Mjölnir - 24.03.1948, Qupperneq 2

J VJJÍÍ..... "
M J ö L N I B
2

— VIKUBLAÐ —
Útgefandi: Sósíalistafélag Siglufjaröar
Símar 194 og 210
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Helgi Guölaugsson
Blaöiö kemur út alla miövikudaga.
Áskriftargjald ltr. 20,00 árg. — Afgreiðsla Suðurgötu 10
Siglufjarðarprentsmiðja h. f.
Hlustað á eldhúsumræður
Forseti sameinaðs þings, hinn virðulegi bóndi Jón Pálmason,
tilkynnti, að fundurinn væri settur og útvarpsumræður færu fram,
framhald 3. umr. um fjárlög ársins 1948, eldhúsumræður. Stjórnar-
andstaðan hafði fyrstu ræðuna, í útvarpinu hvað við hin við-
feldna, ,,kultiveraða“ rödd ræðusnillingsins Einars Olgeirssonar.
Að vanda notaði hann tíma sinn vel. Ákærði ríkisstjórnina fyrir
undirlægjuhátt við amerískt auðvald og hervald og færði rök að,
hve hættulega ísland er á vegi statt, ef til styrjaldar kemur, þar
sem landið hlýtur þá að verða ’i fremstu eldlínu, sem herstöðvar
Bandaríkjanna. Þá ákærði hann dómsmálaráðherra fyrir að leyfa
bandaríska setuliðinu á Keflavíkurflugvellinum að flytja inn vín og
tóbak í stórum stíl og ýmsar tollskyldar vörur, án þess að greiða
af þeim toll, en selja síðan vör.ur og dollara á svörtum markaði.
Auk þess þverbrjóta íslenzk lög á ýmsum sviðum. Lýsti ræðu-
maður hvernig þessi þýlynda stjórn ynni að þvi öllum árum að
innlima ísland í Marshall-kerfið, sem óhjákvæmilega eyðileggði
fjárhag þjóðarinnar á skömmum tíma, samtímis væri markvíst
unnið að því að útiloka íslendinga frá hinum álitlegu mörkuðum
Austur-ÆIvrópu, en stöðva verklegar framkvæmdir í landinu og
skapa þar með atvinnuleysi og fátækt. Ráðast á kaup launþeganna
en hindra iðnað og smáatvinnurekstur með niðurskurði innflutn-
ingsleyfa og peningalána. Rökfastari ræða héfur sjaldan verið
flutt á Alþingi. Aðra ræðuna hafði Sjálfstæðisflokkurinn, í út-
varpinu heyrðist geðvonzkuleg, nefmælt rödd, dragandi seiminn,
mun mörgum hafa dottið í hug tarfur í moldarflagi. Röddin var
Bjarna Benediktssonar utanríkis- og dómsmálaráðherra og ræðan
eins og herstjórn Bandaríkjanna hefði látið semja hana. Lygar og
rógur um kommúnista og hin sósíalistisku ríki. Bjarni sagði allai-
ásakanir Einars vera rangar, en um rökin fór eins og efni stóðu
til. Eina ásökun Einars minntist Bjarni ekki á, en það voru laga-
brot setuliðsins á Keflavíkurflugvellinum. Má vera, þrátt fyrir allt
að Bjarni skammist sín fyrir þetta og vilji ekki um það tala.
Þriðju ræðuna hafði Framsóknarflokkurinn og talaði af hans
hendi Eysteinn Jónsson menntamálaráðherra. Hvað hann ástandið
í framleiðslu- og verzlunarmálum þjóðarinnar aldrei hafa verið
svartara en nú, en þetta hefur Eysteinn staðhæft í' nálega hverri
ræðu, sem hann hefur haldið í síðastl. 14 ár. Eysteinn boðaði al-
gera stöðvun verklegra framkvæmda og kvatti klökkum rómi til
hins ýtrasta sparnaðar, áttu hlustendur von á, að næst kæmi
„étið þið bræðing“. Öll var ræðan smásálarlegt þvaður, krydduð
lygum og þvættingi um kommúnista.
