bureau Central des Renseign-
ements et de Action“ skamm-
stafað BCRA.
Herforingjaráð þetta varð
brátt alræmt innan liðsraða
mótspyrnuhreyfingarinnar —
heima í Frakklandi — og ekki
að ástæðulausu.
Eftir styrjaldarlokin kom
brátt í Ijós, hvaða málavextir
höfðu flutt de Gaulle fram fyr-
ir hljóðnemann í London. Enn-
fremur kom á daginn í hverra
þágu var reynt að gera hinn
áður óþekkta herfylkisforingja
að þjóðardýrlingi.
Arið 1945 birti blaðið „Revue
de Paris“ endurminningar de
Gaull-istans Jeans de Pangeas,
frá hinu lítt kunna tímabili í
lífi de Gaulle, er hann var
varalandvarnarráðherra í ráðu
neyti Paul Renauts. Varpa þær
m. a. ljósi yfir þá atburði, sem
komu de Gaulle til þess að yfir-
gefa Bordeaux og halda til
London í júnímánuði 1940.
Samkvæmt frásögn Pangeas
eyddi de Gaulle að minnsta
lcosti sex af þeim tíu dögum,
sem hann gengdi ráðhei’raemb
ættinu, (frá 6. til 16 júní 1940),
í London, hjá Churchill, sem
erindreki Renault-stjórnar-
innar.
Hlutverk hans var að stjórna
samningaumleitunum við þá-
verandi varautanríkisráðheri’a
Bi’etlands, Vansittai’d, urn
bi’ezka aðstoð handa Frökkum,
undir eins og Frakkland hafði
beðið úrslitaósigui’inn. Samn-
ingsumleitanir þessar leiddu til
hinnar alkunnu áætlunar um
skipulagslega sameiningu
herja Bretlands og Frakklands,
og um 10. júní var áætlunin
lögð fyrir Chui’chill til stað-
festingar. Hinn 15. júní kom
de Gaulle aftur til Boi’deaux
til þess að afhenda Renault for
sætisráðherra, áætlunina í um-
boði Churchills. En franska
stjórnin hafnaði þessari áætl-
un de Gaulle, Vansittards og
Churcliills samdægui’s. Enginn
ábyrgur Frakld fékkst til þess
að stvðja opinberlega ráðagei’ð
sem var hncfahögg framan í
sjálfstætt og fullvalda Frakk-
land. Hinsvcgar þótti de Gaulle
nauðsyn lxera til þess að kalla
saman blaðamannafund og lil-
kynna blaðamönnum hljóðan
áætlunarinnar orðrétta. Kallað/
hann áætlun þessa „ráðagerð
til frelsunar Frakklandi.“ ,
Það er því auðskilið, að
Cliurchill hafði góðar og gildar
ástæður til þess að sjá um að
de Gaulle var fluttur heilu og
höldnu til London með enskri
flugvél 17. júní 1910. Churchill
vissi við hvern hann átti og
hvaða árangi’i hann gat vænzt
að ná.
Elliot Roosevelt segir svo frá,
að faðir sinn hafi eitt sinn lýst
de Gauile á mjög einkennandi
hátt: „de Gaull tilheyrir Bret-
um af allri sálu sinni og öllunx
líkama sínum; meira að segja
af buxunum sinurn. Bretarnir
leggja honum te, tækniútbún-
aði og veita honum siðferðis-
legan styrk.“
Me ðfullum rétti hefði mátt
bæta þvi við, að de Gaulle væri
i engu minni mæli upp á liina
amerísku churchilla kominn.
Ótal skjöl og endurminning-
ar ýmissá' fyrrverandi þátt-tak-
enda i hinni andfasistísku frels
isharáttu, hafa varpað skýru
ljósi yfir áður óskýr atriði í
starfsemi de Gaulle og „lier-
foringjaráðs“ hans í þágu
bi’ezks og bandarísks aftur-
lialds.
Eins og kunnugt er, útnefndu
Bretar hann í fyrstu æðsta
stjói’nanda allra hinna frjálsu
hei’sveita Frakka, senx hefðu í
hyggju að lialda áfram baráttu
gegn Þjóðverjum. Franskir
föðurlandsvinir senx komust
yfir um Ermarsund, skoðuðu
þvi hann sem hei’naðarlegan
leiðtoga sinn.
En þegar í árslok 1940 ixl-
nefndi de Gaulle sig sjálíur
pólitískan leiðtoga Frakklands,
og frá þeirri stundu var her-
þjálfun og myndun nýrra
herja aðeins aukastarf hans.
Enda er það staðreynd, að her
de Gaulle, er sanikvæmt sum-
um heimildum, hafði aldrei
rneira en 15 þúsund manna á
að skipa, tók aldrei þátt í
einni einustu alvarlegri hern-
aðaraðgerð gegn Þjóðverjum.
Her þessi varð einskonar per-
sónulegur lífvörður, sem af de
Gaulle var áformað að vinna
ákveðin lxlutverk, pólitísks
eðlis.
1 orustunum um Nonnandie
tóku aðeins þátt tvær herdeild-
ir úr her de Gaulle, hvort-
tveggja fallhlifarsveitir. „Her-
taka“ Parisar, sem skriðdi’eka-
sveitir Leclercs framkvænxdu,
var i rauninni alls óskyld hern-
aðaraðgerðunx. Hélt herafli
þessi iim i borgina án þess að
nxæta mótspyrnu, sem teljandi
væri, enda var nianntap hans
aðeins fimm nxenn fallnir og
sextán særðir. Heimalxei’inn
var þegar búinn að frelsa höf-
uðbox’giixa úr klónx Þjóðverja.
de Gaulle og hinum erlendu
verndui’um hans — hinum
brezlcu og bandarísku chur-
1 chillum — stóð beinlínis stugg-
ur af hinum nýju lýðræðis-
öflum, sem þróast höfðu í hiixu
hex’numda Frakklandi, í harð-
vitugri baráttu við heniánxs-
liðið.