Síðastur talaði Stefán J. Stefánsson, forsætisráðherra, var sagt,
að hann talaði fyrir Alþýðuflokkinn, en ræðan var haldin fyrir ís-
lenzkt og amerískt afturhald. Móðursjúkur lygaþvættingur um
kommúnista og sósíalistisk ríki, en smjaður fyrir auðvaldi og aftur-
haldi. Stefán hvatti menn til að sameinast gegn kommúnisma,
engin hvatning til alþýðunnar um að sameinast til baráttu fyrir
bættum kjöriun og sigri „jafnaðarstefnunnar“. Þau kjörorð Al-
þýðuflokksins frá eldri tímum heyrast sjaldan nú.
Eftir þessar umræður, stendur ríkisstjórn landsins rökþrota og
afhjúpuð, sem óhugnanleg afturhaldsstjórn, sem er að leiða yfir
þjóðina efnahagslegt hrun og fátækt, er ber að undirlægjuhætti
við hálf-nazistiskt herveldi, sem gengur svo langt, að henni finnst
ekkert til um þá gífurlegu hættu, sem þjóðin er sett í með her-
stöðvum Bandaríkjanna hér. Sú spurning hlýtur að verða hverjum
manni í huga, hvort þessir brotlegu stjórnmálamenn virkilega trúi
því, að þeim takist að breiða yfir ávirðingar sínar með aðferðum
Hitlers og bandaríska auðvaldsins, móðursýkiskendu öskri urn
hættuna áf kommúnistum. Það sega þessir menn vita, að íslenzk
alþýða, er hvorki þýzk né bandarísk, hún krefst raka en ekki
öskrandi slagorða; hún dæmir af verkum en ekki fagurgala. Það
munu þessir herrar sanna áþreifanlega á næstu tímum.
Framhald eldhúsumræðnanna fór fram í gærkveldi. Sósíalistar
hertu að hrunstjórnarliðinu með rökstuddum ákærum, en stjórnar-
liðið var jafnvel ennþá aumara en fyrra kvöldið. Pétur Magnússon
fyrrverandi f jármálaráðherra flutti eina ræðu og var hún ein óslit-
in ákæra á hendur ríkisstjórninni, sannað hve miklar blekkingar
ríkisstjórnin fer með um fjármálaástandið í dag og ýmsar upplýs-
ingar gefnar um meðferð gjaldeyris í tíð fyrrverandi stjómar.
Munu ráðherrarnir, og þó sérstaklega Eysteinn Jónsson, vera Pétri
Magnússyni mjög gramir fyrir að trufla þannig halleluja sultar-
söngskór ríkisstjórnarlnnar.
sjarpostunnn
★ Fegrum og prýðum bæiim
okkar. — Nokkuð er ábóta-
vant hjá okkur Siglfirðingum
um umgengni utanhúss og útlit
bæjarins. Úr þessum ágöllum
má mikið bæta með litlum og
jafnvel engum tilkostnaði. Væri
nú ekki ráð, að hin mörgu félög,
sem starfa hér 'i bænum, kysu
einn mann hvert í nefnd, sem
hefði það verkéfni að vinna að
fegra bæinn ? Nefndin hefði síð-
an samvinnu við bæjarstjórn um
þetta og leitaði stuðnings hjá
þeim blöðum, sem út eru gefin í
bænum. Ef góðir menn veldust
í slíka nefnd myndi hún tví-
mælalaust fá miklu áorkað.
★ Hvenær kemur danska
smjörið? — Visitala fram-
færslukostnaðar á lögum sam-
kvæmt að reiknast út eftir verð-
lagi á nauðsynjavörum. Ein af
þessum vörum er að sjálfsögðu
smjör. Nú er vísitalan reiknuð
út, hvað smjör snertir, eftir
verði á dönsku smjöri, en það
kostaði um einn þriðja af verði
'íslenzks smjörs. Langa lengi
hefur ekkert danskt smjör feng-
ist, en það'þýðir að almenning-
ur verður að kaupa smjör, sem
er þrisvar sinnum dýrara en
danska smjörið. Ef ríkisstjómin
héldi landslög, á hún að láta
reikna út vísitöluna, með verði,
eins og það er á íslenzku smjöri,
þegar annað smjör ekki fæst.