I skjalasafni andspyrnu-
hreyfingarinnai’, senx sagn-
fræðingar hafa nú aðgang að,
er fjöldi plagga, sem sanna,
að de Gaulle og „cagularar“
haiis í BCRA neyttu allra
bragða txl þess að koma í veg
fyrir, að liinn andfasistiski
heimaher gæli koixxið á lýð-
í’æðislegi’i stjórn í Frakklandi
eftir að styrjöldinni lyki.
Skæruliðununx og öðrunx
deildum heimahersins var að
yfirlögðu ráði neitað unx vopn
og aðrar hernaðarnauðsynjar
frá London. Erindrekar dc
Gaulles í Frakklandi reyndu
hvað el'tir anuað að fá skæru-
herimx leystan upp. Hinn 14.
júní 1944 sendi hermálafull-
trúi de Gaulles í London eftir-
farandi skipun til hernaðar-
leiðtoga inótspyi’nuhi*eyfingar-
innar í Frakklandi:
„Gerið allt senx hægt er til
að hefta athafnir skærulið-
anna. Myndið litla, einangraða
hópa, en ekki stórar sveitir,
í’eynið allsstaðar þar sem hægt
cr að slíta öllu sanibandi við
andstæðinginn — —“
Þess skal getið, að skærulið-
ai'nir, sem lutu kommúnist-
iskri yfirstjórn, höfðu um
jxetta leyti ca. 200,000 nxönn-
uxn á að skipa.
1 ágústmánuði-1944 sendi
de Gaulle „hershöfðingjasendi-
nefnd“ til Parísar, sem ennþá
var á valdi Þjóðvei’ja. Hlul-
verk hennar var að lcoma á
fót eins fljótt og unnt væri
ným rikisstjórn, sem gæti
tekið við völdum þegar er
Þjóðverjar hefðu verið hrakt-
ir úr liöfuðborginni. Reyndu
sendimenn de Gaulle að leita
uppi fyrrverandi ráðherra
úr stjóra Pétains, er orðið
höfðu eftir í París, í því skyni
að „taka við völdunx" eftir þá.
Orsök þess, hve hraðan þeir
höfðu á, var sú, að verkanxenn
Parísar lxöfðu þegar hafizt
lianda um að hrekja Þjóð-
vei’ja úr borginni.
Hin lýðræðissinnuðu sam-
tök heimahersins höfðu hins-
vegar enga löngun til þess að
vinna með BCRA, lier tle
Gaulles, og báru honum þrá-
sinnis á brýn, að hann hefði
eins konar samstai’f við Gesta-
po. Töldu heimaliðsmenn sig
hafa sannanir fyrir því, að
„cagulai’arnir“ í London lijálp-
uðu Þjóðverjum til þess að ná
á sitt vald ýmsum helztu for-
ustumönnum andspyrnuhreyf-
ingarinnar, nx.a. aðalformanni
Þjóðlega andspyrnuráðsins,
Jean Moulin.
Seinna kom í ljós, að ásak-
anir þessar voru á rökum reist
ar. Rannsóknir, er samtök lýð-
raéðissinna fengust við eftir að
styi’jöldinni lauk, sönnuðu
ásakanir heimahei’sins meðan
á styrjöldinni stóð, og afhjúp-
uðu áður óþekkt dænxi um
óþjóðlega starfsemi „cagulara“
de Gaulles. Sýndi það sig, að
jxeir höfðu rekið kerfisbundna
og skipulagða útrýnxingu lýð-
ræðissinnaðra föðurlandsvina
— nxeð aðstoð Þjóðverja.
En gestapo-aðferðirnarkomu
de Gaulle og „cagularunum“
að engu haldi. Lýðræðisöflin
höfðu eflzt svo og styrkzt í
hinni andfasistislcu baráttu á
hernámsárununx, að de Gaulle
og peyar hans megnuðu ekki
að koma fyrirætlununx sínunx
í framkvæmd. Hann var neydd
ur til þess að sleppa stjórnar-
taunxunum.
Nú leitar hann hjálpar og
stuðnings hjá skuggaöflum
brezk-bandarísku heimsvalda-
stefnunnar til þess að koma í
franxkvæmd ráðagerð sinni —
fasistaeinræði í Frakklandi!
De Gaulle er — i sanxrænxi
við eigin hefð og „cagulai’ana"
— reiðubúinn til jxess að bjóða
hverskyns misyndisöflum þjón
ustu sína. Með ræðum sínum
dreifir hann hinu eitraða sæði
liatursins gegn lýðræðisöflun-
um, spillir samvinnu þjóða i
milli og reynir að grafa grunn-
inn undan heimsfriðinum.
„FRIHETEN“
BEZTA JBLAGJÖFIN
ER GÓÐ BÓK
Allar fáanlegar bækur fást
iiér fyrir fullorðna og börn
Komið meðan úrvalið er nóg.
Bókaverzlun
Lárusar Þ. J. Blöndal
JÖLAGJAFIR
Prjónavörur,
Snyrtivörur í miklu úrvialx.
Stakar buxur
Skíðabuxur
Hattar
Margt af þessu er óskammtað.
Lítið inn í
Aðaleötu 34 h.f.
TIL JÚLAGJAFA
Armbönd
Krossar
Steinhi’ingir, hr. og dömu
úr silfri og gulli.
Eggjabilxarar og
smjörhníaf úr silfurpletti
og fl. o.fl.
Kristinn Björnsson
guUsmiður