En „fyrsta stjórnin, sem Alþýðu
flokkurinn myndar á íslandi'*
dregur í þessu tilfelli, eins og
öðrum, taum þeirra, sem hún
þjónar, en það er ekki alþýða
landsins. — Það hefur verið lát-
ið í veðri vaka, að bráðlega
kæmi þetta iangþráða danska
smjör en mánuður líður eftir
mánuð og ekkert kemur smjör-
ið.
★ Góði bæjarpóstur! — Enn
langar mig að biðja þig fyrir
línur, og er ennþá útvarpstrufl-
anamál á dagskrá hjá mér.
Eg varð harla glaður er ég
sá-að Anton Kristjánsson, raf-
veitustj. tók að sér að svara
kvörtunarbréfi mínu. Eg er hon-
um einnig þakkl. fyrir „upplýs-
ingarnar“ um innflutningserfið-
leika o. þ. u. 1. Skil ég mætavel
að slíkt getur komið illa við,
t. d. þegar um biluð raftæki er
að ræða. Eg hef enga þekkingu
á rafmagnsmálum, útvarpsvirkj
un eða þ. h„ en þó finnst mér
það mjög skrítið að rafveitan
skuli eyða „53 dagsverkum í leit
að útvarpstruflunum“ án þess
að um verulegan árangur sé að
INNRI HÖfNIN
Ráðgert er nú að byrja strax
upp úr páskum að ramma niður
járnþilið frá Hafnarbökkum og
austur að „Anleggi“. Járnið er
til hér á staðnum; búið að vera
hér frá því í fyrrasumar, en
,,rammbúkka“ lánar vitamála-
stjórnin.
Verkstjóri er þegar ráðinn til
verksins og kemur hann hingað
næstu daga. Nú þegar er byrjað
á undirbúningi undir verkið,
hefur vélskó'fla unnið að því
undanfarna daga að grafa úr
bakkanum og ryðja fram I f jör-
una. Er nauðsynlegt að gera
ræða. Þá finnst mér það ótrúleg
fullyrðing lijá A. K., að 10%
truflananna stafi frá truflvök-
um utan húss. Það vita allir og
sjá, hvernig rafmagnskerfi bæj-
arins er;' lausir og skröltandi
Ijósastaurar víða slakir þræðir,
o.s.frv. Eg fæ ekki skilið
annað en að slíkt og þvílíkt
trufli og spilli hlustunarskilyrð-
um fjær og nær sér.
Það er vel skiljanlegt, að efn-
isskortur, vöntun á ýmsum nauð
synlegum hlutum, geti hamlað
því, að útvarpstru'flanir verði
upprættar með öllu. Eg skil það
vel, sé um slíkt vandræðaástand
í stórum stíl að ræða hjá raf-
veitunni. En A. K. og aðrir þeir,
sem þetta heyrir undir, mega
bara ekki bregðast þannig við
kvörtunum útvarpshlustenda að
setjast í dómarastól og fella úr-
skurð um það, að svona mörg %
truflana stafi af þessu og svona
mörg af hinu; þetta sé okkur að
kenna o. s. frv. Þeirra er að eyöa
fáfræði okkar í meðferð hinna
ýmsu rafmagnstækja og hafa
eftirlit með því, að þau séu
óskaðleg og truflanalaus. I
fullri vinsemd við A. K. óska ég
þess, að honum megi takast að
Eins og kunnugt er, var hér
byrjað á byggingu gagnfræða-
skóla. Eftir mikið þras var hon-
um ákveðinn lóð, húsið téiknað
og byrjað að grafa fyrir grunni
þess. Hurðir og gluggar voru
smíðaðir í allt húsið. Fé var
veitt til skólans á fjárlögunum
og fjárhagsáætlmi bæjarins.
En ekki dugir þetta allt sam-
an, leyfi þarf að fást hjá hin-
um alvöldu einræðisherrum yfh
atvinnulífi íslendinga „Fjárhags
ráði“.
Svar þess er nú komið og er
synjun.
Sumir menn kunna nú að vera
svo fávísir að undrast yfir þess-
ari neitun, því allir vita hve
brýna nauðsyn ber til að fá skól-
ann, en menn þarf ekkert að
undra yfir þessu. Það er ekkert
undarlegt eða óvenjulegt við
það að fulltrúar hins svartasta
afturhalds vilji hindra mennt-
un og fræðslu.
Menntað og vel upplýst fólk
er ekki eins l'iklegt til að verða
smnulausir þrælar afturhaldsins
eins og það sem litlar upplýs-
ingar fær. Og það er ekki gagn-
fræðaskóli Siglufjarðar einn
þar nokkra trausta uppfyllingu
sem athafnasvæði.
Þó ekki tjái um að sakast,
er það mikill skaði hve seint er
byrjað á þessu verki. Hér á
Siglufirði hefur mjög tilfinnan-
lega vantað söltunarstöðvar og
aukið bryggjupláss, en með hin-
um fyrirhuguðu framkvæmdum
við innri höfnina, sem nú eru
hafnar, verður úr þessu bætt.
eyða óvinu mokkar hlustenda,
en láta ekki fullyrðingar sínar
um 10% valda því að hin 90%
séu lítt rannsökuð, og látin í
friði um skemmdarverkin.
Að síðustu þakka ég Kristni
Guðmundssyni, útvarpsvirkja
fyrir innlegg hans í þetta mál.
Veit ég að hann talar af reynslu
og þekkingu, þar sem þetta er
svo náið hans fagi.
Hlustendum öllum mun það
kærkomið, ef einhver skriður
kemur á það, að uppræta trufi-
valdana, hvar og hvernig, sem
þeir finnast, og finnst mér að
í því stríði megi hvorki meting-
ur né Pilatusar-þvottur verða
til þess að spilla, að góður ár-
angur náist.
Ú tvarpslilustandi.
ELLIÐI
Síðastliðin laugardag kom
Elliði af veiðum, til Reykjavík-
ur. Hafði hann verið úti um
hálfan mánuð, en fengið aðeins
um 1000 kitt. Lagði hann aflann
á land i Reykjavík og fór aftur
út á veiðar í fyrradag.
Togararnir hafa nú undan-
farið aðallega verið á veiðum
við Suðurland, en stöðugar ó-
gæftir hamla sífellt veiðum. —
Tíðarfar á suðurlandi hefur
undanfarnar vikur verið svo
stormasamt og óstillt, að elstu
menn muna varla annað eins.
I gær og í dag er þó veður
skárra og hafa borizt fréttir af
Elliða, að hann hafi aflað vel.
sem stöðvuð er bygging á nú,
það eru einnig margir aðrir
skólar.
Sitji Bjarni Ben. og Stefán
Jóhann lengi í stjórn, munp þeir
áreiðanlega lítið kæra sig um að
auka alþýðumenntun í landinu.
Málstaður þeirra og málflutn-
ingur er allur þannig, að heppi-
legast er fyrir þá, að fólkið viti
ekki of mikið.
Söltunarbryggjur bœjar•
og hafnarsjóös
Margar bryggjur hér á Siglu-
firði eru í heldur slæmu ástandi.
Enda má segja, að viðhald á
þeim mörgum hverjum hafi
verið gjörsamlega vanrækt und-
anfarin ár. Engar bryggjur eru
þó eins niður grotnaðar og illa
við haldið og bryggjur bæjar-
og hafnarsjóðs. Hin svokallaða
Ingvarsbryggja undir Hafnar-
bökkum er í mjög lélegu ástandi
Antonsbryggja er þannig, að
mannhætta er um hana að
ganga. Svokallaða Jakobsens-
bryggju keypti bærinn á s.l.
sumri, þá að mestu niðurfallna.
Engin sjást þess merki, að
neitt eigi við þessar bryggjur
að gera fyrir vorið. Fyrir utan
það fjárhagstjón sem er að því
að láta þessar dýrmætu eignir
fúna og grotna þannig niður og
standa arðlausar, er leitt til þess
að vita, að bærinn og höfnin
skuli þannig hafa forgöngu um
trassaskap og hirðuleysi í bæn-
um,
Fjárhagsráð neitar Siglfirðingum um ’
fjárfestingarfeyfi fyrir gagnfræðaskóla